محرم، ماه اعجاز اهل بیت

حرام بودن جنگ در ماه محرم، پیش از ظهور اسلام نیز رواج داشته و حضرت محمد بر این امر تأکید داشته است. در قرآن نیز ماه محرم، حرام دانسته شده است «در حقیقت ‏شماره ماه‏ها نزد خدا از روزی که آسمان‌ها و زمین را آفریده در کتاب [علم] خدا دوازده ماه است از این [دوازده ماه] چهار ماه [ماه] حرام است این است آیین استوار. پس در این [چهار ماه] بر خود ستم مکنید و همگی با مشرکان بجنگید چنان که آنان همگی با شما می‏جنگند و بدانید که خدا با پرهیزگاران است.» (36‌/‌9)

با وجود آن‌که در این ماه جنگیدن امری نکوهیده تلقی شده، تاریخ گواه آن است که در این ماه سالار شهیدان و 72 تن از یاران با وفای ایشان با بیرحمی به شهادت رسیدند. شهادت مظلومانه این امام و یارانش باعث شد این ماه در نزد شیعیان معتقد، ماهی سرشار از قداست شود چرا که به یمن وجود این امام بزرگوار و همراهانش معجزات بسیاری در این ماه صورت می‌گیرد. پس می‌توان گفت این ماه، ماه معجزات الهی است؛ ماهی که به خاطر وجود پر برکت این امام و درخواست‌های خالصانه و بی‌شمار مردم اتفاقاتی مافوق بشری رخ می‌دهد که آنها را معجزه می‌نامیم.

اعجاز از ابتدای تاریخ بشر و در میان مردم معتقد وجود داشته است. به طوری که در قرآن بکرات به معجزه اشاره شده است. قرآن کریم از این واژه به «آیت»، یعنی نشانه و علامت و نیز به «بینه» تعبیر کرده است.

قرآن کریم نقل می‌کند اگر مردم هر زمان به طور معقول و منطقی از پیامبران زمان خویش تقاضای آیت و معجزه می‌کردند، پیامبران نیز به درخواست آنها که در راستای حقیقت‌جویی بود، پاسخ مثبت می‌دادند و برایشان اعجاز می‌کردند ولی اگر درخواست‌ها از سوی مردمی بهانه‌جو بود و به جهت دشمنی و مبارزه و معارضه با پیامبران صورت می‌گرفت، به خواسته آنها پاسخ نمی‌دادند. «و برخی از آنان به تو گوش فرا می‏دهند [ولی] ما بر دل‌هایشان پرده‏ها افکنده‏ایم تا آن را نفهمند و در گوش‌هایشان سنگینی [قرار داده‏ایم] و اگر هر معجزه‏ای را ببینند به آن ایمان نمی‏آورند تا آنجا که وقتی نزد تو می‏آیند و با تو جدال می‏کنند کسانی که کفر ورزیدند می‏گویند این [کتاب] چیزی جز افسانه‏های پیشینیان نیست.»

معجزه عمل خارق‌العاده‌ای است که فراتر از نیروی بشر است و پیامبران و حتی ائمه به اراده و مشیت خدا، برای اثبات درستی ادعای رسالت خویش به آن مبادرت می‌ورزند. امام صادق(ع) درباره معجزه می‌فرمایند معجزه نشانه‌ای از نشانه‌های خداوند است که خداوند آن را جز به پیامبران و فرستادگان و حجت‌های خود نمی‌دهد تا به وسیله آن راستگویی از دروغگویی شناخته شود.

حتی در اینجا جا دارد که از معجزه بودن قرآن و شق‌القمر کردن پیامبر یاد کنیم که خود پیشینه‌ای برای معجزات ماه محرم است. ماه محرم ماه حزن اهل بیت و شیعیان ایشان است. ماه محرم در اذهان مردم ماهی است که آنها با گریستن بر خاندان علی‌(ع) آن را گرامی می‌دارند و در عین حال به حوائج قلبی خود می‌رسند. این ماه ماهی است که از اولین روز محرم تا چهلمین روز آن دعاهای مردم مستجاب می‌گردد به طوری که در عزاداری‌ها مردم نه تنها برای امام خود عزاداری می‌کنند بلکه شفا می‌یابند. در مفاتیح‌الجنان شرح کاملی از اعمال این ماه ذکر شده است. آنچنان که در این کتاب از حضرت رسول روایت شده است «هر کس در شب اول ماه محرم دو رکعت نماز بجا آورد و صبح آن شب که اول آن سال است، روزه بگیرد مانند کسی است که تمام سال مداومت به خیر کرده و در آن سال از بلایا محفوظ باشد و اگر بمیرد، به بهشت برود.»

مردم در این ماه تنها به عشق مولا و سرورشان عزاداری می‌کنند و نذور فراوان به یاد او و یارانش می‌دهند. اما چه بسیار مردمانی از اقوام دیگر که رهگذرانی هستند دردمند که از کنار این عشاق می‌گذرند و امام عاشقان درد آنها را نیز درمان می‌کند و این مضطرها را شفا می‌بخشد. در این ماه فقط دردهای جسمانی درمان نمی‌شود، بلکه دردهای روحی نیز درمان می‌یابد. چه بسیار نابینایان، بی‌خانمانان و بیماران خاص که فقط با توکل به خداوند و درخواست و شفیع قرار دادن امامشان شفا می‌یابند و از بند گرفتاری بیماری رهایی می‌یابند.

در این ماه است که در تمام خانه‌ها باز است. مردم با چنان شور و عشقی به یکدیگر کمک می‌کنند که در هیچ ماهی جز ماه رمضان با چنین موضوعی روبه‌رو نمی‌شویم. حتی در میان دسته‌های عزاداری حسینی نیز چنین عشقی دیده می‌شود. برخی از این حاجت‌روایان پای برهنه در سرما و گرما فقط به دلیل عشق و اضطرار به دنبال دسته راه می‌افتند و بدون هیچ شکایتی کیلومترها راه طی می‌کنند. اینها همگی مردمانی هستند که معجزه برای خودشان رخ داده یا با چشمان خود به عینه معجزات را دیده‌اند و این موضوعات همگی دلیلی بر اعجاز این ماه یعنی ماه محرم است.