هنری به وسعت یک شهر

در جهان امروز هنر بیرون از این چارچوب‌های دست و پاگیر نقش‌های موثر و مهم‌تری در زندگی روزمره ما پیدا کرده است. در این میان سطح شهرها هم تبدیل شده‌ به بستری برای معرفی این هنرها. یک شهر همچون یک گالری وسیع قرار است انتقال‌دهنده مفاهیمی باشد که در یک بسته‌بندی خوش آب و رنگ هنری به شهروندانش هدیه می‌دهد. هنرهای خیابانی که به اشکال مختلف و به شیوه‌های متفاوت انجام می‌شود نقش مهمی در تغییر چشم‌اندازهای شهری ایفا می‌کند، ضمن این‌که می‌تواند حاوی پیام‌های مختلفی برای شهروندان و بازدیدکنندگان باشد. بعضی از هنرمندان فقط به وسیله یک اسپری رنگ هنر خود را در دیوارها به نمایش می‌گذارند، حال آن‌که بسیاری نیز حتی از بالابرهای برقی برای به‌تصویرکشیدن آثار هنری خود بهره می‌گیرند. این‌که هنرهای خیابانی و دیوارنگاری‌ها به چه شکل طراحی می‌شود از دید بسیاری از شهروندان پنهان می‌ماند و این در حالی است که کاربری هر هنر برای آنها، خالقان هنرهای خیابانی و حتی مدیران بسیار حائز اهمیت است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و کاربردهای هنرهای خیابانی ایجاد پیوندهای عمیق میان شهروندان است که اغلب در موقعیت‌های ویژه‌ای اتفاق می‌افتد.

در واقع، بسیاری از دیوارنگاری‌ها و هنرهای خیابانی علاوه بر زیباسازی شهری، حاوی پیام‌هایی اجتماعی است که عابران پیاده را هنگام نزدیک‌شدن به خود به تأمل وادار می‌کند تا به مفهوم نقاشی‌ها فکر کنند که این امر به سهم خود می‌تواند باعث ایجاد پیوند میان شهروندان شود. این که یک دیوارنگاری یا هنر خیابانی در چه کشور یا شهری باشد، خیلی حائز اهمیت نیست؛ زمانی که مردم در هر نقطه از دنیا، حضوری یا از طریق تصاویر رسانه‌ای، یک هنر خیابانی را تماشا می‌کنند مفهوم شفافی از آن درک خواهند کرد. در بسیاری از شهرهای دنیا که مردم با مشکلات نژادپرستی و بیگانه‌هراسی دست و پنجه نرم می‌کنند، بسیاری از هنرمندان با دریافت مجوز قانونی یا به‌طور مختار به خلق آثاری هنری در فضاهای عمومی می‌پردازند که پیام مبارزه با نابرابری را القا می‌دهد.

در این راستا، چنانچه دولت‌ها و مدیران شهری، آثار هنری را تحت حمایت خود قرار دهند، آن‌گاه اثربخشی پیام آنها بر ایجاد اتحاد میان شهروندان دوچندان خواهد شد و چه بسا جنبش‌هایی بزرگ را علیه نژادپرستی و بیگانه‌هراسی به دنبال داشته باشد. در بسیاری از دیوارنگاری‌ها و هنرهای خیابانی سراسر دنیا، یک پیام سیاسی بسیار مهم به مردم القا می‌شود که می‌تواند باعث برانگیختن مردم به آغاز یک کمپین منجر شود. به عنوان مثال، «زندگی سیاه‌پوستان مهم است» یکی از مهم‌ترین جنبش‌های تاریخ برای حمایت از حقوق افراد سیاهپوست بوده است که در بسیاری از شهرهای آمریکا از طریق هنرهای خیابانی و دیوارنگاری‌ها به افزایش آگاهی مردم در این زمینه منجر شده است. آثار هنری از این دسته اغلب گروه‌های آسیب‌پذیر مانند افراد دارای ناتوانی جسمی، زنان، سیاهپوستان و سایر جوامع مشابه را در بر می‌گیرد و به همین دلیل می‌تواند محدود به یک منطقه جغرافیایی ویژه نشود، بلکه هنرمندان سراسر دنیا را به خلق آثار مشابه برای ایجاد پیام‌های یکسان سوق دهد.

روزنامه جام جم