پنجمین کشور صاحب دوربین!

آن‌طور که مهر گزارش داد، در ابتدای مراسم رونمایی از کهن ترین سند حضور سینما در ایران سارا خداکرمی مدیر روابط عمومی موزه سینما در سخنانی در خصوص رونمایی از این سند گفت: موزه سینما به عنوان حافظ گنجینه سینمای ایران یکی از وظایف خود را بازشناسی اسناد و امر تاریخی می‌داند تا از خلال آن تصویری روشن از تاریخ و در اینجا تاریخ سینمای ایران ارائه شود. از این رو، به تماشا گذاشتن کهن‌ترین سند مرتبط با سینمای ایران، قدمی مهم در بازشناسی این سند تاریخی است که این امر با مساعدت مجموعه کاخ گلستان به ریاست آقای مسعود نصرتی و همچنین همکاری صمیمانه خانم نسرین خلیلی مسئول مرکز اسناد تاریخی صورت گرفته است.

در ادامه، علیرضا قاسم‌خان مدیرعامل موزه سینما با اشاره به این‌که کهن‌ترین سند حضور سینما در ایران بیش از صد‌سال قدمت دارد، بیان کرد: تمامی تلاش ما در موزه سینمای ایران تدوین تاریخ اجتماعی سینمای ایران و نخستین مرحله این حرکت، گردآوری، بررسی، پژوهش و تسهیل در دسترسی محققان است. از این رو، برگزاری این نمایشگاه و نمایشگاه‌های دیگر و ارائه آثاری که به گونه‌ای مرتبط با تاریخ سینما و در مجموع فرهنگ و هنر ایران زمین است، در این راستا انجام شده است.

سپس محمدرضا اصلانی نویسنده، شاعر، کارگردان و از پیشکسوتان عرصه پژوهش در سخنانی اظهار کرد: این سند تاریخی به ما می‌گوید از بسیاری از کشورهای دیگر در سینما، تاریخ جلوتری داریم؛ حتی شاید پنجمین یا ششمین کشوری هستیم که دوربین و سینما داشتیم. این موضوع، دو مسأله را مطرح می‌کند؛ یک این‌که اگر این چنین تاریخ بلند هنگامی در سینما داریم چرا تاکنون در تاریخ سینمای جهان حضور نداشتیم و اسمی از سینمای ایران در آن نیست.

او با اشاره به جوایز متعددی که سینماگران ایرانی از جشنواره‌های خارجی مطرح دنیا کسب کرده‌اند، افزود: این جوایز هنوز ما را به تاریخ سینمای جهان نبرده است. جوایز و معروفیت با رفتن به تاریخ فرق می‌کند چراکه تاریخ مراحل تعقل هر جریانی است. متاسفانه با وجود چنین تاریخ و گذشته‌ای که داریم، آن را به تاریخ تبدیل نکرده‌اند. یک به این دلیل که آن تحولی که باید در سینما ایجاد می‌کردند، اتفاق نیفتاده و دیگر این‌که منتقدان ما که می‌توانستند با آثار برجسته، نحوه تعقل را از جهان ایرانی به جهان دیگری انتقال دهند، کم کاری کردند.

اصلانی در پایان با اشاره به کهن‌ترین سند سینمای ایران، بیان کرد: این شکل از تاریخ و بازشناسی اسناد تاریخی سینما بیش از پیش برای ما تعهد می‌آورد؛ هم نسبت به تاریخ و هم به سینما. وقتی ما چنین تاریخی داریم باید احترام و کارکرد بیشتری نسبت به سینما داشته باشیم و من این شکل از تعهد را از همه تقاضا دارم.

سپس محمد تهامی‌نژاد پژوهشگر سینما، محمدرضا اصلانی سینماگر، علیرضا قاسم خان مدیرعامل موزه سینما، مسعود نصرتی مدیر کاخ گلستان و سیداحمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم (کمیته ملی موزه‌ها) ایران از کهن‌ترین سند حضور سینما در ایران رونمایی کردند.

در پایان این آیین، کتابچه‌ای که ویژه کهن‌ترین سند مرتبط با سینمای ایران طراحی شده بود، در اختیار مهمانان قرار گرفت. در این کتابچه تحقیقات و نظریه زنده‌یاد شهریار عدل، پیرامون این سند تاریخی ارائه شده است.

لادن طاهری، مدیرکل فیلمخانه ملی ایران و فیروزه سپیدنامه، رئیس موزه ایران باستان از جمله افراد حاضر در این آیین بودند.