حباب سکه بر مرداب رکود

به گزارش خبرنگار جام‌جم، سکه طلا همچنان در روند افزایشی قرار دارد؛ به طوری که در بازار چهارشنبه سکه تمام طرح جدید با افزایش 13 هزار تومانی به یک میلیون و 444 هزار تومان رسید.

دیروز در بازار ارز، دلار بعد از چند روز ثبات، بار دیگر افزایش یافت و به بیش از 4100 تومان رسید. در اکثر صرافی‌های تهران، قیمت دلار از تابلوها حذف شد که نشانه اوضاع پرنوسان بازار است. دلار دولتی نیز دیروز از سوی بانک مرکزی 3523 تومان اعلام شد.

علت گران‌فروشی سکه

در روزهای اخیر قیمت سکه در بازار تفاوت معناداری با قیمت واقعی آن پیدا کرده و حباب بی‌سابقه بیش از 200 هزار تومانی را به قیمت سکه تحمیل کرده، اما سوال این است که چه عواملی زمینه‌ساز این وضعیت عدم تعادل و غیرمنطقی در بازار شده و چه زمانی این حباب قیمت از بین می‌رود.

اکنون در بازار وضعیتی ایجاد شده که به قول بسیاری از فعالان، بازار تشنه سکه است و پیش‌بینی می‌شود با اتمام ماه‌های محرم و صفر و با شروع نوسان احتمالی در ارز به علت تقاضای فصلی، سفته‌بازی در بازار سکه شدید شود و نظم عمومی این بازار به هم بریزد و در نهایت عده بسیاری از مردم دچار زیان شدید شوند. ابتدای آبان، سکه تمام حدود یک میلیون و 311 هزار تومان فروخته می‌شد در حالی که اول آذر قیمت این نوع سکه به یک میلیون و 444 هزار تومان رسید؛ یعنی افزایش 133 هزار تومانی طی یک ماه.

در این میان، ناظران و مسئولانی که وظیفه نظارت بر بازار طلا و سکه را دارند، باید پاسخگوی شرایط فعلی بازار باشند، چون این روند به هیچ وجه طبیعی نیست و ضرورت تغییر این وضعیت بشدت احساس می‌شود.

آنچه بدیهی به نظر می‌رسد این است که بانک مرکزی به عنوان دستگاه اصلی نظارت بر بازار سکه باید نظارت دقیق‌تری بر بازار داشته باشد و در جهت سامان‌دهی بازار اقدام کند.

نبود نظارت در بازار طلا

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از حباب قیمتی در بازار سکه طلا انتقاد کرد.

رحیم زارع در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت، درباره افزایش قیمت سکه و طلا در روزهای اخیر گفت: با توجه به فرارسیدن ماه ربیع‌الاول پیش‌بینی می‌شود تقاضای طلا و سکه در بازار با رشد روبه‌رو شود که این موضوع نیز در افزایش بهای طلا در بازار تاثیرگذار بوده، اما نکته قابل تأمل این است که تأثیر دلایل مذکور قابل محاسبه است و نباید رشد قیمت به‌صورت کاذب باشد.سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به نقش تک‌نرخی شدن ارز در ایجاد ثبات نسبی در بازار یادآور شد: در حال حاضر قیمت سکه اصطلاحاً حباب دارد و این موضوع قابل قبول نیست چراکه کم‌توجهی به مدیریت و نظارت بر بازار طلا باعث رونق بازار سوداگری می‌شود، بنابراین باید نهادهای نظارتی و اتحادیه طلا و جواهر مانع از رونق سوداگری در بازار طلا شود.

ریشه گرانی در بانک مرکزی

کامران ساعتچی، کارشناس بازار ارز درباره دلایل افزایش قیمت دلار به خبرنگار ما گفت: با توجه به این‌که صرافی‌ها قیمت ارز را از بانک مرکزی دریافت می‌کنند ریشه گرانی دلار را هم می‌توان در همین بخش جست‌وجو کرد.

وی افزود: زمانی که بانک مرکزی نرخ ارز را به صرافی‌ها برای عرضه گزارش می‌کند آنها بر اساس پیش‌بینی‌هایی که دارند اقدام به کاهش عرضه کرده و به بسیاری از متقاضیان این‌گونه پاسخ می‌دهند؛ «اکنون ارز نداریم» یا «هنوز قیمت دلار مشخص نیست» که این روند باعث عطش بیشتر بازار شده و تقاضا افزایش می‌یابد. ساعتچی به کار خلاف برخی صرافی‌ها در رشد نرخ ارز اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی توانایی رصد همه صرافی‌ها را ندارد، از این‌رو در مواقعی از سال، بازار با کاهش عرضه و افزایش تقاضا روبه‌رو می‌شود. چند ماه پیش مقامات دولتی اعلام می‌کردند که نرخ دلار باید متعادل شود و اظهار کردند که باید نرخ ارز بانک مرکزی به بازار آزاد نزدیک شود اما هر چه قیمت دلار بانک مرکزی بالا رفت، قیمت دلار در بازار آزاد نیز بیشتر شد. این کارشناس بازار ارز تصریح کرد: مشکل دیگری که باعث بالا رفتن قیمت دلار در بازار شده، کمبود دلارهای نفتی است. از آنجایی که هنوز مشکلات بانکی پابرجاست بخشی از پول نفت در اختیار دولت قرار نمی‌گیرد و همین امر موجب شده تا درآمد دولت از این بخش با کاهش همراه باشد. بخشی از درآمد دولت فروش دلارهای نفتی در بازار آزاد است.

حباب 200 هزار تومانی سکه

محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران دراین باره به خبرنگار ما گفت: قیمت سکه از حاصل‌ضرب قیمت جهانی طلا و قیمت دلار به دست می‌آید که با در نظر گرفتن آخرین قیمت‌ها، سکه باید با نرخ یک میلیون و 240 هزار تومان در بازار عرضه شود، اما قیمت فعلی سکه تمام بهار آزادی یک میلیون و 440 هزار تومان است که حباب 200 هزار تومانی را نشان می‌دهد.

وی با اشاره به دلیل افزایش قیمت سکه در بازار تصریح کرد: تقاضا مهم‌ترین مولفه رشد قیمت سکه در بازار است که باعث ایجاد یک قیمت کاذب شده و احتمال دارد این روند تا ماه‌های آینده ادامه داشته باشد. کشتی‌آرای ادامه داد: اکنون حباب در طلا وجود ندارد و اگر حاصل‌ضرب قیمت جهانی طلا را با دلار محاسبه کنیم، به قیمت 127 هزار تومان می‌رسیم که بدون حباب است، اما در مورد سکه حباب 200 هزار تومانی را شاهد هستیم.

وی با بیان پیش‌بینی بازار طلا و سکه در ماه‌های آینده اظهار کرد: تعادل بازار به شرایط عرضه در بازار بستگی دارد و اگر تعادل برقرار نشود، روند صعودی قیمت‌ها ادامه خواهد داشت و اگر عرضه بیشتر شود، قطعا قیمت‌ها نزول می‌یابد.

محاسبه حباب سکه

دو عامل قیمت‌گذاری سکه، نرخ جهانی هر اونس طلا و نرخ دلار بازار آزاد هستند. هر اونس طلا معادل 103/31 گرم طلای 24 عیار است در حالی که سکه بهار آزادی (طرح جدید که به نام سکه امامی نیز شناخته می‌شود) طلای 6/21 عیار یا به اصطلاح عیار 900 در 1000 دارد. وزن هر سکه دقیقا معادل 133/8 گرم است.

با توجه به قیمت هر دلار 4110 تومان، هر اونس طلای 24 عیار حدود پنج میلیون و 260هزار تومان ارزش دارد و بنا به تبدیل هر اونس به گرم، به ارزش حدود 169هزارو140 تومانی هر گرم طلای 24 عیار می‌رسیم. با توجه به عیار پایین‌تر سکه عملا 9/0 این عدد عیار هر گرم سکه می‌شود که معادل حدود 152 هزار و 230 تومان خواهد بود. اگر این عدد را در وزن سکه ضرب کنیم ارزش طلای یک سکه بهار آزادی طرح جدید حدود یک میلیون و 238 هزار تومان می‌شود که برای ضرب سکه حدود 7000 تومان حق ضرب در نظر می‌گیرند و به ارزش واقعی یک میلیون و 245 هزار تومانی سکه می‌رسیم. این در حالی است که سکه نقدی در بازار حدود یک میلیون و 445 هزار تومان معامله می‌شود که حاکی از حباب قیمتی 200 هزار تومانی این کالای سرمایه‌ای است.

این میزان از حباب هم به لحاظ ریالی هم به لحاظ درصدی که معادل بیش از 16 درصد ارزش سکه است تا به حال سابقه نداشته است. حتی در دولت گذشته هم در سال‌های 90 و 91 که سفته‌بازی در بازار سکه و ارز به اوج خود رسیده بود و شدیدترین تحریم‌ها را داشتیم، شاهد رشد بی‌سابقه دلار در مهرماه 91 از حدود قیمت 1900 تومان تا 4200 تومان بودیم و با وجود این‌که آن زمان اونس طلا در محدوده 1600 دلاری معامله می‌شد و سکه تا مرز یک میلیون و 600 هزار تومان صعود داشت، چنین حبابی و قیمت‌گذاری غیرمعقولی در بازار مشاهده نشد.

سوداگری مهندسی شده در بازار سکه

دکتر محمدحسین ادیب، کارشناس اقتصادی التهاب به‌وجود آمده در بازار سکه را سوداگری مهندسی شده عده‌ای سودجو دانست و تاکید کرد: مردم از ورود به این بازی خودداری کنند.

به گزارش تسنیم، ادیب گفت: علت ایجاد حباب در سکه، مهندسی مالی آن است، عده بسیار محدودی با ورود سرمایه‌های نجومی، اقدام به خرید سکه و بالا بردن مصنوعی آن کرده‌اند، در گام بعدی با ایجاد صف در مردم بی‌اطلاع، اقدام به فروش موجودی خریداری شده کرده و در مرحله آخر حباب سکه تخلیه شده و مردمی که در این دوره اقدام به خرید سکه کرده‌اند بشدت زیان می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: در واقع سود کسانی که حباب اخیر را ایجاد کرده‌اند از محل زیان کسانی تأمین می‌شود که اقدام به خرید حباب می‌کنند.

ادیب خاطرنشان کرد: این روند سال‌هاست که در بورس جاری است، عده محدودی که از تعداد انگشتان یک دست کمتر هستند، کنسرسیومی تشکیل می‌دهند و سهام ارزانی را خریداری می‌کنند و سپس خودشان به نام‌های دیگری اقدام به خرید کرده و قیمت را بالا می‌برند و به این طریق صف خرید در مردم ناآگاه ایجاد می‌شود، در مرحله بعدی با فروش سهام خود از بازی خارج می‌شوند، روال این است که در مرحله بعد، سهم دچار ارزان نمایی می‌شود یعنی از قیمت واقعی خود نیز کمتر ارزش‌گذاری می‌شود.

این کارشناس اقتصادی از عدم ورود بانک مرکزی برای شکستن حباب به وجود آمده انتقاد کرد و گفت: معمولا بانک مرکزی در این‌گونه موارد با عرضه سکه اقدام به شکستن حباب می‌کند. وی به مردم هشدار داد: حالا فقط وقت فروش سکه است، وارد بازی خرید نشوید بازی خرید مهندسی شده است. هر چه سکه دارید امروز بفروشید و با تخلیه حباب مجددا خریداری کنید.