آنتی‌بیــوتیک، چــرا؟

ولی واقعیت آن است که مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک فقط برای مدت کوتاهی به درمان شما کمک می‌کند و با ادامه مصرف نابجای داروی آنتی‌بیوتیک دیگر قادر به مقابله با عفونت و عوامل میکروبی در بدنتان نخواهید بود و کنترل بیماری‌های عفونی شما را با مشکل بزرگی مواجه خواهد کرد. گفت‌وگوی ما را با دکتر محمدرضا صالحی، متخصص بیماری‌های عفونی و مسئول کارگاه کنترل عفونت در نوزدهمین کنگره بین‌المللی میکروب‌شناسی (نوزدهمین کنگره بین 13 تا 15 شهریور در سالن ابن‌سینای دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران) را برای آگاهی از عوارض مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک حتما بخوانید .

آیا می‌دانید قسمت عمده‌ای از بیماران عفونی و تب‌دار در سطح جوامع بشری به بیماری‌های ویروسی مبتلا هستند و نیاز به آنتی‌بیوتیک‌تراپی ندارند؟ در واقع در اکثر مطالعات در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته بیشترین میزان سوء‌مصرف آنتی‌بیوتیک‌ در همین بیماران اتفاق می‌افتد. توجه داشته باشید که مصرف آنتی‌بیوتیک فقط در بیماری‌های عفونی ناشی از باکتری‌ها و با تجویز پزشک
مجاز است .

آنتی‌بیوتیک، فقط با تجویز پزشک

تجویز آنتی‌بیوتیک صرفا با دستور پزشک مجاز است و مصرف خودسرانه آنها نهایتا با عوارض و مشکلات جدی همراه خواهد بود. در مورد تجویز آنتی‌بیوتیک در سندرم‌های عفونی مختلف نیز در کشورهای توسعه یافته در بسیاری موارد، فقط گروه‌های خاصی از رشته‌های تخصصی پزشکی مجاز به تجویز یک دسته آنتی‌بیوتیکی با طیف اثر گسترده هستند. جالب آن‌که گروه‌های دیگر پزشکی مجاز به همین تجویز نیز نیستند .

بایدها و نبایدهای مصرف‌ آنتی‌بیوتیک

از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ بشدت پرهیز شود.

آنتی‌بیوتیک‌ها حتما در دز و دوره درمانی‌ای که پزشک تجویز کرده مصرف شوند.

داروهای مورد مصرف خود را به افراد دیگر توصیه نکنید.

تجویز آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای طیف وسیعی از بیماری‌های عفونتی تجویز می‌شود باید توسط پزشکان متخصص و ترجیحا متخصصان بیماری‌های عفونی یا در کودکان، توسط فوق‌تخصص اطفال
صورت پذیرد.

قبل از تجویز آنتی‌بیوتیک‌ ارسال نمونه‌های کشت میکروبی از محل مورد شک مدنظر
قرار گیرد.

در ویزیت‌های پیگیری، نتایج کشت‌های میکروبی و آنتی‌بیوگرام‌های آنها در انتخاب آنتی‌بیوتیک‌ها مد نظر قرار گیرد .

در موارد خاص و با نظر پزشک معالج می‌توان از بعضی آنتی‌بیوتیک‌های بدون عارضه یا با حداقل عوارض برای جنین یا شیرخوار استفاده کرد.

آنتی‌بیوتیک نابجا با بدن چه می‌کند؟

استفاده کمتر و بهینه از آنتی‌بیوتیک برای مقابله با مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی امری ضروری است. به همین دلیل، تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک از عفونت مقاوم و مکرر جلوگیری می‌کند. مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ به غیر از بحث ایجاد مقاومت میکروبی می‌تواند عوارض زیادی برای کلیه، کبد و سایر ارگان‌های بیمار به همراه داشته باشد.

افزایش مرگ با میکروب‌های مقاوم به درمان !

متاسفانه امروزه با توجه به استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک توسط بیماران و پزشکان طی دهه‌های اخیر با موجی از شیوع میکروارگانیسم‌های مقاوم در سراسر دنیا و بویژه در کشورهای در حال توسعه مواجهیم. سازمان بهداشت جهانی (WHO) قرن حاضر را به عنوان قرن با مرگ‌ومیر بالای ناشی از انواع میکروارگانیسم‌های مقاوم نامیده است.

مهم‌ترین نتایج ناشی از شیوع این مقاومت‌ها بالا رفتن میزان مرگ‌ومیر بخصوص در بیماران بستری در بیمارستان‌ها و حداقل افزایش طول مدت درمان و افزایش قابل ملاحظه هزینه‌های درمان خواهد بود. ضروری است بیماران و پزشکان در تجویز و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ دقت لازم را داشته باشند و در مواردی که ابهامی در مصرف وجود دارد با متخصصان بیماری‌های عفونی یا فوق‌تخصص عفونی اطفال
مشورت کنند.

پونه شیرازی