آشغال‌های دوست‌نداشتنی!

به این معنا که میزان تولید زباله خانگی در ایران به شکل معناداری از میانگین سرانه تولید زباله در جهان بالاتر است. تفکیک استانی در این حوزه و حتی تفکیک مناطق مختلف تهران در این زمینه آورده‌های قابل‌توجهی به چشم ما می‌آورد. به این معنا که حالا می‌دانیم تهران با فاصله‌ای چشمگیر در صدر استان‌هایی است که بیشترین تولید زباله خانگی را دارد و عجیب‌تر این‌که مناطق خوش‌نشین پایتخت زباله‌های بیشتر و کثیف‌تری تولید می‌کنند. آمارهای جهانی هم به نوعی هشداردهنده است، در سال ۲۰۲۱ ایران رتبه ۱۷ در تولید زباله خانگی را داشته است. همچنین هر فرد به‌طور متوسط سالانه شش برابر وزن خود زباله تولید می‌کند. آماری که پیامی هشداردهنده را برای محیط‌زیست کشور ارسال می‌کند. سرانه تولید زباله در جهان ۱۱۰‌کیلوگرم در سال است، در حالی که متوسط سرانه تولید زباله فقط در تهران ۳۲۰‌کیلوگرم است؛ به‌عبارتی حدود سه برابر میزان جهانی. همچنین سرانه روزانه در مقیاس جهانی ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم است، در حالی که در ایران ۶۰۰ گرم در روز است؛ یعنی دو برابر میزان جهانی.
اما آنچه در گزارش تازه مرکز پژوهش‌های مجلس آمده حکایت از این دارد که سهم بین یک تا ۴درصدی جزء ویژه پسماند عادی(خانگی) از جریان پسماند شهری ممکن است باعث ایجاد این باور نادرست شود که آثار محیط‌زیستی، اقتصادی و اجتماعی این دسته از پسماندها نیز قابل چشم‌پوشی است، این درحالی است که به‌رغم درصد اندک این دسته از پسماندها از جریان پسماند شهری، با توجه به میزان تولید افسارگسیخته پسماند در شهرها، میزان تولید جزء ویژه پسماند عادی(خانگی) به‌طور تقریبی با مجموع پسماند بیمارستانی تولید شده در کلانشهرها برابری می‌کند.
گرچه گزارش‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور نشانگر اقدامات مقدماتی محدود در برخی شهرهای کشور درخصوص جمع‌آوری جزء ویژه زباله خانگی است اما به‌طور کلی در ایران مانند اکثر کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به‌دلیل نبود سیستم مجزای جمع‌آوری، این دسته از پسماندها به همراه سایر پسماندهای شهری مدیریت می‌شود. از آنجا که بنابر گزارش سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور نزدیک به ۷۵درصد پسماندهای شهری در سطح کشور در زمین دفن شده که ۹۵ درصد آن نیز به صورت دفن غیراصولی است، سرنوشت بخش اعظم جزء وی‍ژه زباله خانگی دفن در زمین است.