انفجارهای مصر می‌تواند معلول اختلاف دولت و اخوان‌المسلمین باشد

این فرضیه آن است که دستگاه امنیتی و نیروها و نهادهای اطلاعاتی مصر پشت این قضیه یعنی انفجار مراکز مسیحی در این کشور قرار دارند. این‌گونه عنوان می‌شود که عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور نظامی مصر در تلاش است تا گروه اخوان‌المسلمین را به عنوان یک گروه تروریستی معرفی کند. طی ماه‌های گذشته بارها گروه مسلح موسوم به جنبش «حسم» عملیات‌های تروریستی علیه نیروهای امنیتی مصر داشته و سیستم امنیتی مصر تلاش کرده آن را زیرمجموعه اخوان بداند. السیسی در دیدار چندی پیش خود با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا تلاش کرده تا او را برای پذیرش دیدگاه خود درباره اخوان‌المسلمین راضی کند اما گفته می‌شود که ترامپ این نگاه را نپذیرفته است و همچنان رئیس‌جمهور آمریکا از منتقدان وضعیت حقوق بشر در مصر به شمار می‌رود.

رئیس‌جمهور مصر و نهادهای امنیتی در این کشور این‌گونه تبلیغ می‌کنند که جنبش «حسم» گروهی است که در خیلی از انفجارهای چند سال اخیر پس از سرنگونی محمد مرسی رئیس‌جمهور مصر دست داشته است. دستگاه امنیت مصر اصرار دارد که بگوید این گروه زیرمجموعه و شاخه مسلح و نظامی اخوان‌المسلیمن است ولی اخوان این ادعا را که وارد حوزه مسلحانه شده رد کرده است.

اما در کل در مصر معمول این بوده که حرکت‌هایی که علیه کلیساها انجام می‌شده عمدتا توسط گروه داعش یا ولایت سینا نه حرکت حسم صورت می‌گرفته است. امروز نیز این گروه مسئولیت این انفجارها را به عهده گرفت. عمده عملیات گروه حسم علیه نیروهای امنیتی و ترور دادستان مصر بوده ولی گروه داعش هم به‌لحاظ عملیاتی و هم گفتمانی مسیحیت و جامعه مسیحیان را هدف قرار می‌داده است.

الان بحثی که در این فضای بسیار امنیتی بویژه برای کلیساها و جامعه مسیحیان که مورد حمایت دولت نظامی‌اند، مطرح است این‌که چطور این انفجارها در این حد گسترده انجام می‌شود.

قاهره بر آن است تا اخوان‌المسلمین را پشت این حرکت‌ها بداند و اخوان هم در رسانه‌های خود در تلاش است این اتفاقات را توطئه دستگاه‌های امنیتی بداند. امروز نخستین کشوری که انفجارها را محکوم کرد، قطر بود از این بیانه می‌توان برداشت کرد که شاید این انفجارها بهانه‌ای برای سرکوب اخوان بوده باشد. چرا که در این انفجارها همیشه انگشت اتهامات به سوی قطر و ترکیه نشانه می‌رود.

یک تحلیل دیگر این که در ورای این انفجارها هشدار به دولت مصر در خصوص سیاست خارجی این کشور در قبال بحران سوریه وجود دارد.

محمدرضا عشوری‌مقدم

کارشناس گروه‌های افراطی غرب آسیا