«اون» از غرب به شرق

خبرگزاری راشاتودی، روز گذشته اعلام کرد کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی با قطار وارد ولادی وستوک در روسیه شده و روز پنجشنبه با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد. این اولین دیدار رهبران کره شمالی و روسیه محسوب می‌شود. آسوشیتدپرس در گزارش خود نوشت: کیم جونگ اون با یک قطار زرهی وارد ولادی وستوک شد و مورد استقبال مقام‌های روس قرار گرفت. آخرین بار که عالی‌ترین مقام کره شمالی به روسیه سفر کرده بود به سال ۲۰۱۱ و سفر کیم جونگ ایل پدر رهبر کنونی این کشور برمی‌گردد. قرار است امروز رهبر کره شمالی در شهر بندری ولادی‌وستوک با پوتین درباره مناقشات پیرامون برنامه هسته‌ای پیونگ‌یانگ گفت‌وگو کند. مقامات روسی می‌گویند دستور کار دیدار میان پوتین و کیم جونگ اون شامل همکاری دوجانبه در زمینه بحران هسته‌ای کره شمالی و نیز مسائل اقتصادی خواهد بود. حجم تجارت روسیه با کره شمالی در سال گذشته میلادی ۳۴ میلیون دلار بود. توقف آزمایش‌های اتمی از سوی کره شمالی و رزمایش‌های مشترک نظامی بین آمریکا و کره‌جنوبی نیز از جمله این مسائل خواهد بود.
گفت‌وگوهای روسی- کره‌ای
این سفر در حالی انجام می‌شود که دیدار اسفند سال گذشته کیم و رئیس‌جمهور آمریکا در ویتنام شکست خورد و بدون نتیجه‌ای مشخص پایان یافت. پوتین ضمن حمایت از اصل گفت‌وگوهای طرفین آمریکایی و کره‌ای از نحوه برخورد آمریکا و به‌خصوص تداوم تحریم‌ها علیه پیونگ یانگ به شدت انتقاد کرده بود. روز گذشته رهبر کره شمالی ضمن ورود به ولادی وستوک ابراز امیدواری کرد دیداری موفق و مفید با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه داشته باشد. همزمان رسانه‌های رسمی کره شمالی را تصاویری از کیم جونگ اون، رهبری کره شمالی در حالی که گارد احترام به وی خوشامدگویی می‌گویند و مردمی که برایش گل تکان می‌دادند، منتشر کردند. خبرگزاری تاس روسیه نیز گزارش داد به کیم جونگ اون در ایستگاه راه‌آهن هاسان و پس از خروج از مرز گل، نان و نمک داده شده است.
چند روز پیش رهبر کره شمالی با ارسال نامه‌ای به رئیس‌جمهور روسیه برای همکاری و توسعه روابط میان دو کشور اعلام آمادگی کرده بود. وی همچنین خواستار توسعه روابط با روسیه شد و گفت: «من آماده همکاری نزدیک با شما در راستای توسعه استوار و سازنده روابط دوستانه قدیمی میان کره‌شمالی و روسیه هستم که این همکاری، لازمه دوران جدید و دفاع از صلح و امنیت شبه‌جزیره کره و باقی جهان است.» به دنبال این نامه بود که کرملین در بیانیه‌ای خبر سفر قریب‌الوقوع کیم جونگ اون به روسیه را اعلام کرد.
پیام یک دیدار
کارشناسان با توجه به سفر کیم جونگ اون به روسیه این پرسش را به میان می‌کشند که آیا این دیدار سمبلیک بوده یا در آن اتفاقات مهمی در حال وقوع است. آیا رهبر کره شمالی به این وسیله می‌خواهد انزوای جهانی خود را شکسته و خود را به صورت یک بازیگر مهم جهانی نشان دهد؟ یا درصدد آن است که راهی برای مقابله با تحریم‌های فلج‌‌کننده علیه کشور خود بیابد؟
رویترز در گزارشی در این باره نوشت: به نظر می‌رسد پس از شکست نشست‌های سنگاپور و هانوی بین کیم و ترامپ، دیدار با پوتین این پیام را برای رئیس‌جمهور آمریکا ارسال خواهد کرد که پیونگ یانگ گزینه‌های دیگری نیز برای حمایت از خود در منطقه دارد. ارتیوم لوکین، استاد دانشگاه ولادیوستوک در این باره می‌گوید: زمانی که کیم با پوتین دیدار می‌کند، او به دنبال کمک اقتصادی و یکجانبه است. مسکو بعید است درخواست‌های پیونگ یانگ را اجابت کند. مسکو به عنوان یک دارنده حق وتو در شورای امنیت به‌سختی می‌تواند اقتدار خود را حتی به خاطر دوستی با رهبر کره شمالی زیر سؤال ببرد. مسکو هرچند اعلام کرده کاملا به تحریم‌ها علیه کره شمالی پایبند است، اما به همراه چین خواستار کاهش مجازات‌ها علیه پیونگ یانگ در ازای محدود کردن آزمایشات تسلیحاتی است. درهمین حال واشنگتن روسیه را به دور زدن تحریم‌ها متهم کرده است. در فوریه رویترز گزارش داد یک تانکر روسی با چهاربار انتقال نفت به یک کشتی کره شمالی در اکتبر 2017 و می‌2018 تحریم‌های بین‌المللی را نقض کرده است.
رفع یک خطر بزرگ
گرم شدن روابط آمریکا و کره شمالی حاوی پیام‌های مهمی بود که می‌توانست منافع چین و روسیه را در منطقه شرق آسیا به‌شدت به خطر اندازد. حال سفر کیم جونگ اون به روسیه حاوی این پیام خواهد بود که دست‌کم آن خطر بزرگ رفع شده و روسیه و چین قادر خواهند بود منافع خود را همچنان در شبه‌جزیره کره حفظ کنند. به عبارتی دیگر حتی اگر مذاکرات آمریکا و کره شمالی تداوم یابد از این پس باید روسیه و چین را نیز شرکای غیرمستقیم همین مذاکرات به حساب آورد. روسیه که در اروپا با حضور گسترده نظامی آمریکا و نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در فاصله 700 کیلومتری مسکو (کشورهای سه گانه بالتیکی لتونی، استونی و لیتوانی) مواجه است، در شبه‌جزیره کره نیز این نگرانی را داشت که آمریکایی‌ها بتوانند جای پایی در پیونگ یانگ پیدا کنند.
اطلاعات موجود نشان می‌دهد هم‌اکنون یگان‌های زمینی، دریایی و هوایی، پشتیبانی و کارمندان غیرنظامی آمریکا با ظرفیت نزدیک به 35 هزار نفر در چند مرکز اصلی و فرعی به عنوان پایگاه مستقل یا مشترک با نظامیان کره جنوبی در این کشور مستقر هستند؛ در صورتی که نقش واشنگتن در کره شمالی پر‌رنگ می‌شد یا این‌که آمریکایی‌ها بهانه‌ای تحت عنوان بازسازی کره شمالی برای حضور در این کشور به‌دست می‌آوردند نگرانی‌های مسکو و پکن دوچندان می‌شد، اما آمریکایی‌ها طبق خوی همیشگی خود با زیاده‌خواهی‌ها و تداوم تحریم‌های وحشیانه، خشم رهبران کره شمالی را برانگیختند. آنها نه‌تنها از واشنگتن دل کندند و مقامات آمریکا را به باد انتقاد گرفتند بلکه با ارسال نامه و سفر به مسکو راه تازه‌ای را فراروی خود گشودند. دیدار فعلی رهبر کره شمالی ضمن آن‌که نشان می‌دهد رهبران کره شمالی به آمریکایی‌ها پشت کرده‌‌اند و دیگر حاضر نیستند فریب وعده‌های توخالی آنها را بخورند، بلکه حاوی پیام‌های اطمینان‌بخش زیادی برای مسکو و پکن نیز است.

در حاشیه سفر

کیم جونگ اون با یک قطار زرهی وارد ولادی وستوک شد و مورد استقبال مقام‌های روس قرار گرفت.
همزمان رسانه‌های رسمی کره شمالی تصاویری از کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی در حالی که گارد احترام به وی خوشامدگویی می‌گویند و مردمی که برایش گل تکان می‌دادند، منتشر کردند. خبرگزاری تاس روسیه نیز گزارش داد به کیم جونگ اون در ایستگاه راه‌آهن هاسان و پس از خروج از مرز گل، نان و نمک داده شده است.

علی باقری
بین‌الملل