راز دندان‌های زردی گرفته!

ایجاد لکه‌های بیرونی روی سطح مینای دندان، لایه‌ای سخت را روی دندان ایجاد می‌کند. گرچه این قبیل لک‌ها به این راحتی‌ روی سطح مینای دندان ظاهر نمی‌شوند، اما می‌توان براحتی هم آنها را پاک و اصلاح کرد. عامل درجه یک زردشدن دندان‌ها، سبک زندگی است. سیگار کشیدن، نوشیدن قهوه و چای به مقدار فراوان و جویدن آدامس‌های نیکوتین‌دار از اصلی‌ترین عواملی است که رنگ دندان‌ها را تغییر می‌دهد.

به گزارش livescience، قطران و نیکوتین موجود در تنباکو جزو آن دسته مواد شیمیایی هستند که بویژه در افراد سیگاری و کسانی که به واسطه مصرف سیگارهای نیکوتین‌دار قصد ترک دارند، لکه‌های زردی را روی سطوح دندانی ایجاد می‌کنند.

طبق یک اصل، هر ماده غذایی یا نوشیدنی که بتواند روی لباس‌ها لکه ایجاد کند، قابلیت ایجاد لکه روی دندان‌ها را هم دارد. بنابراین، غذاها و نوشیدنی‌هایی با رنگ تیره شامل نوشابه، کاکائو و سس‌های تیره‌ای چون سس سویا، سرکه بالزامیک و بعضی میوه‌ها و سبزیجات از قبیل انگور، بلوبری، گیلاس، لبو و انار قابلیت ایجاد لکه روی دندان‌ها را دارند. این مواد مقدار زیادی رنگدانه یا «کروموژن» دارند که به مینای دندان می‌چسبند. بستنی‌ و آبنبات‌ هم ممکن است روی دندان لکه ایجاد کنند. غذاهای اسیدی و نوشابه‌ها با فساد مینای دندان، لکه ایجاد می‌کنند و چسبیدن رنگدانه‌ها به دندان را راحت‌تر می‌کند.
«تانن» ترکیب تلخ مزه‌ای است که در نوشیدنی‌هایی مانند چای یافت می‌شود و به کروموژن‌ها کمک می‌کند تا به مینای دندان بچسبند و در نهایت لکه ایجاد کنند. اما با افزودن شیر به چای می‌توان احتمال بروز لک دندان را کاهش داد. به دلیل وجود پروتئین‌های موجود در شیر و اتصال آنها به تانن، رنگ دندان‌ها تغییر می‌کند.

شکل مایع مکمل‌های آهن نیز روی دندان لکه ایجاد می‌کند و باعث تغییر رنگ آن می‌شود. مسواک نزدن به اندازه کافی و استفاده نکردن از نخ دندان، لکه‌های دندانی را ماندگارتر می‌کند و با ایجاد پلاک‌هایی روی دندان، رنگ آنها را تغییر می‌دهد.

لکه‌های آنتی بیوتیکی !

لکه‌های درونی، در ساختار درونی دندان موسوم به «دنتین» ایجاد می‌شوند و از بین رفتن لکه‌ها را دشوارتر می‌کند. داروهای متعددی عامل ایجاد این قبیل لکه‌های دندانی هستند. مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین یا داکسی‌سایکلین در زمان رشد دندان‌های کودک و قبل از هشت سالگی باعث زرد و قهوه‌ای شدن دندان آنها می‌شود. زنانی که بعد از ماه چهارم حاملگی یا حین شیردهی تتراسایکلین مصرف می‌کنند نیز ممکن است کودکی با دندان‌های تغییر رنگ یافته به دنیا بیاورند.

در بزرگسالان نیز استفاده از دهانشویه‌های حاوی «کلرهگزیدین» تغییر رنگ دندان‌ها را ایجاد می‌کند. این ترکیب میزان باکتری‌های دهان و التهاب لثه را کاهش می‌دهد و باعث قهوه‌ای شدن رنگ دندان‌ها می‌شود. همچنین مصرف داروی «مینوسایکلین» که برای مقابله با آکنه به کار می‌رود از دیگر علل تغییر رنگ دندان است.

افرادی که تحت شیمی‌درمانی و پرتودرمانی از ناحیه سر و گردن هستند نیز دچار تغییر رنگ دندان‌ها می‌شوند. همچنین داروهای معمولی چون آنتی‌هیستامین‌ها، داروهایی که برای مشکلات روانی تجویز می‌شوند و داروهای فشار خون نیز دندان‌ها را زرد رنگ می‌کنند. گرچه فلوراید برای مقاومت مینای دندان‌ها و جلوگیری از فاسد شدن آنها مفید است، مقدار زیاد این ماده ممکن است رنگ دندان‌ها را تغییر دهد و لکه‌های قهوه‌ای رنگی را روی مینای دندان ایجاد کند. این مشکل بویژه در مناطقی که از آب چاه استفاده می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود. درمان‌های دندانپزشکی رنگ دندان‌ها را تیره می‌کند؛ به‌عنوان مثال، بسیاری از مواد دندانپزشکی بویژه مواد ترمیمی «آمالگام»، رنگ دندان‌ها را تغییر می‌دهد و آن را خاکستری یا متمایل به سیاه می‌کند.

امان از زردی ذاتی دندان‌ها

برخی بیماری‌های ژنتیکی علاوه بر این که رشد دندان‌ها را با مشکل مواجه می‌کند، باعث تغییر رنگ آنها نیز می‌شود. بعضی افراد به‌طور مادرزادی با دندان‌های زرد یا سفید متولد می‌شوند اما بخشی از آن با ضخامت مینای دندان که نیمه شفاف است، ارتباط دارد. اگر مینای نازکی دارید، رنگ واقعی دندان‌ها به طور طبیعی به زردی متمایل است.

علاوه بر این، بالا رفتن سن هم رنگ دندان‌ها را تغییر می‌دهد. هر چه سن و سالتان بالاتر می‌رود، لایه خارجی مینا به مرور نازک‌تر می‌شود و زردتر به نظر می‌رسد. بهترین محافظ برای جلوگیری از نازک شدن مینای دندان، تولید بزاق به اندازه کافی است. بزاق به طور طبیعی، موادغذایی و پلاک‌ها را از دندان‌ها پاک می‌کند.

ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند تب بالا هم به‌دلیل عفونت، دندان‌ها را زرد می‌کند. زردی شدید دوران نوزادی هم یکی از علل زردشدن دندان‌هاست. در افرادی هم که در خواب دندان‌قروچه می‌کنند، مینای دندان به مرور از بین می‌رود و بخش‌های درونی آن زرد می‌شود.

ندا اظهری