باز هم باختی ترامپ!

چند روز پیش رسانه‌های سعودی و اسرائیل در یک اقدام مشابه، مدعی شدند آمریکا و رژیم‌صهیونیستی پیشنهاد معامله‌ای سه‌جانبه به مسکو داده‌اند که طبق آن روسیه متعهد شود، به ایران فشار آورد تا از سوریه خارج شود. روزنامه سعودی الشرق‌الاوسط یکشنبه دوم‌ژوئن در گزارشی نوشت، چند روز دیگر، قدس اشغالی میزبان جلسه نمایندگانی از آمریکا و رژیم صهیونیستی با روسیه خواهد بود. این روزنامه سعودی نوشت: این نشست در نوع خود اولین جلسه مشترک مسکو با تل‌آویو و واشنگتن درخصوص سوریه و تحولات آن خواهد بود. الشرق‌الاوسط به نقل از منابعی که آنان را «دیپلمات‌های غربی» نامید، نوشت که «آینده حضور ایران در سوریه، پرونده اصلی مورد بحث این جلسه است که عنوان کلی آن بررسی امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه است.»
معامله سه‌جانبه
طبق گزارش این روزنامه سعودی، سه طرف در این جلسه معامله‌ای سه‌جانبه را بررسی می‌کنند و تل‌آویو و واشنگتن از مسکو می‌خواهند در مقابل «امتیازهایی» مثل بازسازی، مشروعیت‌بخشی [به دولت سوریه] و رفع تحریم‌ها، روسیه به «اقدامات ملموسی» برای کنترل نقش ایران در سوریه متعهد باشد و زمینه را برای خروج نیروهای این کشور از سوریه فراهم سازد. الشرق‌الاوسط اضافه کرد، واشنگتن معتقد است با تفاهم تل‌آویو، «ابزارهای نفوذ»ی برای مذاکره با روسیه دارد تا «ایران از سوریه اخراج و نفوذش ضعیف» شود. این ابزار نفوذ شامل باقی ‌گذاشتن نیروهای آمریکا در شرق فرات و مشارکت کشورهای اروپایی مثل فرانسه، انگلیس و آلمان در ائتلاف شرق سوریه و همچنین «مانع‌تراشی» در روند عادی‌سازی روابط [کشورها] با دمشق یا کارشکنی در بازسازی سوریه یا مشروعیت ندادن به دولت سوریه است . این خبرها درحالی منتشر می‌شد که دمشق تاکنون بارها اعلام کرده است حضور ایران در سوریه به درخواست دمشق بوده و حضوری کاملا قانونی است. در مقابل، ایران نیز بارها اعلام کرده فقط زمانی که دمشق از تهران بخواهد، ایران سوریه را ترک خواهد کرد.
غیرواقع بینی
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، شایعات درباره پیشنهاد واشنگتن و تل‌آویو درباره خروج ایران از سوریه را «مضحک» توصیف کرد و گفت: شایعات برخی رسانه‌ها درخصوص پیشنهاد آمریکا و رژیم صهیونیستی درباره به رسمیت شناختن دولت سوریه به ریاست بشار اسد مقابل تعهد روسیه برای خارج کردن نیروهای ایران از سوریه «مضحک و غیرجدی» است.شبکه روسی راشاتودی نیز با استناد به همین اخبار و اظهارات مقامات آمریکایی از تلاش بی حاصل واشنگتن برای استفاده از نفوذ روسیه درخصوص محدود کردن فعالیت ایران در سوریه خبر داد. در همین رابطه سرگئی لاوروف، وزیرخارجه روسیه نیز در اظهاراتی تاکید کردخواست آمریکایی‌ها مبنی بر محدود کردن ایران در سوریه «غیرواقع بینانه» است. به گزارش این منبع، مقامات کاخ سفید اعلام کردند واشنگتن علاوه بر سوریه به‌دنبال محدود کردن فعالیت‌های ایران در لبنان، عراق و یمن است و در این راه بر همکاری روس‌ها حساب باز کرده است. با این حال روسیه بارها مخالفت خود را با این درخواست آمریکا اعلام کرده‌است. هرچند مقامات آمریکایی با آب و تاب از این توافق صحبت کرده و آن را یک «فرصت دیپلماتیک» دانستند اما در مقابل مقامات روسی با تخیلی دانستن چنین سناریوهایی خواستار واقع بینی مقامات آمریکایی شدند .
این اولین و آخرین باری نیست که رسانه‌های اسرائیلی و سعودی اقدام به پخش چنین اخباری می‌کنند. هربار که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی به مسکو سفر می‌کند قبل و بعد از انجام این سفرها ده‌ها خبر و شایعه با همین مضمون در رسانه‌های عربی انعکاس می‌یابد. خبرهایی که همه می‌گوید بین تل‌آویو و مسکو توافقاتی صورت گرفته است تا از این به بعد به حضور ایران در سوریه پایان داده شود. همین روزها وقتی اعلام شد قرار است شینزوآبه نخست وزیر ژاپن برای انجام یک سری مذاکرات به ایران سفر کند اعلام شد بنیامین نتانیاهو با او گفت‌وگویی تلفنی داشته است. حول و حوش همین مکالمه تلفنی نیز ده‌ها خبر و شایعه چرخ می‌زد که مطابق با آن اسرائیل از ژاپن خواسته است به حضور ایران در سوریه پایان داده شود.
سناریوی نخ‌نما
جالب توجه این‌که معمولا انتشار چنین اخبار و شایعاتی از یک سناریوی مشخص اما تخیلی پیروی می‌کند. به این معنا که ابتدا رسانه‌های اسرائیلی خبری نادرست و بی سرو ته را روی خروجی‌های خود می‌گذارند و بعد رسانه‌های وابسته به امارات و عربستان سعودی با آب و تاب این خبرهای نجویده را گرفته و به آن شاخ و برگ می‌دهند. چند روز بعد ملاحظه می‌شود که به طور همزمان شبکه‌های اسکای نیوز وابسته به امارات یا العربیه وابسته به عربستان سعودی در کنار روزنامه‌های الشرق الاوسط (وابسته به عربستان) یا الاتحاد (وابسته به امارات) چنین خبرهایی را در صفحات خود منعکس کرده و یکی دو روز بعد هم تحلیلگران وابسته درباره جزئیات و ابعاد چنین اتفاقاتی به اظهار نظر می‌پردازند. اظهار نظر‌ها و تحلیل‌هایی که مانند یک گلوله برفی بلافاصله بعد از اولین تکذیب‌های از سوی ایران، روسیه یا سوریه آب می‌شوند و تنها شرمندگی و روسیاهی را برای انتشاردهندگان خود باقی می‌گذارند. با این حال رسانه‌های عربی وابسته به محور سعودی از انتشار این گونه خبرها و شایعات خسته نشده و همچنان در کمین فرصت‌های بعدی باقی می‌مانند تا یک بار دیگر دست به انتشار چندین باره همین شایعات بزنند .

تکرار مکررات
خرداد ماه سال گذشته روزنامه اینترنتی المانیتور در گزارشی نوشت: «اسرائیلی‌ها با هدف بیرون‌راندن ایران از سوریه، این روزها روابط گرم‌تری را با روس‌ها ایجاد کرده‌اند.» این منبع اضافه کرد: «روز ۱۴ ژوئن مراسمی به افتخار روز استقلال روسیه در «عمارت سرگئی» شهر اورشلیم (بیت‌المقدس) برگزار شد. در این مراسم فرماندهان ارشد ارتش روسیه با نیروهای امنیتی اسرائیل در باره شرایط جبهه جنوب سوریه، به‌ویژه جولان، گفت‌وگو کردند. زیرا مساله سوریه در صدر اولویت‌های اسرائیل است.»
المانیتور بعد جزئیاتی را در گزارش خود نقل کرد که درست تکرار همان‌هایی است که این روزها در رسانه‌های سعودی منعکس می‌شود. خبرهای دروغینی که می‌گوید روسیه در اثر گرفتن امتیازاتی حاضر شده است به ایران برای خروج از سوریه فشار وارد کند. شایعاتی که تاکنون بارها از سوی مقامات روسی، ایرانی و سوری تکذیب شده است .

رحیم محمدی

بین‌الملل