بازگشت کوپن یعنی بی‌ارادگی دولت برای سروسامان دادن به اقتصاد

آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار جام جم آنلاین در خصوص بازگشت کوپن با تأکید بر اینکه اکنون دولت در شرایط بحرانی نیست که بگوید من کاری از دستم برنمی‌آید و باید اجناس را کوپنی کنم، ادامه داد: فرض کنید در زمان جنگ وضعیت به شکلی بود که می‌طلبید برای مدتی کوتاه ما اجناس را با کوپن سهمیه‌بندی کنیم و البته آن موقع چون تکنولوژی به شکل امروزی نبود مجبور بودیم به‌صورت کاغذی کوپن‌ها را توزیع کنیم ولی اکنون شرایط بازمان جنگ بسیار متفاوت است.

بغزیان با تأکید بر اینکه با کوپنی شدن اجناس مخالف هستم، خاطرنشان کرد: ممکن است به‌صورت موفقت برای یکی دو ماه بتوانیم برخی از کالاها را به شکل سهمیه‌بندی ارائه کنیم تا وضعیت را سروسامان بدهیم اما این نباید ادامه‌دار باشد.

وی بابیان اینکه معتقدم دولت می‌تواند وضعیت اقتصادی کشور را سروسامان بدهد، خاطرنشان کرد: بااین‌حال به نظر می‌رسد دولت اراده‌ای برای سروسامان دادن به شرایط ندارد و در حال تسلیم شدن به کوپنی کردن اجناس به‌عنوان آخرین راه‌حلی است که بعداً درآمدن از آن مانند یارانه‌ها سخت خواهد بود و باید مدت زیادی آن را وبال گردن خود نگه دارد.

این استاد دانشگاه کوپنی کردن اجناس را آخرین راه چاره وضعیت موجود دانست و افزود: ساده‌ و عملی‌ترین راه این است که دولت در ابتدا بازار ارز را ساماندهی و تثبیت کند و بعد با همان نرخ 4200 یا هر مقدار دیگری که می‌تواند تخصیص دهد کالا وارد کند تا بازار اشباع شود که این موضوع هم با توجه به موجود ارزی فعلی قابلیت اجرا دارد.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا امسال دولت نتوانست باوجود واردات کالاها با ارز 4200 تومانی قیمت‌ها را کاهش دهد، تأکید کرد: دولت روشی اشتباه را در پیش گرفت و قابل پیش‌بینی هم بود که وقتی شما ارز بی‌زبان 4200 تومانی را به افرادی بدهید و بگوئید جنسی را وارد کن، او یا جنس را نمی‌آورد و یا اگر بیاورد و قرار باشد به‌عنوان بخش خصوصی توزیع کند چه اتفاقی خواهد افتاد.

بغزیان با تأکید بر اینکه از ابتدا مشخص بود توزیع ارز 4200 چه مقدار باگ دارد و به این وضعیت منتج خواهد شد گفت: این خیلی خوش‌خیالی است اگر تصور شود درزمانی که مثلاً ارز ده هزار تومان است شما ارز 4200 تومانی را به یک وارد کنند بدهید تا او تمام نیاز شمارا برآورده کند.

وی بابیان اینکه واردکننده نمی‌تواند به‌اندازه کل نیاز کشور کالایی را وارد کند تا بازار را اشباع شود، ادامه داد: دولت باید این کار را دست و واردات و توزیع آن را انجام می‌داد نه اینکه به دست بخش خصوصی بدهد تا مثلاً برود متفاوت با آن چیزی که قرار بود را بیاورد و درحالی‌که قرار است برنج یا ارزاق اساسی وارد کند وارداتی دیگر را انجام دهد.

این استاد دانشگاه همچنین تأکید کرد: در ماجرای واردات با ارز دولتی باید افراد متخلف را به سزای اعمالشان برسانند تا از این به بعد هم اگر کسی خواست چنین تخلفی انجام دهد حساب کار خود را داشته باشد.

وی موضوع توزیع سهمیه‌ای را بحث مهمی دانست که می‌تواند موقتی باشد و ادامه داد: مثلاً همین سهمیه‌بندی بنزین کار خیلی خوب بود که جلوی قاچاق را می‌گرفت ولی وقتی بنزین به‌وفور در دسترس قرار گرفت رها شد و حالا اگر ما بخواهیم دوباره آن را بازگردانیم با تورم ناخواسته روبرو می‌شویم و این یعنی بهترین سیاست را اجرا نکردند و گاهی از مواقع هم بدترین سیاست را اجرا می‌کنند بدون اینکه عواقب آن را ببینند.