دریای شیرین استان‌های ساحلی

به گزارش جام‌جم، با آشکار شدن کمبود شدید آب، طرح‌های مختلف جبرانی در دستور کار قرار گرفته که البته حاشیه‌های مختلفی را نیز به‌دنبال داشته است. از افزایش سدسازی گرفته تا تلاش برای دسترسی به آب‌های عمیق، مهار آب‌های مرزی و هدایت آن به داخل کشور، انتقال آب دریای خزر به استان‌های مرکزی، انتقال آب از سرشاخه‌های کارون و... که بعضا اعتراض‌هایی را نیز به‌دنبال داشته است.

علت این اعتراض‌ها، نگرانی‌های مردم از ایجاد کمبود آب در منطقه‌شان به‌دلیل انتقال آب به منطقه‌ای دیگر است.

با این حال چون در شمال و جنوب ایران منابع آب شور فراوان است، یکی از ایده‌های اصلی برای جبران کمبود آب، شیرین کردن آن و انتقالش به نقاط نیازمند است.

به گفته کارشناسان، شیرین کردن آب دریا، یکی از موثرترین راه‌ها برای تامین آب شیرین است به طوری که هم‌اکنون کشورهای جنوب خلیج‌فارس و بخصوص عربستان سعودی به گستردگی از آن بهره می‌برند و بخش عمده‌ای از آب موردنیازکشورشان را از این طریق تامین می‌کنند. در سایرکشورهای جهان مانند ژاپن، شیرین کردن آب و نمک‌زدایی از آن به‌طور گسترده انجام می‌شود و یکی از موثرترین روش‌ها در این باره، استفاده از ظرفیت نیروگاه‌های هسته‌ای برای این کار است. جالب است که بخشی از وظایف نیروگاه هسته‌ای بوشهر نیز به نمک‌زدایی از آب دریا و تولید آب شیرین اختصاص دارد.

اولین اقدام برای استان‌های ساحلی

در همین حال ایران نیز اقداماتی را برای استفاده از منابع آبی جنوب کشور در دستور کار قرار داده و در اولین اقدام قرار است آب دریا برای تامین آب آشامیدنی استان‌های ساحلی جنوبی شیرین شود.

بر این اساس ساخت اولین آب‌شیرین‌کن در روستای باشی تنگستان استان بوشهر آغاز شده است. این طرح که با سرمایه‌گذاری 210 میلیارد ریال توسط بخش خصوصی و ظرف مدت 18 ماه احداث می‌شود، با تولید روزانه 7500 مترمکعب آب 36 روستا و یک شهر با جمعیت 28 هزار نفر را زیر پوشش قرار می‌دهد.

سرپرست وزارت نیرو درباره این طرح گفت: با حمایت و کمک دولت، مجلس و مسئولان استان‌های ساحلی اجرای طرح‌های آب شیرین‌کن برای تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاهای کشور با مشارکت بخش خصوصی در اولویت وزارت نیرو قرار گرفته است.

به گزارش ایرنا، ستار محمودی افزود: در سال گذشته اجرای طرح‌های آب شیرین کن هزینه‌های بالایی در برداشت که با تغییر صورت گرفته در فناوری مرتبط با آن، هزینه‌های اجرای این طرح‌ها کاهش پیدا کرده است.

استاندار بوشهر نیز در این باره گفت: احداث پنج سد در استان بوشهر در برنامه قرار دارد.

محمد سالاری افزود: از این شمار سدتنگ ارم به بهره‌برداری رسید و سایر سدها نیز در مراحل احداث و تامین مجوزهای نهایی برای شروع عملیات اجرایی قرار دارند.

وی بیان کرد: تامین سرمایه مورد نیاز سدهای باغان و دشت پلنگ از طریق فاینانس مصوب شده و برای سد باهوش نیز امیدواریم برای سال آینده ردیف بودجه‌ای مناسبی تعریف شود.

وی در ارتباط با آب شیرین‌کن‌های پیش‌بینی شده برای استان بوشهر گفت: برای شیرین کردن آب دریا وتامین آب آشامیدنی استان بوشهر شش آب شیرین‌کن پیش‌بینی شده که در حال احداث بوده و به مرور به بهره‌برداری می‌رسد.

تجربه موفق جهانی را گسترش دهید

در همین حال سیدعلیرضا قدسی‌پور، کارشناس مرکز مطالعات راهبردی انرژی دانشگاه تهران درباره اهمیت شیرین کردن آب برای تامین آب آشامیدنی استان‌های ساحلی کشور به جام‌جم گفت: روش‌های حرارتی، غشایی و هیبریدی سه روش متداول شیرین‌سازی آب در دنیا هستند. با توجه به وجود نیروگاه‌های متعدد برق و سواحل طولانی در مناطق جنوبی کشور و مزایای روش هیبریدی، بهترین گزینه‌ برای تولید آب شیرین در این مناطق استفاده از روش‌های هیبریدی است.

با این حال صرف‌نظر از روش تولید، شیرین کردن آب دریا درجنوب کشور باید گسترش یابد.

وی افزود: شیرین کردن آب دریا به روش‌های مختلف یک تجربه موفق جهانی است که در ایران باید گسترش یافته و روی آن سرمایه‌گذاری شود. به عنوان مثال نیروگاه «الخُبَر» در عربستان سعودی و «ام النار» در امارات، به ترتیب دارای ظرفیت‌های 811 هزار و 394 هزار مترمکعب در روز تولید آب شیرین هستند و این تجربه می‌تواند در ایران نیز مقادیر زیادی آب شیرین تولید کند.

وی اظهار کرد: بر این اساس در کشور ما با توجه به وجود نیروگاه‌های متعدد برق در نزدیکی سواحل جنوبی، امکان احداث واحدهای تولید همزمان‎ برق و آب وجود دارد.

این کارشناس تصریح کرد: یکی دیگر از روش‌های شیرین کردن آب دریا استفاده از ظرفیت نیروگاه اتمی است. نیروگاه اتمی علاوه بر تولید برق، فواید و کاربردهای دیگری نیز دارد که از جمله شیرین‌سازی آب شور دریاست. می‌توان به هر واحد نیروگاه اتمی هزار مگاواتی، یک واحد شیرین‌سازی آب شور به ظرفیت صد هزار مترمکعب در روز متصل کرد و آب شور را از دریا به وسیله پمپ به واحد شیرین‌سازی آب شور هدایت کرد.

وی خاطرنشان کرد: در ژاپن هشت رآکتور هسته‌ای در امر نمک‌زدایی از آب دریا و شیرین کردن آب، فعالیت می‌کند. این کارخانه‌ها منبع تولید مقادیر عظیمی از آب شیرین در جزیره ژاپن هستند. درکنار این، بزرگ‌ترین واحد تبخیری آب جهان با ظرفیت 450هزار مترمکعب در روز در عربستان سعودی نصب شده است.

قدسی‌پور گفت: در قرارداد اولیه ساخت نیروگاه اتمی بوشهر، راه‌اندازی آب‌شیرین‌کن به ظرفیت صدهزار مترمکعب آب در روز پیش‌بینی شده بود، اما با تغییراتی، میزان حجم تولید آب شیرین کن به ده هزار مترمکعب کاهش یافته است. هر چند مقرر شده این کاستی در ساخت فاز دوم رآکتور نیروگاه اتمی بوشهر مرتفع و با ایجاد آب شیرین‌کن با ظرفیت بالاتر برای تامین بخشی از آب موردنیاز کشاورزی استان بوشهر اقدام شود.