ابهام درشیوه جدید قیمت‌گذاری طلا

به گزارش خبرنگار ما، صبح دیروز و پس از انتشار گسترده نامه رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر به اعضای خود مبنی بر این که بر اساس مصوبه ویژه دولت قرار است ارز مبادله‌ای جایگزین ارز آزاد در محاسبات قیمتی فروش طلا و سکه به مردم شود، واکنش بانک مرکزی و ابراز تردید، تشکیک و بی‌اطلاعی در این باره، اما و اگرهای زیادی در این باره ایجاد کرد. بر این اساس هم اکنون مردم، ناظران و تحلیلگران بازار سکه و طلا نمی‌دانند قرار است چه اتفاق جدیدی در قیمت‌های این بازار اساسی که ارتباط مستقیمی با بازار ارز دارد، بیفتد. آنها از خود می‌پرسند منشا این مصوبه کجاست؟ انگیزه‌های صدور آن چیست؟ و مسئول صدور این مصوبه کیست و اگر دولت این مصوبه را صادر کرده، چرا بانک مرکزی از وجود آن ابراز بی‌اطلاعی می‌کند. همچنین چرا تاکنون دولت اطلاع‌رسانی رسمی در این خصوص نکرده و ترجیح داده است سکوت کند. چنین پرسش‌هایی بود که باعث شد دیروز اوضاع در بازار سکه و طلای تهران ابهام‌آمیز باشد تا جایی که حتی برخی طلافروشان از اعلام قیمت‌ها یا انجام خرید و فروش خودداری می‌کردند تا ببینند در روزهای آینده وضع چگونه خواهد شد.

دیروز پس از انتشار روزنامه‌ها و پیچیدن خبر در افکار عمومی، بانک مرکزی به این اطلاعیه واکنش نشان داد و تلویحا آن را تکذیب کرد.

این بانک در اظهارنظر خود اولا از وجود هرگونه مصوبه دولت در این باره اظهار بی‌اطلاعی کرده و ثانیا با استناد به بدیهیات کارشناسی آن را غیرعملی ارزیابی کرده است. افزایش قاچاق طلا از ایران به خارج و رشد صرفه قاچاق و بر هم خوردن تعادل فعلی بازار سکه و طلا که اکنون حبابی در آن مشاهده نمی‌شود از جمله این دلایل کارشناسی است.

بانک مرکزی در پاسخ خود این پرسش را هم مطرح کرده است که مگر به واردات طلا ارز مبادله‌ای تخصیص داده می‌شود که قیمت فروش آن با این ارز محاسبه شود؟

در این باره مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی با تشریح دلایل مخالفت بانک مرکزی با تعیین قیمت طلا بر مبنای ارز مبادله‌ای، گفت: تنها کالایی که از مرکز مبادلات ارز گرفته باید قیمت‌ آن مطابق نرخ مبادله‌ای باشد.

پیمان قربانی در گفت‌وگو با فارس با اشاره به اقدام اتحادیه کشوری طلا و جواهر برای تعیین قیمت طلا و جواهر بر مبنای نرخ ارز مبادله‌ای اظهار کرد: این مساله مورد تائید بانک مرکزی نیست و معتقدیم قیمت طلا در بازار تعیین می‌شود.

جهتگیری بانک مرکزی به عنوان نهاد مسئول در بازار طلا و ارز بر این است که قیمت در بازار سکه و طلا حباب نداشته باشد.

وی با بیان این‌ که قیمت سکه و طلا باید براساس عوامل تعیین‌کننده آن مانند ارز و اونس جهانی باشد، افزود: بنابراین هر گاه قیمت ارز افزایش یابد، قیمت سکه و طلا افزایش می‌یابد و هر گاه کاهش یابد، بازار روند کاهشی خواهد داشت.

وی تصریح کرد: در نظام قیمت‌گذاری کشور، کالایی که ارز مبادله‌ای دریافت کرده باشد، باید قیمت‌ آن طبق ارز مبادله‌ای باشد، اما هم‌اکنون ارز مبادله‌ای برای واردات طلا اختصاص داده نشده است و به همین دلیل نمی‌توان آن را مبنای قیمت‌گذاری قرار داد.

در همین حال آنچه از اظهارنظرهای پراکنده محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر برمی‌آید، او بر وجود این تصمیم و اجرای آن تاکید می‌کند.

وی که احتمالا دیروز محل مراجعه بسیاری از خبرنگاران بوده است به طور رسمی و شفاف حاضر به اظهارنظر نشده و تنها چند خبرگزاری توانستند به وی دسترسی پیدا کنند. دسترسی که منتهی به مخابره اطلاعات شفاف و روشن نشد و پرسش‌های جدیدی نیز پیرامون نامه ارسال شده به امضای وی به اعضای اتحادیه یادشده ایجاد کرد.

رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر ابتدا صبح دیروز در گفت‌وگو با ایرنا از تغییر نحوه قیمت‌گذاری سکه و طلا در بازار آزاد در جلسه دیروز (دهم دیماه)‌ این صنف خبر داد و پیش‌بینی کرد بزودی نرخ‌ها کاهش یا تعدیل شود. این در حالی است که تا لحظه چاپ روزنامه، اطلاعاتی از تصمیمات این جلسه اعلام نشده است.

محمد کشتی‌آرای،‌ با اشاره به نامه ارسالی این اتحادیه به روسای اتحادیه طلا و جواهر در استان‌ها افزود: قیمت‌گذاری طلا و سکه تاکنون بر مبنای ارز آزاد بود و از این پس بر مبنای ارز مبادلاتی خواهد شد.

وی اظهار کرد: این تصمیم سبب شده بود تا در چند روز گذشته نرخی برای انواع سکه و طلا در بازار اعلام نشود.

کشتی‌آرای با بیان آن‌که این امر در راستای تصمیم دولت مبنی بر تک‌نرخی شدن ارز اجرایی می‌شود، تصریح کرد: در جلسه روز جاری (دیروز) اعضای هیات مدیره اتحادیه طلا درباره چگونگی تعیین نرخ طلا و سکه تصمیم‌گیری می‌کنند که این امر به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.

رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر در اظهارنظر غیرشفاف دیگری از تعیین روزانه قیمت سکه و طلا براساس ارز مبادلاتی و اعلام آن از سوی مرکز مبادلات ارزی خبر داد. این در حالی است که صمد کریمی، سخنگوی مرکز مبادلات ارزی در گفت‌وگو با ایلنا تلویحا این موضوع را تائید کرد.

کشتی‌آرای در گفت‌وگو با ایلنا، تعیین نرخ مبادله‌ای برای سکه و طلا و براساس محاسبه ارز مبادله‌ای را یک سقف برای داد و ستد در بازار طلا و سکه خواند و گفت: این نرخ یک سقف تعیین شده است که به تمامی صرافان و جواهرفروشان روزانه ابلاغ می‌شود.

وی با اشاره به مصوبه تعیین شده از سوی دولت مبنی بر تعیین نرخ سکه و طلا بر مبنای ارز مبادله‌ای اظهار داشت: این امر با مشارکت اتحادیه کشوری طلا و سکه صورت گرفته و روزانه این اتحادیه سقف نرخ سکه و طلا را براساس نرخ ارز مبادله‌ای تعیین کرده و به مرکز مبادله‌ای برای ابلاغ روزانه اعلام می‌کند. رئیس اتحادیه کشوری طلا و سکه تاکید کرد: این قیمت تنها یک سقف تعیین شده برای محاسبه دقیق سکه و طلا برای عدم افزایش بی‌رویه قیمت آنهاست.

اکنون و با در نظر گرفتن تناقضات بنیادی که میان اظهارنظر اتحادیه کشوری طلا و جواهر، بانک مرکزی و مرکز مبادلات ارزی وجود دارد، به نظر می‌رسد کلان این ماجرا ابهام‌آمیز باشد.

به طوری که احتمالا اهداف بزرگ‌تری در پشت پرده آن وجود دارد که تاکنون روشن نشده است. این ظن از آنجا به وجود می‌آید که در انگیزه اتحادیه کشوری طلا و جواهر در ورود به چنین اقدامی دقت شود. قطعا اتحادیه خود به این نکته که «چون ارز به نرخ مبادله‌ای به طلا تخصیص نمی‌یابد، امکان محاسبه قیمت فروش طلا و سکه به این نرخ وجود ندارد»، واقف است. پس دلیلی ندارد داوطلبانه کاهش سود طلافروشان را خواستار شود. ضمن این‌که اتحادیه کشوری طلا بهتر از همگان می‌داند که طلافروشان زیر بار اجرای این تصمیم نخواهند رفت. چرا که طلای خود را با ارز آزاد از دولت خریده‌اند و می‌خرند. لذا اقتصادی و به‌صرفه نیست که آن را کمتر از قیمت خرید بفروشند.

بنابراین از این دریچه هم اقدام اتحادیه خودزنی محسوب می‌شود. به این ترتیب این ظن قوی است که اتحادیه دستور یا مصوبه‌ای از مقامات بالا برای این اقدام داشته، ‌اما به هر دلیل نخواسته آن را رسانه‌ای کند که این اقدام عامدانه یا غیرعامدانه انجام شده است. اما این تصمیم را چه کسانی گرفته‌اند که بانک مرکزی به عنوان مسئول طلای کشور از وجود آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کند؟ اصل مصوبه دولت در این باره کجاست؟

مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی دیشب در برابر این ابهامات به خبرنگارما گفت: قطعا بانک مرکزی هیچ اطلاعی از این مصوبه ندارد، نه چیزی ابلاغ شده و نه چیزی به دست ما رسیده است.

وی افزود: ما به عنوان مسئول انحصاری و قانونی طلای کشور باید درباره هر مصوبه‌ای که در این باره بخواهد صادر شود، نظر بدهیم و تبعات و اثرات آن را بسنجیم. این چه تصمیمی است که ما از آن بی‌خبریم؟ قربانی اظهار کرد: حتی اگر از دریچه قیمت ارز هم به مساله نگاه کنید باز به در بسته می‌خورید. مگر ما برای واردات طلا ارز مبادله‌ای می‌دهیم که بگوییم قیمت‌های فروش با این ارز تعیین شود؟ به نظرم این امر باعث ایجاد حباب منفی در بازار شده و قاچاق طلا به خارج کشور را افزایش می‌دهد.

باوجود این بی‌اطلاعی باید منتظر ماند و دید در روزهای آینده روند تحولات چگونه خواهد بود و آیا خواب‌های جدیدی که برای بازار و قیمت سکه و طلا دیده شده تعبیر خواهد شد یا خیر. همچنین آیا انگیزه‌های پنهان احتمالی این اقدام که مثلا یکی از آنها ممکن است ورود ارز به کشور در برابر خروج طلا (حتی به صورت قاچاق)‌ و در نهایت افزایش عرضه ارز در بازار باشد، روشن خواهد شد یا خیر.ش