عروس مردگان در معدن گرانیت کاشان

اصل خبر از قول شهرام کرمی، مدیرکل هنرهای نمایشی آن هم در ساعات انتهایی چهارشنبه هفته گذشته منتشر شد: «توقف اجرای نمایش عروس مردگان». کرمی در پاسخ به این که دلیل این کار چه بوده گفته است در بازبینی‌های حین اجرای این نمایش تغییراتی در شکل و محتوای نمایش مشاهده شد که برخلاف بازبینی‌های اولیه بود.
این مسأله را به کارگردان تذکر دادیم ولی توجهی به آنها نشد و به همین دلیل نمایش را متوقف کردیم. این گفته جناب مدیرکل یعنی این‌که کارگردان و گروه نمایشی در اجرایی که برای مخاطبان داشته‌اند، نسخه‌ای از نمایش را روی سن برده‌اند که با آنچه در نسخه‌های اولیه و در برابر بازبینی ناظران وزارت ارشاد داشته‌اند، تفاوت‌هایی وجود دارد.
شهرام کرمی گفته بود در صورت اصلاح موارد اشاره شده، نمایش می‌تواند دوباره اجرا شود. طبق گفته او، اداره کل هنرهای نمایشی به احترام مخاطبانی که بلیت نمایش را خریداری کرده بودند اجازه اجرای آن را در روز پنجشنبه ۲۶ اردیبهشت داد، چون بلیت زیادی فروخته شده بود. با این حال مریم نراقی، تهیه‌کننده طرح درباره این استدلال مدیرکل هنرهای نمایشی به جام‌جم می‌گوید، چنین چیزی نبوده است. طبق اعلام خانم تهیه‌کننده، همان اجرایی که برای بازبینی ارشاد انجام شده برای مخاطبان هم صورت پذیرفته است.
امان از بدخواهی‌ها
مریم نراقی همچنین به جام‌جم می‌گوید که بازبینی نمایش در همان اجرای پنجشنبه صورت گرفته و مشکل خاصی نبوده است. از خانم تهیه‌کننده می‌پرسیم ادعای شما با ادعای ارشاد یکسان نیست.
ارشاد و بازبین‌ها مدعی هستند آنچه آنها دیده‌اند با آنچه برای مخاطبان به اجرا در آمده دو چیز متفاوت بوده است. خانم تهیه‌کننده به ما این‌گونه پاسخ می‌دهد: «اصلا این‌گونه نیست. بدخواهی‌های دوستان بوده است. هیچ‌کدام از بازبین‌هایی که نمایش را بازبینی کرده بودند تا پنجشنبه شب نیامده بودند که اجرا را مجددا ببینید. اینها حرف‌هایی بوده است که به بچه‌های مرکز زده‌اند که ما نمایش را تغییر داده‌ایم. پنجشنبه دو بازبین محترم مرکز آمدند و کار را دیدند. یکی از این دو نفر از کسانی بود که بازبینی کار را هم دیده بود. عین به عین همان چیزی که مورد بازبینی قرار گرفته بود.»
نام سرمایه گذار مستعار نیست!
بحث اصلی اما سرمایه این نمایش بود و این‌که سرمایه‌گذارش کیست. در مشخصات نمایش، سرمایه‌گذار عروس مردگان محمد معتمد اعلام شده؛ نامی که البته در تئاتر و سینما شناخته‌شده نیست و جست‌وجو درباره این نام به جایی ختم نمی‌شود. خانم تهیه‌کننده می‌گوید چه ابهامی وجود دارد. از نام سرمایه‌گذار می‌گوییم و این احتمالی که به گوشمان رسیده، این نام یک نام مستعار است و فرد دیگری پشت سرمایه کار ایستاده باشد. شاید بهتر باشد پرسش و پاسخ این قسمت با خانم تهیه‌کننده را عینا روایت کنیم: «آقای محمد معتمد سرمایه‌گذاری است که در بخش خصوصی فعالیت می‌کند. تاجر است و درکار معدن فعالیت می‌کند. نمی‌دانم ایشان تمایل داشته باشد که فعالیت‌هایش را تشریح کنم یا نه!»
چیزی که به گوش ما خورده این‌که ظاهرا این نام مستعار است. حقیقت دارد؟
نه! مستعار نیست! محمدرضا معتمد گیوه یک فرد حقیقی است و فعالیت و تجارت و پول‌شان هیچ شبهه‌ای ندارد. من خودم مدت‌ها تحقیق کردم چون خیلی به این موضوع حساس هستم. ایشان به هیچ ارگان و نهادی هم وابسته نیستند و کاملا خصوصی فعالیت می‌کند.
بحث دیگر،‌ سرمایه تولید این پروژه است و این عدد یک میلیارد تومانی که منتشر شده!
یک میلیارد!!! عددش خیلی بیشتر از این بوده است.
حدودش را می‌توانید بگویید؟
خیر!‌ ان‌شاءا... در نشست خبری. مشکل من با شما بچه‌های خبرنگار این است که ندیده راجع به یک مساله حرف می‌زنید! باید بیایید و کار را ببینید. همین الان یک کار در ایرانشهر با پنج بازیگر و دکور متوسط، حدود یک میلیارد هزینه برمی‌دارد که قابل قیاس با عروس مردگان نیست!
البته ما هم با توجه به دکور و مختصات اجرای عروس مردگان ادعا نکردیم یک میلیارد هزینه برداشته. طبعا چنین اجرایی با این تعداد بازیگر و در هتل اسپیناس پالاس با آن دکور و اجرا، عدد بسیار بالاتری دارد، ولی شما هم قبول کنید در شرایطی که اطلاعات و شفافیتی در مورد نمایش شما وجود ندارد چنین شایعات و عدد و رقم‌هایی مطرح می‌شوند!
خب من اسم سرمایه‌گذار را شفاف به شما گفتم، اما این‌که دقیق بگویم چه می‌کند و در چه تجارتی است و کدام بخش است، نمی‌توانم نظر بدهم چون چند کار را با هم انجام می‌دهد. مثلا می‌دانم که یک بخش در معدن است و بخشی در کار ملک است و امثالهم. اینها را دقیق می‌پرسم و در نشست خبری اعلام می‌کنم. ببینید من 20 سال است روزنامه‌نگارم. به این حوزه ورود کردم که انحصار آن را از بین ببرم. آمده‌ام که این شفافیت باشد و لاغیر. شما از نمایش به این بزرگی یک تابلوی 2 متری در شهری پیدا نمی‌کنید. من از رانت استفاده نکرده‌ام!
اصلا چنین ادعایی نکردیم. آمدن سراغ شما هم برای شفاف شدن همین چیزها بود!
نه! نمی‌گویم که شما گفتید! اینها را گفتم که بگویم پایش ایستاده‌ام. همه این کارها را نکرده‌ام که اگر روزی یکی از همکاران به من زنگ زد و پرسید بتوانم کامل بایستم و جواب بدهم.
حالا بعد از توقیف و بازبینی که توسط ارشاد انجام شد، از چه زمانی اجرا را دوباره شروع می‌کنید؟
با این شرایط مشخص نیست. قرار بود 20 اجرا برویم. اجرایمان از هجدهم شروع شد.
فکر کنم 12 تا 13 اجرا رفته‌ایم. با این تاخیرهایی که توی کار افتاده مشکل تایم قرارداد بازیگرها را داریم. باید ببینیم که امکان مالی ادامه اجرا را داریم یا نه چون همه اینها برای ما هزینه دارد.
یعنی ممکن است نمایش دیگر ادامه پیدا نکند؟
ما به لحاظ مالی مشکل داریم و شاید نتوانیم دوباره قرار‌داد ببندیم.

کوتاه درباره سرمایه‌گذار عروس مردگان

هرچند در مشخصات نمایش، نام سرمایه‌گذار عروس مردگان محمد معتمد ذکر شده، اما همان‌طور که در گفت‌وگو با تهیه‌کننده پروژه مشخص شد، نام کامل او محمدرضا معتمد گیوه است. معتمد گیوه از فعالان بخش معدن بوده و ضمن مدیرعاملی شرکت صنعتی معدنی حدید باستان، امتیاز بهره‌برداری از یک معدن سنگ گرانیت در استان اصفهان را هم در اختیار دارد. البته نام و نشان او در سوابق دو سه شرکت دیگر هم دیده می‌شود؛ شرکت آرام انرژی و شرکت پارس دژ کانسار.

محمدصادق علیزاده

فرهنگ و هنر