به بهانه هفته دفاع مقدس به سراغ پروانه معصومی رفتیم. بازیگری که کارهای تاثیرگذاری در حوزه سینمای دفاع مقدس انجام داده است. فیلم های «گل های داودی»، «ناخدا خورشید»، «طوبی» و سریال های «کوچک جنگلی»، «امام علی(ع)»، «مسافر ری»، «پلیس جوان»، «یوسف پیامبر»، «ملکوت» و «راز پنهان» از جمله نقش آفرینی های ماندگار این بازیگر پیشکسوت محسوب می شود.
در جام جم آنلاین با معصومی که سال هاست زندگی در تهران را ترک کرده و ساکن روستای طاهرگوراب صومعه سرا شده است، درباره سینما و کمبود آثار ارزشی به گفت و گو پرداخته ایم که در ادامه می خوانید.
خانم معصومی با توجه به اینکه در فیلم های مربوط به زمان جنگ زیاد بازی کرده اید، به اعتقاد شما سینمای دفاع مقدس دارای چه تعریف و جایگاهی است و آیا این سینما منحصر به ملیت ایرانی است؟
هنوز که هنوز است سینمای دفاع مقدس را در اول خط می دانم. البته چند فیلم بسیار عالی و ماندگار در این حوزه ساخته شده، اما چند فیلم ماندگار در برابر ۸ سال دفاع مقدسی که محال است یاد و خاطره اش از تاریخ این سرزمین پاک شود، هیچ است. ۸ سالی که با توجه به تعدد داستان ها و اتفاق هایش می تواند به عنوان یک اهرم موثر، سینمای ایران را در جهان بیشتر از گذشته مطرح کند. در دل جنگ تحمیلی داستان های زیادی نهفته است که باید برای نسل های آینده حفظ شود. سینمای ما اما، در این حوزه بسیار کم کاری کرده.
شما دلیل مهجوریت این گونه سینمایی را در چه می دانید؟
بی علاقه گی نسبت به این حوزه. وقتی ما علاقمند به کار در این عرصه نباشیم برای کم کاری مان دلایل متفرقه می تراشیم. شما به سینمای جهان نگاه کنید. ببینید تا چه اندازه فیلم درباره جنگ جهانی اول و دوم ساخته اند و کماکان هم می سازند و نکته اینجاست که هر کدام از این فیلم ها نگاه خاص خود را به این پدیده دارند. ۸ سال دفاع مقدس ما البته تفاوت بسیاری با جنگ آنها دارد. چون ما دفاع کردیم و خودمان طالب جنگ و جنگ افروزی نبودیم. ضمن اینکه جنگ همیشه به شکل جبهه و توپ و تانک ظاهر نمی‌شود، بلکه عشق هایی در این میان دیده می شود که می توان آن را دستمایه عاشقانه هایی ناب و ماندگار در سینمای دفاع مقدس قرار داد. حیف است این ۸ سالی که ما داشتیم به همین راحتی فراموش شود.
اما آنچه مسلم است این است که هزینه ساخت فیلم در حوزه دفاع مقدس بالاست و خیلی ها با وجود علاقه ای که به کار در این حوزه دارند، اما از سوی مسوولان بودجه و امکانات کافی دریافت نمی کنند!
شاید سازمان های مربوطه فکر می کنند پول گذاشتن برای این حوزه فایده ای ندارد! این فیلم ها در گیشه شکست می خورند و... !در صورتیکه مردم به دلیل عرقی که به آن هشت سال دارند از آثارش چنانچه باکیفیت ساخته شده باشد استقبال می کنند.
درست است که هنرمند با هنر خود نسلی را به فکر وادار و آنها را با ارزش های سرزمین خودشان آشنا می کند، اما آیا یک هنرمند می تواند بدون پشتوانه مالی ارزش های دفاع مقدس را به نسل آینده منتقل کند؟
درست است که هنر یک هنرمند وسیله ای برای امرار معاش او نیز هست، اما گاهی اگر هنرمندی می خواهد دین اش را به چیزی که به آن معتقد است ادا کند باید کوتاه بیاید. یکی از دوستان خوب کارگردانم همین چند وقت فیلمی درباره امام حسین (ع) ساخت. به شخصه فکر می کنم همین که بازیگری افتخار بازی در چنین پروژه ای را پیدا می کند برایش موهبت است، اما متاسفانه خیلی ها نه تنها دستمزد واقعی شان بلکه بیشتر از آن را هم طلب می کنند! بالاخره گاهی بد نیست پای ارزش هایمان، حالا به هر طریقی که می توانیم بایستیم.
به نظر شما ژانر سینمای دفاع مقدس بوسیله کدامیک از فیلمسازان ما تثبیت شده؟
ابراهیم حاتمی کیا. فیلم هایشان یکی از یکی دغدغه مندتر و بهتر بوده، اما علاقه زیادی به «از کرخه تا راین» دارم. این فیلم هنوز که هنوز است بازپخش می شود و مخاطب را پای خود می نشاند. چون ریشه در واقعیت دارد. کلا هر آنچه که از دل برآید بر دل هم می نشیند.
با وجود بازی هایی که در آثار متناسب با مضمون دفاع مقدس داشتید، فکر می کنید دین خودتان را فرهنگ و هنر دفاع مقدس ادا کرده اید؟
به طور کلی که نه، اما تا جایی که در توانم بوده تلاش کرده ام که در این حوزه هر آنچه دارم بگذارم. فیلم های کوتاهی بوده که سازندگانش اصلا فکر نمی کردند که من با آنها همکاری داشته باشم، اما بدون هیچ توقعی رفته ام و بازی کرده ام. ولی در کل هنوز کار جنگی ای که دلم می خواهد به من پیشنهاد نشده.
ماندگارترین خاطره شما از هشت سال دفاع مقدس چه بوده است؟
تمام زندگی من در آن هشت سال خاطره بوده. آنزمان در تهران زندگی می کردم و خاطرم هست زمانیکه موشک باران تهران زیاد شده بود به باغی که در مسیر فرحزاد داشتیم پناه بردیم، اما در یکی از این حملات کلاهک موشکی به استخر باغ افتاد و تمام افرادی که آنجا بودند را دچار موج انفجار و تب شدید کرد. در نهایت مجبور شدیم مینی بوسی کرایه کنیم و به منزل خواهرم در شاهرود برویم. در آن روزها همه کنار هم بودند. من که تازه در تماس مستقیم با جنگ نبودم خاطرات و قصه های بسیاری از آن روزها دارم. قصه هایی باورپذیر که به دل هر کسی می نشیند.
