باید و نبایدهای غرق‌شدگی

چه زمانی به مصدوم نفس مصنوعی می‏دهید؟ آب اضافی که خورده را چه باید کرد؟ اگر با چند تنفس بیمار هوشیار شد باز نیازی به انتقال بیمار به اورژانس وجود دارد؟ آیا تفاوتی بین غرق‌شدگی در آب دریا با آب استخر وجود دارد؟ آیا شوری آب بر شرایط بیمار اثری می‌گذارد؟ غرق‌‌شدگی در آب سرد با گرم تفاوتی دارد؟ اینها پرسش‌هایی رایج هستند که در ارتباط با غرق‌شدگی مطرح است و اغلب افراد پاسخ درست را نمی‌دانند.

‌ـ‌ مهم‌ترین نکته در برخورد با مصدوم غرق‌شدگی، پیشگیری از بروز غریق دوم است. زمانی که شما از مهارت‌های شنا و نجات غریق اطلاعی ندارید نباید برای نجات غریق خود را به آب بزنید، با این کار نه‌تنها کمکی نکرده‌اید، بلکه تیم نجات را در دردسر بزرگی قرار داده‌اید. اجازه بدهید افراد آشنا به اصول نجات غریق، اقدام کنند.

‌ـ‌ مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین عامل در غرق‌شدگی، نرسیدن اکسیژن به اعضای بدن است. بنابراین وجود فردی که توانایی انجام احیا را داشته باشد می‌تواند عاقبت این‌گونه حوادث را تغییر اساسی بدهد. اگر مصدوم تنفس ندارد باید به روش دهان به دهان یا دهان به بینی به وی نفس داد.

‌ـ تلاش برای خارج‌کردن آب لازم نیست. اغلب بیماران به دنبال تماس قطره‌ای از آب به حنجره، راه هوایی آنها یکباره بسته می‌شود که همین مکانیسم دفاعی بدن، از ورود آب به راه‌های هوایی جلوگیری می‌کند. آن عده‌ای هم که آب وارد ریه می‌شود سریع جذب شده و انسداد یا مشکلی ایجاد نمی‌کند.

آب خروجی از معده می‌تواند وارد راه‌های هوایی شده و سیر آسیب ناشی از غرق‌شدگی را بدتر کند. بنابراین فشردن معده برای خروج آب لازم نیست و به دلیل خطرات نباید انجام شود.

‌ـ ممکن است بیمار با دادن چند تنفس به هوش آید و کاملا طبیعی باشد، اما باید تمام مصدومان حتی در موارد خفیف که با دادن چند تنفس بهبود می‌یابند نیز به بیمارستان منتقل شوند.

علت این مساله این است که نبود اکسیژن در مدت غرق‌شدگی می‌تواند ریه غریق را به بروز عوارض تاخیری مستعد کند؛ بنابراین مراقبت از بیمار باید در بیمارستانی که دارای امکانات لازم برای مراقبت از بیماران ریوی است، انجام شود.

‌ـ غرق‌شدگی در آب سرد و گرم می‌تواند تاثیرات مختلفی داشته باشد. در آب سرد به دلیل سرد شدن بدن و کاهش سوخت و ساز، کمبود اکسیژن بهتر تحمل می‌شود. بنابراین انتظار داریم افرادی که در فصل زمستان دچار غرق‌شدگی می‌شوند، شرایط بهتری داشته باشند تا کسانی که در آب گرم غرق می‌شوند.

‌ـ تفاوتی بین غرق‌شدن در آب شور (دریا) با آب‌شیرین (استخر) دیده نشده است. آنچه تفاوت دارد حجم آبی است که وارد ریه‌ها می‌شود. هر چه حجم آب وارد شده بیشتر باشد، اثر مخرب آن بیشتر است.

دکتر بهروز هاشمی - متخصص طب اورژانس