زنگ خطر قند خون بالا

علت بی‌خبری افراد از دیابت این است که این بیماری علائمی ایجاد نمی‌کند‌. چون تصور مردم بر این است باید عطش داشته باشند، در حالی که این علائم مربوط به زمانی است که قند خون بالای 300-250 باشد. وقتی قند خون 180-150 میلی گرم است فرد ممکن است علامتی نداشته باشد، اما عوارض قند خون بالا در این شرایط ایجاد می‌شود.

عوارض قند خون بالا چیست؟

این عوارض شامل چشمی، کلیوی، قلب و عروق و اعصاب اندام‌ها می‌شود. دیابت باعث کاهش شنوایی،اختلال خواب و آپنه، اضطراب، افسردگی و کبد چرب می‌شود. این بیماری مرگ و میر ناشی از بعضی سرطان‌ها را نیز افزایش می‌دهد.

آیا گیاهخواران به دیابت مبتلا می‌شوند؟

بله، فرد گیاهخوار نیز مصون از دیابت نیست. فرد گیاهخوار به علت زمینه ژنتیک، بی‌تحرکی، چاق شدن و سایر علل مثل سندرم تخمدان (PCOD) ممکن است مستعد ابتلا به دیابت باشد.

فرد مبتلا به دیابت از چه زمانی باید به چشم پزشک مراجعه کند؟

اگر قند خون کنترل شده نباشد، عارضه چشمی اتفاق می‌افتد. البته در دیابت نوع 2 زمان شروع بیماری را نمی‌دانیم و بیماری بی‌سرو‌صدا شروع می‌شود. پس در بدو ورود بیمار، معاینه چشم او باید انجام شود. اما دیابت نوع یک، پر سرو صدا شروع می‌شود و اولین معاینه چشمی باید پنج سال بعد از شروع دیابت باشد،البته معاینه چشمی سالانه هم باید انجام شود. در بیشتر موارد عارضه چشمی اگر ایجاد شود برگشت ناپذیر است، چون عارضه دیابت روی شبکیه چشم است و فرد متوجه نمی‌شود. البته با تزریق و لیزر درمانی می‌توان جلوی پیشرفت عارضه را گرفت .همچنین با کنترل قند خون، فشار خون، چربی خون و ترک سیگار می‌توان پیشرفت عارضه چشمی را کنترل کرد .

عوارض کلیوی دیابت چگونه ایجاد می‌شود؟

عوارض کلیوی در 40 درصد بیماران مشاهده می‌شود بخصوص اگر فرد زمینه ژنتیک عارضه کلیوی داشته باشد دچار دفع آلبومین در ادرار می‌شود .معمولاً وجود این ماده در مقادیر میکروسکوپی با آزمایش ادرار چک می‌شود.اما بتدریج کار کلیه مختل می‌شود. با آن که کراتینین بالا می‌رود،همچنان بیمار علامت ندارد. بعد فشار خون افزایش می‌یابد و ورم ایجاد می‌شود. به هرحال، بیماران دیابتی باید سالانه وضعیت کلیه خود را چک کنند.

افراد از چه زمانی باید از نظر دیابت بررسی شوند؟

افرادی که دیابت ندارند هر سه سال باید قند خون را چک کنند. آزمایش قند ناشتا بعد از هشت ساعت ناشتا بودن انجام می‌شود. اگر قند خون بالای 125 باشد تشخیص دیابت داده می‌شود به شرطی که دوباره تائید شود. توصیه می‌شود افراد چاق که عوامل خطر دیگر را هم دارند زیر 45 سالگی وقتی به پزشک مراجعه می‌کنند از این نظر بررسی شوند.

عوامل خطر دیابت که موجب افزایش آزمایش دیابت زیر 45 سال می‌شود کدام است؟

اگر کسی فشار خون و چربی خون بالا، سابقه خانوادگی دیابت، بی تحرکی و بیماری‌های قلبی و عروقی، سابقه دیابت بارداری و سابقه سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOD) دارد باید غربالگری سالانه از نظر دیابت انجام دهد.

برای پیشگیری از عوارض ناشی از دیابت چه اقدامی لازم است؟

باید کنترل قند خون بخوبی انجام شود .یعنی قند خون ناشتای وی کمتر از 120-115 باشد. همچنین قند دو ساعت بعد از صبحانه یا بعد از هر وعده غذایی کمتر از 160 باشد و آزمایش هموگلوبین A1C کمتر از 7 درصد باشد. (هموگلوبین A1C معدل قند خون در یک الی سه ماه گذشته است.)

رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت باید چگونه باشد؟

رژیم غذایی فرد نباید جدا از رژیم غذایی خانواده باشد. غذاهای سالم باید کم چرب و سرخ نکرده باشند. چربی‌های مفید در غذا باشد .روغن حیوانی کمتر بخورند. روغن نباتی مایع مثل کلزا و زیتون مصرف کنند.

دکتر سید‌محسن خوش‌نیت

فوق‌تخصص غدد داخلی