سرانه دانش‌آموزی نرسید

اما قبض آب و برق و گاز و تلفن مدرسه که در بیشتر نقاط، پول خرید نفت بخاری‌ها هم به آن اضافه می‌شود که دروغ نیست.

مدیران می‌دانند که هیچ پولی در حساب مدرسه نیست و اداره کل هم که اعتباری در دست ندارد قرار نیست پولی به حساب بریزد، برای همین از دانش‌آموزان می​خواهند یا به نام مشارکــــت یا به عناوین دیگر به مدرسه کمک کنند.

نقطه تقابل مدیران و والدین هم همین جاست. پدر و مادرها نمی‌دانند وعده‌های تابستانی مسئولان ارشد آموزش و پرورش را باور کنند که دریافت هرگونه وجه را غیرقانونی می‌دانند یا فشارهای مدیر مدرسه را که خوب‌ها و بدهای مدرسه را بر مبنای پول آوردن یا نیاوردن بچه‌ها مشخص می‌کند.

البته همه مدیران اینچنین نمی‌کنند. آنها دلشان از نبود اعتبار و مواضع دوگانه آموزش و پرورش خون است، اما دق دلشان را بر سر دانش‌آموز خالی نمی‌کنند.

برخی از آنها که با جام‌جم تماس گرفته‌اند یا جام‌جم به سبب آشنایی‌های قبلی پای درد دلشان نشسته است، می‌گویند چون مدیر مدرسه‌ای هستند که اکثر قریب به اتفاق بچه‌ها از طبقه ضعیف اجتماع‌اند و اگر قرار باشد به مدرسه کمک مالی کنند باید از شکمشان بزنند، قید کمک گرفتن از دانش‌آموزان را می‌زنند و به کمک خیران و اندک پدر و مادرهایی که به مشارکت مالی اعتقاد دارند، چشم می‌دوزند.

بعضی مدیران اما شگردی دیگر دارند. آنها دریافته‌اند که نه با تهدید می‌توان پول زیادی جمع کرد و نه با توضیح و تفسیر؛ برای همین هنگام دریافت وجه بابت کلاس‌های فوق برنامه، مبلغی را بابت مخارج مدرسه روی هزینه کلاس‌ها می‌گذارند و با استفاده از این مبلغ مابه‌التفاوت، بدون جر و بحث با والدین یا رودررو قرار گرفتن با دانش‌آموزان چرخ مدرسه را می‌گردانند.

اما با این حال همه مدیران به این روش اعتقاد ندارند. آنها مدیران مدارسی هستند که والدین دانش‌آموزانش در تماس با جام‌جم از برخوردهای قهری با دانش‌آموزانی که پول برای کمک به مدرسه نیاورده‌اند، حرف می‌زنند. پدری از اهالی شهر سنندج نگران وضعیت دخترش است که مدیر مدرسه به خاطر پول نیاوردنش، او را از صف بیرون می‌کشد، اسمش را از پشت بلندگو می‌خواند و مقابل همکلاسی‌ها تحقیرش می‌کند.

پدر دیگری از بوکان از تهدید به اخراج پسرش می‌گوید و از روزی که او 5000 تومان به مدرسه کمک کرد و ظهر آن روز مدیر مدرسه، اسکناس 5000 تومانی را پس فرستاد و توضیح داد کمک‌های کمتر از 10 هزار تومان را قبول ندارد.

از یکی از روستاهای تاکستان نیز خبر می‌رسد با این‌که بیشتر اهالی آن زیر خط فقرند، مدیر مدرسه از دانش‌آموزان خواسته تا کمک به مدرسه را قسطی کنند و صد هزار تومان به ازای هر نفر را در چند قسط بپردازند، مدیر این مدرسه حتی از بچه‌هایی که پولی برای مشارکت کردن نداشته‌اند خواسته تا یارانه‌شان را به مدرسه بدهند.

سکوت اینها معنادار است؟

حرف با وحید کیارشی زیاد بود، سوال از او که معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش و مسائل اصلی پیگیری سرانه‌هاست فراوان بود، اما یک هفته برای گفت‌و‌گوی شفاهی با او انتظار کشیدیم و وقتی از این در ناامید شدیم، سوالاتمان را برایش فکس کردیم تا جوابمان را به صورت مکتوب بگیریم، اما پس از دو هفته باز هم وحید کیارشی حاضر به گفت‌و‌گو با جام‌جم نشد.

همین شد که حالا نمی‌دانیم چرا سرانه دانش‌آموزی دو سال است به دست مدیران نرسیده و اصلا مبلغ سرانه دانش‌آموزی چقدر است و تامین این سرانه برای 12.5 میلیون دانش‌آموز ایرانی چه قدر اعتبار می‌خواهد؟ این را هم نمی‌دانیم که وقتی مدیری دستش خالی است و برای اداره مدرسه راهی جز کمک گرفتن از والدین ندارد چرا وزارتخانه اصرار دارد با مدیرانی که با هر عنوانی وجه نقد می‌گیرند، برخورد کند؟

این سوال هم برایمان همچنان یک معماست که چرا آموزش و پرورش با سیاست دوگانه‌ای که در قبال گرفتن وجه از دانش‌آموزان دارد به اختلاف میان مدیران و والدین دامن می‌زند و با این‌که تبعات این سیاست دوگانه را چشیده است، اما هنوز هم در رسانه‌ها صحبت از غیرقانونی بودن دریافت وجه می‌کند و در جلسات ادارات کل آموزش و پرورش از مدیران مدارس می‌خواهد تا انجمن‌های اولیا و مربیان را فعال کنند و خرج مدرسه را از مشارکت‌های مردمی در بیاورند؟

سوالات بی پاسخ مانده ما کلید حل مشکل دریافت پول از دانش‌آموزان است که همیشه در گوششان خوانده شده که تحصیل رایگان، حق ملی آنهاست. ولی به نظر می‌رسد حتی امروز که این بحث تا این حد گره خورده است اگر وزارتخانه به جای ترغیب مردم به شکایت از مدیرانی که پول می‌گیرند، صریح و شفاف از ریشه این مشکل برای مردم حرف بزند، دردها تا حدی تسکین می‌یابد.

مریم خباز ‌‌-‌‌ گروه جامعه