تحلیل علی دارابی از 4 دهه فعالیت صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران

راوی صـــادق جـامعـه ایـرانـی

تلویزیون جمهوری اسلامی ایران حالا در آستانه سال 97 به 40 سالگی خود وارد می‌شود و دهه چهارم انقلاب اسلامی ایران را تجربه می‌کند. چهار دهه تجربه برای سیمای جمهوری اسلامی ایران مصادف بوده با همه تلاش‌هایی که مدیران و هنرمندان یک کشور برای ارائه استقلال و نمایش هویت ملی و بومی خود انجام داده‌اند.
کد خبر: ۱۱۳۱۳۳۳
راوی صـــادق جـامعـه ایـرانـی

رسانهملی در این سالها چالشهای سنگینی را پشت سر گذاشت و فرازوفرودهای زیادی را طی کرد تا بتواند اطمینان مخاطبانش را جلب کند و مردم را با سرگرمیها و پیامهای خود پای قاب جادوییاش بنشاند. دهه 60 که اوج بحرانهای تلویزیون در دوران جنگ بود و بهتدریج قوانین، رویکردها و اهداف این رسانه شکل گرفت و توانست همزمان با رشد نهال انقلاب موجودیت یابد. تلویزیون در این دوران فقط دو شبکه داشت که آنها هم از ساعتی به بعد تنها برفک نشان میدادند؛ اما همین دو شبکه در سالهای دفاع مقدس و تلخیهای جنگ توانست روحیه مردم را حفظ و حتی آنان را بیشازپیش برای دفاع از ناموس و کشورشان آماده کند. با پشت سر گذاشتن هشت سال دفاع مقدس، فضای تلویزیون هم در این سالها تغییر کرد؛ برنامههای طنز بیشتر شدند، شبکهها توسعه پیدا کردند و آثار تولیدشده بهتدریج پویایی بیشتری پیدا کردند. تلویزیون در دهههای 70 و 80 بیشتر توانست وارد تولید تلهفیلمها، سریالها، برنامههای ترکیبی، مسابقات مختلف و... شود و البته در این سالها در حوزه فنی و تکنولوژیکی نیز زیرساختهای خود را گسترش داد. علی دارابی، که اکنون معاون امور استانهای سیماست، سالها در صداوسیما فعالیت داشته و در یادداشتی از ویژگیهای سازمان صداوسیما در چهار دهه انقلاب نوشته است. دارابی از سال 86 تا 89 قائم مقام سازمان صداوسیما و از سال 89 تا 93 بهعنوان معاون سیمای رسانه ملی فعالیت کرده. وی دکترای علوم سیاسی دارد. متن یادداشت این مدیر ارشد صداوسیما را درباره چهار دهه دستاوردهای صداوسیما میخوانید.

زبان گویای مردم

رسانه ملی بهمثابه زبان گویای مردمی که ملیت، مهمترین نقطه اشتراک و وحدت آنهاست، نقش مهمی در تعاملات اجتماعی، سیاسی و بهویژه فرهنگی دارد و میتواند بهعنوان پایه و اساس شکلگیری تمدنی فراگیر از همه اقوام و خردهفرهنگهای ساکن در اجتماعات انسانی همچون یک کشور، به بازیگری مهم تبدیل شود. رسانهای ملی که از بدو تأسیس با همه نقاط قوت و ضعف، سعی در ایجاد چتر رسانهای گسترده برای همه ایرانیها داشته و در این مسیر پر افتوخیز، با ملایمات و ناملایمات بسیار دستوپنجه نرم کرده است.

هدف و مأموریت جدید

با پیروزی انقلاب به رهبری بزرگمرد تاریخ ایران خمینی کبیر (رضوانالله تعالی علیه)، رادیو و تلویزیون ملی ایران با عنوان جدید صداوسیمای جمهوری اسلامی، وارد فاز جدیدی از تعاملات فرهنگی و اجتماعی خود با ملتی شد که بهتازگی از یوغ استکبار داخلی و استعمار خارجی رها شده و به دنبال استقلال و آزادی در همه شؤون زندگی خود، زندگی بر اساس آموزههای دینی که یکی از ارکان آن، ارتباطات گسترده در سطح ملی و فراملی و استفاده از تولیدات فرهنگی متناسب با نظامی که به پشتوانه رأی بیش از 98 درصد مردم شکل گرفت، بود.

مردمی بودن، بزرگترین مزیت

این رسانه ملی و فراگیر طی سالهای بعد از پیروزی انقلاب دچار تحولات عمیق و بنیادینی شد که آن را از شکل یک سازمان صرفاً دولتی با دو شبکه تلویزیونی و چند رادیو با مدتزمان محدود پخش برنامه، به دستگاهی فرهنگی – اجتماعی – سیاسی در داخل و خارج از مرزهای ایران تبدیل کرد؛ که مهمترین ویژگی آن، مردمی بودنش است، مردمی بودن ازنظر محتوای مورد نیاز جامعه و خواست اکثریت مردم و تولید در راستای ذائقه مخاطبان و هر چند در این مسیر کمبودها و نقصهایی دیده میشود، اما روند حرکت رسانه ملی در همین راستا قابل ارزیابی است.

پوستانداز یک رسانه ملی

صداوسیمای جمهوری اسلامی طی نزدیک به چهار دهه از پیروزی انقلاب در ابعاد کمی و کیفی، مسیری رو به تکامل را پیموده است. به عبارتی، همانقدر که از نظر فنی و تکنولوژیکی شاهد پیشرفتهای چشمگیر در حوزه شبکههای سراسری و استانی بودهایم، تولید محتوا نیز دستخوش تغییرات شگرفی شده است؛ بهگونهای که میتوان گفت با گذشت این سالها، رسانه ملی کاملاً پوستاندازی کرده و از شکل یک رسانه سنتی، به رسانهای تعاملی و دو سویه بدل گشته است.

ایران زیر سیگنالهای صداوسیما

در بُعد فنی و فیزیکی از دو جهت میتوان به این منظر نگریست؛ نخست توسعه سیگنالرسانی زمینی و ماهوارهای به اقصی نقاط کشور، بهطوریکه اکثریت جمعیت شهری و روستایی ایران بتوانند بسیاری از شبکههای رادیویی و تلویزیونی را دریافت کنند. ضمن اینکه ارتقای کیفی دریافت امواج رادیویی و تلویزیونی هم در دستور کار معاونت توسعه و فناوری سازمان قرار داشته و طی دو مرحله یعنی دیجیتالسازی که در حال حاضر بهصورت کامل صورت گرفته و اچ دی ساختن شبکهها، که در آغاز راه آن هستیم، اقدامات گستردهای صورت گرفته یا در حال انجام است. اما از دیگر منظر و در کنار ارتقای کیفی صوت و تصویر، باید به راهاندازی دهها شبکه رادیویی و تلویزیونی هم اشاره کرد که در معاونتهای صداوسیما صورت گرفته است.

رویشهای جدید

بهواقع شبکههای قرآن و معارف، مستند، ایران کالا، نمایش، پویا، نهال، ورزش، سلامت، تماشا، نسیم و افق ازجمله رویشهای جدید در امر شبکهسازی به شمار میروند که توانستهاند مخاطبان خاص خود را به دست آورند و محدوده انتخاب از بین دو شبکه را به شبکههای متعددی ارتقا دهند.

تحـول در بعد نرمافزاری

در بُعد نرمافزاری نیز طی سالهای گذشته شاهد تحولات عمیقی در رسانه ملی بودهایم، بهطوریکه تولید و پخش بیش از هزاران فیلم تلویزیونی، رشد چند برابری تولید پویانمایی، تولید و پخش دهها سریال فاخر تاریخی، راهاندازی صدها عنوان برنامه جدید ترکیبی و گفتوگومحور جریانساز در حوزههای مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ورزشی، تولید برنامههای متعدد در سال با موضوعیت شعر و ادبیات و پدیدهسازی موفق در برنامههای رادیو با مخاطبان بالا و ثابت، بخشی از دستاوردهای رسانه ملی طی این سالها به شمار میروند.

مخاطبان بومی؛ برنامههای بومیتر

در این بین اما نباید از راهاندازی، توسعه و 24 ساعته شدن شبکههای استانی غافل بود، اقدامی که معاونت امور استانهای سازمان صداوسیما متولی اصلی آن بوده و با همکاری دیگر معاونتها، اقدام به تأسیس و پشتیبانی از 70 شبکه رادیویی و تلویزیونی در مراکز استانها کرده است. شبکههایی که برخی برنامههای آنها در ساعات اوج مخاطب، دارای بیننده یا شنونده بیشتری از شبکههای سراسری در محدوده جغرافیایی پخش خود هستند؛ که این امر گویای موفقیت برنامهسازان مراکز و توجه خاص مخاطبان به فرهنگ بومی خود است.

رکوردهای جدید رسانهای

معاونت برونمرزی صداوسیما نیز طی این سالها اقدامات چشمگیری داشته که از آن جمله میتوان به راهاندازی شبکههای آیفیلم عربی و انگلیسی، هیسپان تیوی، پرس تیوی، الکوثر، سحر و رادیوهای آران و تالشی و تأسیس نهاد پرقدرت تولید در سراسر دنیا اشاره کرد. این معاونت همچنین در استفاده گسترده و موفق از فناوریهای جدید رسانهای نیز پیشگام بوده و در کنار این مسئله، به تعاملات دو سویه نیز توجه ویژهای داشته و دارد. شاهد این سخن بازدید میلیونی ماهانه کاربران از سایت شبکه پرس تیوی است که رکورد جدیدی در حوزه رسانهای به شمار میرود. معاونت برونمرزی صداوسیمای جمهوری اسلامی در کنار حوزه خبر، به تولید صدها عنوان مستند برجسته نیز اهتمام ویژهای داشته و در حوزههای گوناگون قرآنی، معارفی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، دست به اقدامات ابتکاری و قابل توجه زده است.

تحولات شگرف در معاونت‌‌ها

معاونتهای سیاسی، نظارت و برنامهریزی و اداری و مالی رسانه ملی نیز در این سالها به طرز شگرفی دچار تحولات گسترده شده و فعالیت آنها در این سالها، بهشدت دگرگون شده. کارنامه عملکرد این سه معاونت، گویای همه اقدامات صورت گرفته هست. راهاندازی معاونت فضای مجازی اقدام دیگر رسانه ملی در توسعه تعاملات فرهنگی و اجتماعی با مخاطبان و برنامهسازان است. در عین حال مرکز امور بینالملل صداوسیما نیز با تولیدات در عرصههای بینالمللی، راهاندازی دفاتر خارج از کشور و ارائه تولیدات صداوسیما در جشنوارههای بین المللی رشد قابلتوجهی را نشان میدهد.

فعالیت در حوزه موسیقی

از مهمترین فعالیتهای صداوسیمای جمهوری اسلامی را باید در حوزه موسیقی دانست که متولی اصلی آن، مرکز موسیقی و سرود سازمان است؛ این مرکز با تأسیس سامانه دیجیتال با هزاران قطعه موسیقی، آرشیوی غنی برای آهنگسازان و برنامهسازان ایجاد کرده و حمایتهای گستردهای از هنرمندان و چهرههای شاخص موسیقی و شعر ایران داشته است. البته ناگفته نماند که این مرکز، با همکاری مدیریت شعر و موسیقی و سرود معاونت امور استانها، در معرفی چهرههای جوان و هنرمند به جامعه ایران نیز نقش مهمی ایفا کرده و بسیاری از آنها که امروز بهعنوان یک برند در حوزه موسیقی محسوب میشوند، کار خود را با مرکز موسیقی و سرود رسانه ملی آغاز کردهاند.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها