اکتساب صحیح فناوری؛ مقدمه‌ای بر‌صادرات محصولات دانش‌بنیان

فرآیند اکتساب فناوری که معمولا از خارج از مرزهای سازمان یا کشور انجام می‌شود، از جمله راهکارهایی است که توسعه فناوری مورد نظر را در زمان کوتاهی با سرعت بالایی محقق می‌کند. کسب فناوری یا قابلیت‌های فناورانه موجود در محصولات، فرآیندی نیست که یکباره انجام شود؛ بلکه فرآیندی تدریجی و تجمعی است که در سطوح مختلف از جمله بنگاه‌های اقتصادی، صنعت و حتی به صورت کلان در کشورها پیش می‌رود و برای توسعه بلندمدت اقتصادی و حضور در بازار رقابت بین‌المللی ضروری است.

اکتساب فناوری (Technology Acquisition) به معنی انتقال فناوری یکطرفه به منظور جذب فناوری است. اگر فرآیند اکتساب فناوری به درستی پیش برود و به جذب فناوری منجر شود، مقدمه‌ای خواهد بود برای مرحله بعدی که عبارت است از: صادرات فناوری، محصولات فناورانه و دانش‌بنیان.

جذب فناوری مرحله بسیار مهمی در روند توسعه کسب‌وکار به شمار می‌رود و پیش‌نیاز هدف اصلی یا همان صادرات فناوری است. اکتساب فناوری از فرآیندهایی است که اگر به درستی انجام شود، صنعت را قادر می‌کند خودش را با روند پرشتاب توسعه فناوری دنیا تطبیق بدهد و راهبرد متداول و درستی برای به‌روز کردن خودش داشته باشد.

از مهم‌ترین نکات برای اکتساب صحیح فناوری، ایجاد زیرساخت‌های لازم انسان‌افزار، سخت‌افزار و نرم‌افزار است. بدون تهیه زیرساخت مناسب، چه از منظر نیروی انسانی متخصص که پذیرنده دانش‌فنی مربوطه باشد و چه از منظر نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای لازم که برای بومی‌سازی و تداوم استفاده صحیح از فناوری مورد نیاز است، اکتساب صحیح فناوری امکان‌پذیر نیست.

نکته بعدی، سازگاری بین طرفین انتقال فناوری است. زمانی که فناوری قرار است میان دو صنعت، دو بنگاه یا دو کشور منتقل شود، باید سازگاری سازمانی، محیطی و فناورانه میان طرفین انتقال فناوری وجود داشته باشد.

سازگاری در موارد مختلفی از جمله سطح فناوری، فرهنگ سازمانی یا حتی ارتباطات سیاسی طرفین باید به صورت حداقلی وجود داشته باشد. از آنجا که فرآیند انتقال فناوری پیچیده است، در صورت نبود سازگاری میان دو طرف، ممکن است هر یک از نقاط عطف روند انتقال با مشکلاتی روبه‌رو شود.برنامه‌ریزی صحیح بنگاه، صنعت یا کشور فناوری‌پذیر در انجام این فرآیند بسیار مهم است.

همچنین نظارت دقیق بر محقق شدن اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت و عملیاتی تعریف شده از اکتساب فناوری باید به طور ویژه‌ای مورد توجه قرار بگیرد. به همین دلیل، لازم است قبل از اکتساب فناوری، ابتدا هدف‌گذاری‌های لازم برای آن انجام شود.

اکتساب فناوری، فرآیندی علمی است که اگر به صورت صحیح به آن توجه شود، می‌تواند بنگاه‌های اقتصادی را به پیشرفت‌های قابل توجهی برساند.

از سوی دیگر در صورتی که به آن توجه کافی نشود، نه تنها به بنگاه‌ها و صنایع کمکی نخواهد کرد، بلکه می‌تواند بار جدیدی را به دوش‌شان اضافه کند.