قلم در دست به‌شرط سلامت

به این دلیل که ابزار تایپ، یعنی دست و چشم، همان‌هایی هستند که از سال‌های پیش همراه نوشتن بوده‌اند. 14تیر، روز قلم است، روزی که یادآور ارزش قلم است و آنچه با آن می‌نویسند.

این روزها با فراگیرشدن رایانه و اینترنت، حالا دیگر صفحه‌ کلید رایانه‌ های رقیب جدی قلم شده است. این مناسبت بهانه‌ای شد تا به راهکارهای جلوگیری از آسیب به دست، چشم و گردن ناشی از نوشتن با قلم
و تایپ کردن بپردازیم.

شبیه کوفتگی است. گاهی هم درد به‌اصطلاح تندوتیز می‌شود و طاقت را طاق می‌کند. درد می‌تواند در یک نقطه مانند مچ، نقطه‌ای از دست یا گردن تجمع پیداکرده یا از نقطه اصلی منتشر شود.

گاهی هم نقطه مشخصی نداشته و به شکل دردی منتشر و در بخش‌هایی مانند مچ، ساعد، بازو، کتف و گردن احساس می‌شود.

ممکن است یکدست یا هر دودست را درگیر کند. درد ناحیه پشت، بین گردن تا کمر نیز ممکن است دیده شود. در مراحل پیشرفته بیماری، خواب‌رفتن، درد و بی‌حسی در تمام طول روز یا حتی شب‌ها، همراه شماست.

همه اینها نشانه عوارض تایپ‌کردن یا نوشتن است. اگر خودکار یا مدادی که از آن استفاده می‌کنید، روان نباشد- مانند خودکارهای معمولی- میزان فشار واردشده به دست نیز بیشتر می‌شود. اگر به دردهای اولیه - که نشانه وجود اشکالی در نحوه استفاده از ابزار است- توجه نکنید، عارضه پیشرفت کرده و به آرتروز پیشرفته تبدیل خواهد شد. با مراقبت‌هایی می‌توانیم از بروز یا پیشرفت عارضه، جلوگیری کنیم.

در توافق با میز و صندلی

ابزار مورداستفاده برای نوشتن- قلم و کاغذ یا رایانه- روی میز قرار دارند. بنابراین شیوه نشستن شما روی میز و صندلی باید کاملا درست باشد.

ترازپاها: وقتی روی صندلی می‌نشینید، پاها آویزان می‌شود اما باید کف پاها روی زمین یا روی زیرپایی قرار بگیرد. اگر وضعیت پاهای شما غیرازاین است، با تغییر ارتفاع صندلی، پاها را روی زمین یا زیرپایی تراز کنید.

تغییر دهید: درصورتی‌که قد شما کوتاه است و این باعث بالاماندن پای شما از سطح زمین شده، صندلی را پایین‌ نبرید. به این دلیل که تسلط خود را به میز از دست می‌دهید. از میز و صندلی دیگری استفاده کنید.

فقرات مهم است: ناحیه پشت و ستون فقرات باید کاملا با صندلی حمایت شود. ستون فقرات باید با پشتی صندلی که کمی به عقب متمایل شده است، با زاویه 110درجه همراستا باشد. اگر مانعی در دو طرف صندلی احساس کردید، آنها را برداشته یا صندلی را تعویض کنید.

در توافق با صفحه

برگه کاغذ، صفحه رایانه، لپ‌تاپ، تبلت، گوشی همراه و... صفحه‌هایی هستند که چشم و گردن شما روی آنها متمرکز می‌شود. بنابراین باید از شرایط مناسب برخوردار باشند تا به گردن فشار وارد نشود.

نقطه وسط: درست نقطه وسط میز را پیداکرده و نمایشگر رایانه را در این نقطه قرار دهید. فاصله نمایشگر تا شما باید به‌اندازه کشیدگی حداکثر یک بازو باشد.

کمی بالاتر: بالای صفحه رایانه یا لپ‌تاپ، باید 5 تا 7.6 سانتی‌متر بالاتر از چشم‌های شما قرار گیرد. اگر از عینک محافظ استفاده کنید، آسیب به چشم‌های شما کمتر خواهد شد.

ارتفاع تایپ: در ارتفاع مناسب تایپ کنید. بسیاری از افراد صفحه‌کلید رایانه را دقیقا روی میز قرار می‌دهند. درحالی‌که قرار گرفتن صفحه‌کلید پایین‌تر از قفسه سینه، درست نیست. تایپ کردن در این شرایط به‌ویژه به مدت طولانی باعث ایجاد اختلال در گردش خون و عملکرد اعصاب در ناحیه مچ‌ دست، بازوها و شانه‌ها شده و باعث ایجاد درد در این نواحی و ناحیه پشت می‌شود. درصورتی‌که شرایط را تغییر ندهید، به «سندرم تونل کارپال» دچار می‌شوید.

نکته: می‌توانید از زیردستی برای صفحه‌کلید استفاده کنید تا صفحه‌کلید در شرایط مناسب قرار بگیرد.

در توافق با گردن و کلمات

مدت‌زمان تایپ یا نوشتن را محدود کنید. تایپ‌کردن یا نوشتن طولانی‌مدت باعث تغییر وضعیت گردن شده و به سمت جلو متمایل می‌شود. این تغییر وضعیت غیرعادی باعث وارد آمدن فشار به مهره‌های گردن، به‌ویژه مهره‌های بالایی متصل به گردن می‌شود. نشانه واردشدن فشار به این مهره‌ها، سردرد است.

برای جلوگیری از بروز این عارضه به این موارد دقت کنید:

پایین‌تر از دید: اگر از لپ‌تاپ استفاده می‌کنید و آن را روی پاها قرار می‌دهید، صفحه لپ‌تاپ باید 15سانتی‌متر پایین‌تر از نقطه دید شما قرار گیرد.

روی پایه: لپ‌تاپ را روی چند عدد کتاب، میز کوتاه مناسب و ... قرار دهید. این کار به حفظ سلامت پاها نیز کمک می‌کند. به این دلیل که حرارت لپ‌تاپ می‌تواند به پوست پاها آسیب برساند.

فاصله دهید: حداکثر 30تا45دقیقه از لپ‌تاپ استفاده کنید. استراحت کرده و دوباره تایپ را شروع کنید.

در توافق با نور

اگر از لپ‌تاپ یا تبلت استفاده می‌کنید، امکان جابه‌جایی آن وجود دارد و به‌راحتی می‌توانید، نور مناسب را دریافت کنید اما درصورت استفاده از رایانه رومیزی، باید نور را با شرایط صفحه نمایشگر و چشم‌ها تنظیم کنید. نور دریافتی نباید فقط نور نمایشگر باشد. نور باید از بالا بتابد و باعث خستگی چشم شما نشود.

مهتاب خسروشاهی - سلامت / روزنامه جام جم