این موج بیداری افکارعمومی در سراسر جهان شاید به این وسعت و با این حجم، پدیدهای تازه باشد که به برکت خون شهدای مقاومت و مردم مظلوم اما پایدار غزه بهدست آمده است ولی در میان روشنفکران، دانشمندان و نخبگان آزاده جهان، حمایت فکری و عملی از مردم فلسطین سابقهای طولانی دارد. بسیاری از چهرههای مهم و نویسندگان و پژوهشگران نامدار جهان، در نوشتههای تحقیقی و مفصل به موضوع فلسطین و عوامل ایجاد این بحران چند دههای در قلب آسیای غربی پرداختهاند. بازخوانی تاریخ شکلگیری رژیمصهیونیستی تحت حمایت همهجانبه و مستقیم دولتهای استعمارگر بهخصوص انگلستان و آمریکا، بخش مهمی از این آثار را تشکیل میدهد.همچنین توجه به دیگرجنبههای مسأله فلسطین همچون سیاستهای تبعیض نژادی دامنهدار صهیونیستها، مقاومت مردم فلسطین به شکلهای مختلف و در دورههای گوناگون و نیز تبعات و تأثیرات بحران پناهندگان و آواره شدن صدها هزار فلسطینی در کشورهای مختلف، بخشهای دیگری از این پژوهشها را تشکیل داده است. نویسندگان غربی و حتی نویسندگان یهودی که وجدان علمی خود را نفروختهاند، در نوشتههای خود به سیاستهای اشغالگرانه رژیمصهیونیستی تاختهاند و به شیوههای مختلف همچون بایکوت، تحریم و افشاگری سعی کردهاند چهره بزک شده رژیمصهیونیستی را برای مردم جهان آشکار کنند. در این میان نویسندگان فلسطینی نسلهای جدید نیز با استفاده از ابزارهای اطلاعرسانی نوین و نیز با بهرهمندی از هنر داستاننویسی و روایتگری سعی کردهاند صدای هموطنان خود در این عرصه باشند. بخشی از این آثار که بازتابدهنده وجدان جمعی جهانی در برابر یکی از دامنهدارترین و در عین حال سختترین و تلخترین مشکلات سیاسی و اجتماعی دوران معاصر است، به فارسی ترجمه شده است اما بخش مهمی از آنها که اتفاقا آثاری دارای ارزش تاریخی، پژوهشی و ادبی قابلتوجهند هنوز به فارسی بازگردان نشده است. در این مطلب سعی کردهایم برخی ازاین آثار مهم را معرفی کنیم، به این امید که مترجمان آگاه و متعهد ایرانی غفلت ایجاد شده را جبران و این آثار را به زبان فارسی ترجمه کنند تا ادبیات آثار موجود در زبان فارسی درباره موضوع فلسطین، غنیتر از قبل شود.
علیه قضاوت بهتر ما: تاریخچه پنهان نحوه استفاده از آمریکا برای ایجاد اسرائیل
نویسنده: آلیسون ویر
این کتاب، کتابی است که به بررسی عوامل و رویدادهای تاریخی منجر به تأسیس دولت اسرائیل و نقش افراد و علاقهمندان مختلف میپردازد. این کتاب که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، روایتهای مرسوم درباره ایجاد اسرائیل را به چالش میکشد و تأثیر افراد خاص گروههای لابی و سیاستگذاران را در شکلدهی به سیاست خارجی آمریکا در قبال خاورمیانه بررسی میکند. ویر درباره جنبش اولیه صهیونیسم و تلاشهای صورتگرفته توسط شخصیتهای کلیدی برای جلب حمایت از یک سرزمین یهودی در فلسطین تحقیق میکند. بحث او شامل بحث در مورد اعلامیه بالفور در سال ۱۹۱۷ است که در آن بریتانیا حمایت خود را از «خانه ملی برای مردم یهود» در فلسطین اعلام کرد. این کتاب به بررسی نقش گروههای لابی صهیونیستی مانند سازمان صهیونیستی آمریکا و کمیته یهودیان آمریکا در شکل دادن به سیاست آمریکا در قبال فلسطین و اسرائیل میپردازد. ویر تاکتیکها و استراتژیهای بهکار گرفتهشده توسط این گروهها را برای تأثیرگذاری بر سیاستگذاران بررسی میکند. ویر در مورد روابط بین شخصیتهای سیاسی بانفوذ در آمریکا و رهبران صهیونیست بحث میکند و مواردی را برجسته میکند که به موجب آن حمایت سیاسی از تأسیس رژیم صهیونیستی تحتتأثیر تلاشهای لابی قرار گرفته است. نویسنده همچنین به بررسی دقیق نقش رسانههای آمریکا در شکل دادن به افکار عمومی و تأثیرگذاری بر سیاستگذاران در مورد ایجاد کشور جعلی اسرائیل میپردازد. ویر استدلال میکند که رسانهها اغلب دیدگاهی مغرضانه ارائه میدهند و از آرمان صهیونیستی حمایت میکنند. این کتاب سؤالاتی را در مورد اینکه آیا دخالت آمریکا در حمایت از ایجاد کشور جعلی اسرائیل با منافع گستردهتر آمریکا در منطقه همسو است یا خیر، مطرح میکند.
صبحهای جنین
نویسنده: سوزان ابوالحوا
این رمان، داستان دلخراش و دردناک خانواده ابولحجه رابهویژه با تمرکز بر شخصیت امل در پسزمینه درگیری رژیم صهیونیستی و فلسطین روایت میکند. این رمان که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد، چندین دهه را دربر میگیرد و از زمان ایجاد دولت اسرائیل در سال ۱۹۴۸ تا اوایل دهه ۲۰۰۰ را پوشش میدهد. رمان با اخراج اجباری خانواده ابولحجه از روستای اجدادی خود عین هود در جریان نکبه (فاجعه) در سال ۱۹۴۸ آغاز میشود. این رمان زمینه تاریخی گستردهتر تأسیس دولت اسرائیل و تأثیر آن بر جوامع فلسطینی را به تصویر میکشد. به دنبال نکبه، خانواده ابولحجه بخشی از دیاسپورای فلسطینی میشود. این رمان به بررسی تجربیات آنها به عنوان پناهنده و تلاش آنها برای بازسازی زندگی خود در محیطی جدید میپردازد. داستان به آسیبهای شخصی و جمعی که شخصیتها بهویژه امل تجربه کردهاند، میپردازد؛ زیرا آنها چالشهای جابهجایی از دست دادن و درگیری مداوم در منطقه را بررسی میکنند. «صبحها در جنین» نسلهای متعددی از خانواده ابولحجه را دنبال میکند و کاوشی ظریف از چگونگی شکلدهی وقایع تاریخی و واقعیتهای سیاسی به دیدگاههای افراد در طول زمان ارائه میدهد. این رمان تصویری واضح از زندگی در اردوگاه پناهندگان جنین در کرانه باختری ارائه میکند و مبارزات انعطافپذیری و پیوندهای اجتماعی را که در چنین محیطهایی ایجاد میشودبه تصویرمیکشد. این کتاب بهطور انتقادی تأثیردرگیری اسرائیل وفلسطین را برزندگی مردم عادی بررسی و بر هزینههای انسانی و پیچیدگیهای وضعیت سیاسی تأکید میکند.رمان سوزان ابوالحوا، کاوشی قدرتمند و همدلانه از تجربه فلسطینی است که خوانندگان را دعوت میکند تا با داستانهای شخصی که اغلب تحتالشعاع روایت گسترده ژئوپلیتیک قرار میگیرند درگیر شوند.
اعلامیه بالفور: ریشههای درگیری اعراب و اسرائیل
نویسنده: جاناتان اشنیر
اثر اشنیر یک اثر تاریخی است که شرایط و پیامدهای مربوط به صدور بیانیه بالفور در سال ۱۹۱۷ را بررسی میکند. این کتاب که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، شرح مفصلی از مسائل سیاسی ارائه میدهد؛ عوامل دیپلماتیک و ایدئولوژیک که به این برهه مهم در تاریخ مناقشه اسرائیل و فلسطین منجر شد. نقطه کانونی کتاب خود اعلامیه بالفور است. نامهای که توسط آرتور بالفور، وزیر خارجه بریتانیا به لرد روچیلد نوشته شده و حمایت بریتانیا را از ایجاد خانه ملی برای مردم یهود در فلسطین بیان میکند. این کتاب با درنظرگرفتن عواملی مانند منافع امپریالیستی انگلیس، لابی صهیونیستی و ملاحظات دیپلماسی بینالمللی، انگیزهها و محاسبات سیاسی پشت اعلامیه بالفور را تحلیل میکند. اشنیر ظهور جنبش صهیونیستی به رهبری شخصیتهایی مانند تئودور هرتزل و راههایی را که رهبران صهیونیست بهدنبال حمایت سیاسی و دیپلماتیک برای ایجاد میهن یهودی بودند، بررسی میکند. کتاب به بررسی تأثیر بیانیه بالفور بر جمعیت عرب فلسطین میپردازد و تنشها و درگیریهایی را که در نتیجه خواستههای متضاد ملی بهوجود آمده است، برجسته میکند. اشنیر پیامدهای بینالمللی بیانیه بالفور بهویژه تأثیر آن بر حلوفصل پس از جنگ جهانی اول، سیستم دستوری جامعه ملل و مسیر بعدی درگیری اسرائیل و فلسطین را مورد بحث قرار میدهد.
غزه: تحقیق در مورد شهادت آن
نویسنده: نورمن فینکلشتاین
این کتاب بهطور انتقادی به بررسی مناقشه اسرائیل و فلسطین میپردازد بهویژه با تمرکز بر نوار غزه و سلسله درگیریها بین اسرائیل و حماس منتشرشده در سال ۲۰۱۸ توسط فینکلشتاین، دانشمند علوم سیاسی و نویسنده که به خاطر نوشتههایش در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین شناخته میشود. این کتاب تحلیلی عمیق از وقایع غزه با تأکید ویژه بر پیامدهای انسانی برای مردم فلسطین ارائه میکند. کتاب مذکور به بررسی عملیاتهای مختلف نظامی اسرائیل در غزه، مانند عملیات سرب ریختهشده (۲۰۰۹ ــ ۲۰۰۸)، عملیات ستون دفاع (۲۰۱۲) و عملیات لبه حفاظتی (۲۰۱۴) میپردازد. فینکلشتاین استراتژیهای نظامی بهکار گرفتهشده، تأثیر آن بر غیرنظامیان و واکنشهای بینالمللی به این عملیاتها را تحلیل میکند.نویسنده به عواقب انسانی درگیریها میپردازد و در مورد موضوعاتی مانند تلفات غیرنظامی جابهجایی و تأثیر بر زیرساختها و خدمات ضروری بحث میکند. همچنین اقدامات بازیگران اسرائیلی و فلسطینی را در چارچوب حقوق بینالملل ارزیابی میکند و به سؤالاتی در مورد نقضهای ادعایی میپردازد. فینکلشتاین از پوشش رسانهای درگیریها انتقاد میکند و بررسی میکند که رویدادهای غزه چگونه در رسانههای بینالمللی به تصویر کشیده میشوند و پیامدهای بالقوه آن برای درک عمومی و سیاستگذاری چیست.نویسنده به گزارشها و تحقیقات سازمان ملل درباره درگیریها اشاره میکند و یافتهها و چالشهای موجود در اجرای اقدامات پاسخگویی را مورد بحث قرار میدهد. فینکلشتاین به نقش جامعه بینالمللی ازجمله آمریکا و دیگر قدرتهای بزرگ در شکلدادن به پویایی درگیری اسرائیل و فلسطین و تأثیرگذاری بر نتایج غزه میپردازد. این کتاب همچنین نقش گروههای مقاومت فلسطینی بهویژه حماس و راهبردهای آنها را در چهارچوب درگیریهای گستردهتر مورد توجه قرار میدهد. کار نورمن فینکلشتاین بهدلیل تحقیقات دقیق و موضع انتقادی آن در قبال سیاستهای اسرائیل در سرزمینهای اشغالی شناخته شده است.
پسر ژنرال: سفر یک اسرائیلی در فلسطین
نویسنده: میکو پلد
این کتاب نوشته میکو پلد حاوی خاطرات شخصی و قابل تأملی است که درگیری اسرائیل و فلسطین را از نگاه یک اسرائیلی بررسی میکند که در دیدگاهها و باورهایش دگرگونی قابلتوجهی دیده است. این کتاب که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد دیدگاه منحصربهفردی را در مورد پویاییهای تاریخی و سیاسی منطقه ارائه میدهد.میکوپلد، پسر متی پلد ژنرال نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) است که در جنگ ششروزه ۱۹۶۷ نقش داشت. این کتاب با ارائه بینشهایی در مورد پیشینه خانوادگی پلد ازجمله تأثیر شغل نظامی پدرش آغاز میشود. کتاب خاطرات سفر شخصی میکوپلد و دگرگونی او در درکش از درگیری اسرائیل و فلسطین را دنبال میکند. این کتاب لحظات و تجربیاتی را که باعث شد او روایتی را که با آن بزرگ شده زیر سؤال ببرد و دیدگاه انتقادیتری اتخاذ کند، بررسی میکند. پلد تجربیات خود را از تعامل با فلسطینیها و کسب بینش در مورد زندگی روزمره مبارزات و آرزوهای آنها به اشتراک میگذارد. تعاملات او با فلسطینیها عقاید از پیش تعیین شده او را به چالش میکشد و به جهانبینی او در حال تکامل کمک میکند. این کتاب زمینه تاریخی وقایع کلیدی در مناقشه اسرائیل و فلسطین، ازجمله نکبه، جنگ ششروزه و تحولات بعدی را بررسی میکند. پلد به تأثیر این رویدادها بر زندگی اسرائیلیها و فلسطینیها میپردازد. میکو پلد به طور انتقادی سیاستهای دولت اسرائیل را بررسی میکند بهویژه سیاستهای مربوط به شهرکسازی، اشغال نظامی و تأثیر آن بر جوامع فلسطینی. او روایت رسمی را به چالش میکشد.
فلسطین: تاریخچه ۴۰۰۰ ساله
نویسنده: نور مصالح
این کتاب گزارش تاریخی جامعی است که تاریخ غنی و پیچیده منطقه معروف به فلسطین را در طول ۴۰۰۰ سال دنبال میکند. این کتاب که سال ۲۰۱۸ منتشر شد، کاوش عمیقی از تمدنها، فرهنگها و مردمانی که در این منطقه زندگی کردهاند، ارائه میکند و حضور مستمر و مشارکت جوامع متنوع را برجسته میکند. جنبهها و موضوعات کلیدی بررسی شده در کتاب عبارتند از:
تمدنهای باستانی: کتاب با بررسی تمدنهای باستانی ساکن این منطقه مانند کنعانیان، فلسطینیها و بنیاسرائیل آغاز میشود. این کتاب بینشی در مورد پویاییهای فرهنگی مذهبی و اجتماعی این جوامع اولیه ارائه میدهد.
دوره روم و بیزانس: مصالح به بررسی تأثیرحکومت روم وبیزانس برمنطقه وبه تحولات فرهنگی ومذهبی دراین دوران میپردازد.
دوره اسلامی:این کتاب به دوره اسلامی میپردازدوسهم تمدن عرب ومسلمان را درمیراث فرهنگی وفکری فلسطین برجسته میکند.
دوره صلیبی و حکومت ممالیک: دوره صلیبیون و حکومت ممالیک متعاقب آن مورد بررسی قرار میگیرد و تغییرات در پویایی قدرت و تحولات معماری و فرهنگی در این دورهها مورد بحث قرار میگیرد.
امپراتوری عثمانی: این کتاب به بررسی قرنهای حکومت عثمانی میپردازد و ساختارهای اجتماعی اقتصادی و سیاسی را که مشخصه این دوره بودند، مورد بحث قرار میدهد.
جنبش صهیونیسم: مصالح به ظهور جنبش صهیونیستی در اواخر قرن نوزدهم و تأثیر آن بر جمعیتشناسی و چشمانداز سیاسی فلسطین میپردازد.
دستور بریتانیا: این کتاب به بررسی پیامدهای قیمومیت بریتانیا در فلسطین، ازجمله تنشهای بین جوامع یهودی و عرب و تأثیر آن بر تلاش برای تعیین سرنوشت ملی میپردازد.
دوره پس از ۱۹۴۸: این کتاب به روایت تاریخی خود در دوره پس از ۱۹۴۸ ادامه میدهد و به تأسیس کشور اسرائیل، آوارگی فلسطینیها و درگیریهای جاری اسرائیل و فلسطین میپردازد.
فلسطینیبودن: تأملات شخصی درباره هویت فلسطینی در دیاسپورا
نویسنده: یاسر سلیمان
این کتاب مجموعهای از مقالات است که به بررسی تجربیات خاطرات و بازتابهای فلسطینیهای ساکن در دیاسپورا میپردازد. این کتاب که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، تصویری متنوع و ظریف از هویت فلسطینی را ارائه میدهد که با جابهجایی انطباق فرهنگی و پویایی پیچیده درگیری اسرائیل و فلسطین شکل گرفته است. این کتاب به تجارب فلسطینیهایی که خارج از فلسطین تاریخی زندگی میکنند، میپردازد و بررسی میکند که چگونه دیاسپورا حس هویت آنها را شکل میدهد. مشارکتکنندگان داستانها، خاطرات و بازتابهای شخصی خود را در مورد زندگیشان در نقاط مختلف جهان به اشتراک میگذارند. مقالات این مجموعه در مورد حفظ میراث فرهنگی فلسطین در دیاسپورا بحث میکند. مشارکتکنندگان در مورد اهمیت زبان، سنتها و شیوههای فرهنگی در حفظ ارتباط با هویت فلسطینی در طول نسلها فکر میکنند. این کتاب به تأثیر آوارگی بر هویت فلسطینی میپردازد. مشارکتکنندگان چالشها و پیچیدگیهای حفظ حس تعلق را در حین زندگی در خارج از سرزمین اجدادی خود بررسی میکنند. «فلسطینیبودن» بینشهایی را در مورد جنبههای نسلی هویت فلسطینی ارائه میدهد. مشارکتکنندگان از گروههای سنی مختلف دیدگاههای مختلفی در مورد چگونگی تکامل درک فلسطینیبودن در طول نسلها ارائه میدهند. این مجموعه به آگاهی سیاسی فلسطینیان در دیاسپورا میپردازد. مشارکتکنندگان در مورد اینکه چگونه درگیری رژیم صهیونیستی و فلسطین به دیدگاههای سیاسی و فعالیت آنها شکل میدهد، هم در کشورهای میزبان و هم در همبستگی با فلسطینیان در وطن بحث میکنند.
ذهنهای اشغالی: سفری به روان اسرائیلیها
نویسنده: آرتور نسلن
نوشته آرتور نسلن، کتابی است که به بررسی ذهنیت و دیدگاه اسرائیلیهایی میپردازد که در متن مناقشه اسرائیل غاصب و فلسطین زندگی میکنند. این کتاب که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد، افکار، عواطف و تجربیات افراد در جامعه صهیونیست را بررسی میکند و بینشهایی را در مورد تأثیر تعارض بر روان جمعی ارائه میدهد. این کتاب روایتهای شخصی و مصاحبههایی را با صهیونیستها از پیشینههای مختلف ارائه میدهد و تجربیات، ترسها، امیدها و راههایی را که درگیریها از طریق آنها جهانبینی آنها را شکل میدهد، روشن میکند. نسلن تأثیر اشغال سرزمینهای فلسطینی توسط اسرائیل را بر ذهن اسرائیلیها بررسی میکند. این کتاب به بررسی این موضوع میپردازد که چگونه درگیریهای جاری بر ادراک، امنیت، هویت و زندگی روزمره تأثیر میگذارد. «ذهنهای اشغالی» به بررسی احساس ترس و ناامنی فراگیر بسیاری از اسرائیلیها در زمینه درگیری میپردازد؛ همچنین بررسی میکند که چگونه این ترس بر نگرش نسبت به جمعیت فلسطین تأثیر میگذارد و دیدگاههای سیاسی را شکل میدهد این کتاب ماهیت پیچیده هویت اسرائیلی را با توجه به پیشینهها، باورها و ایدئولوژیهای متنوع در جامعه اسرائیل بازتاب میدهد و بررسی میکند که چگونه درگیری به ساخت هویت جمعی اسرائیل کمک میکند. نسلن دیدگاههای سیاسی مختلفی را در جامعه اسرائیل تحلیل میکند، از کسانی که از راهحل دوکشوری حمایت میکنند تا کسانی که از رویکرد قاطعانهتر و محافظهکارانهتر در مورد سرزمینهای اشغالی دفاع میکنند. نویسنده به این موضوع میپردازد که چگونه منازعه در زندگی روزمره در اسرائیل نفوذ میکند و همه چیز از آموزش و رسانهها گرفته تا پویایی خانواده و تعاملات اجتماعی را تحت تأثیر قرار میدهد. نسلن عوارض روانی زندگی در حالت درگیری را بررسی میکند؛ استرس، ضربه و چالشهای عاطفی را که افراد بهویژه کسانی که خدمت سربازی را تجربه کردهاند، بررسی میکند.
تاریخ پنهان صهیونیسم
نویسنده: رالف شوئنمن
نوشته رالف شوئنمن کتابی است که تاریخ و تحولات جنبش صهیونیستی را بهطور انتقادی بررسی میکند. شوئنمن یک فعال سیاسی و نویسنده آمریکایی است. او دیدگاهی درباره صهیونیسم ارائه کرده که روایتهای جریان اصلی را به چالش میکشد و تفسیری جایگزین از منشأ و پیامدهای جنبش عرضه میکند. این کتاب به ریشههای تاریخی جنبش صهیونیسم میپردازد و پیشرفت آن را از اواخر قرن نوزدهم دنبال میکند. جریانهای فکری و سیاسی که به ظهور صهیونیسم بهعنوان یک جنبش ناسیونالیستی کمک کردند را بررسی میکند. شوئنمن به بررسی نقش تئودور هرتزل میپردازد که اغلب بهعنوان بنیانگذار صهیونیسم سیاسی مدرن شناخته میشود. این کتاب بهطور انتقادی ایدهها، استراتژیها و زمینه سیاسی هرتزل را که در آن فعالیت میکرد ارزیابی میکند. شوئنمن رابطه بین صهیونیسم و استعمار را تجزیه و تحلیل میکند و راههایی را بررسی میکند که در آن اهداف صهیونیستی با منافع امپریالیستی قدرتهای بزرگ تلاقی میکنند. این کتاب به تأثیر شهرکسازی صهیونیستها و تأسیس کشور اسرائیل بر جمعیت فلسطین میپردازد. در مورد مسائل مربوط به آوارگی، خلعید و عواقب گستردهتر برای جوامع فلسطینی بحث میکند. شوئنمن بیانیه بالفور در سال۱۹۱۷ را بررسی میکند؛ لحظهای کلیدی در تاریخ صهیونیسم که در آن دولت بریتانیا حمایت خود را از ایجاد خانه ملی برای مردم یهود در فلسطین اعلام کرد. تاریخ پنهان صهیونیسم به بررسی پویایی روابط اعراب و یهودیان در زمینه جنبش صهیونیستی میپردازد.تنشها و درگیریهایی که در نتیجه حلوفصل صهیونیستی بهوجودآمده است را بهطور انتقادی ارزیابی میکند. این کتاب دیدگاهی انتقادی درمورد مناقشه اسرائیل وفلسطین ارائه کرده وآن را در چارچوب تاریخی گستردهتر آرمانهای صهیونیستها و تأسیس کشور اسرائیل قرار میدهد. شوئنمن روایتهای جریان اصلی در مورد صهیونیسم را به چالش میکشد و تفسیرهای جایگزینی از رویدادهای تاریخی ارائه میدهد و برای درک دقیقتر انگیزهها و پیامدهای جنبش، استدلال میکند.
تاریخ فلسطین مدرن: یک سرزمین، دو مردم
نویسنده: ایلان پاپه
نوشته ایلان پاپه روایتی تاریخی است که پیشرفت فلسطین مدرن را از اواخر دوره عثمانی تا به امروز نشان میدهد. ایلان پایه مورخ و محقق اسرائیلی دیدگاهی جایگزین در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین ارائه میدهد. روایات جریان اصلی را به چالش میکشد و بینشهایی را در مورد پویاییهای تاریخی که منطقه را شکل داده است، عرضه میکند. کتاب با بررسی اواخر دوره عثمانی و بررسی شرایط سیاسی، اجتماعی فلسطین قبل از فروپاشی امپراتوری عثمانی آغاز میشود. پاپه در مورد دوران قیمومیت بریتانیا در فلسطین بحث کرده و به تأثیر سیاستهای بریتانیا بر چشمانداز جمعیتی اجتماعی و سیاسی میپردازد. این دوره برای درک ریشههای درگیری بعدی اسرائیل و فلسطین بسیار مهم است. این کتاب به بررسی ظهور جنبش صهیونیستی و اهداف آن ازجمله تأسیس سرزمین یهودی در فلسطین میپردازد. پاپه بهطور انتقادی تأثیر شهرکسازی صهیونیستها را بر جمعیت بومی فلسطین بررسی میکند. پاپه توجه قابلتوجهی را به وقایع مربوط به تشکیل کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و آواره شدن صدها هزار فلسطینی در جریان نکبه اختصاص میدهد. این کتاب جنگها و درگیریهای مختلف اعراب و اسرائیل ازجمله بحران سوئز، جنگ شش روزه و جنگ یوم کیپور را پوشش میدهد. پاپه پویاییهای ژئوپلیتیکی و پیامدهای این درگیریها بر منطقه را تحلیل میکند. او در مورد اشغال کرانه باختری و نوار غزه توسط اسرائیل پس از جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ بحث میکند. پاپه به مسائل مربوط به شهرکسازی، حکومت نظامی و تأثیر آن بر جوامع فلسطینی میپردازد. این کتاب توافقنامه اسلو و مذاکرات صلح متعاقب آن بین اسرائیلیها و فلسطینیها را مورد بررسی قرار میدهد.وی ارزیابی انتقادی از روند صلح ارائه میدهد و موفقیتها و کاستیهای آن را برجسته میکند. پاپه در مورد انتفاضه اول و دوم قیامهای مردمی علیه اشغالگری اسرائیل و تأثیر آنها بر چشمانداز سیاسی و درک بینالمللی از درگیری، بحث میکند.
بایکوت، سلب سرمایه، تحریمها: مبارزه جهانی برای حقوق فلسطینیان
نویسنده: عمر برغوثی
این کتاب کمک قابل توجهی به ادبیات مربوط به مناقشه اسرائیل و فلسطین کرده که بینشهایی را در مورد اهداف، استراتژیها و بحثهای پیرامون جنبش BDS در اختیار خوانندگان قرار میدهد. این کتاب دیدگاههای مشارکتکنندگان مختلف را منعکس میکند و مروری جامع از جنبشی ارائه میکند که به عنوان نوعی مقاومت غیرخشونتآمیز و حمایت از حقوق فلسطینیها مورد توجه قرار گرفته است.مانند هر موضوع دیگری که مربوط به مناقشه اسرائیل و فلسطین است، خوانندگان تشویق میشوند تا طیف وسیعی از دیدگاهها را برای به دست آوردن درک کاملی از مسائل مربوط به آن بررسیکنند. تحریمهای فرهنگی جزو مهمی از جنبش BDS است. این کتاب تلاشها برای تحریم مؤسسات فرهنگی و دانشگاهی اسرائیل را به عنوان ابزاری برای افزایش آگاهی در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین مورد بحث قرار میدهد.برغوثی و نویسندگان مشارکتکننده سه رکن جنبش BDS را تشریح میکنند؛ تحریم،واگذاری سرمایه وتحریم. آنها در مورد اینکه چگونه هدف این استراتژیها تحت فشار قراردادن رژیم صهیونیستی برای پیروی از قوانین بینالمللی واحترام به حقوق فلسطینیان است،بحث میکنند.کتاب برغوثی مجموعهای ازمقالات است که جنبش جهانی مدافع حقوق فلسطینیان را از طریق استفاده از اقدامات اقتصادی و فرهنگی غیرخشونتآمیز بررسی میکند.
سرزمین موعود من: پیروزی و تراژدی اسرائیل
نویسنده: آری شاویت
اثر آریشاویت یک کاوش جامع و درونگرایانه در تاریخ اسرائیل است که هم دستاوردها و هم چالشهایی را که این کشور را شکل دادهاند، به تصویر میکشد. آری شاویت، روزنامهنگار و مفسر اسرائیلی روایتی ظریف ارائه میکند که ترکیبی از تحلیل تاریخی، مصاحبههای شخصی و تفسیر تأملآمیز است. این کتاب طیف گستردهای از گذشته اسرائیل را در بر میگیرد؛ از جنبش صهیونیسم اولیه و تأسیس دولت در سال ۱۹۴۸ تا مسائل معاصر پیش روی ملت. نویسنده داستان افراد و جوامع را به هم میپیوندد و دیدگاهی چند لایه در مورد نیروهای پیچیده و اغلب متناقضی که اسرائیل را شکل دادهاند، ارائه میکند. یکی از موضوعات اصلی، تنش بین پیروزیها و تراژدیها در تاریخ رژیمصهیونیستی است. شاویت دستاوردهای پروژه صهیونیستی مانند ایجاد یک دولت دموکراتیک و گردآوری مهاجران یهودی از پیشینههای مختلف را برجسته میکند. در عین حال او با جنبههای تاریکتر تاریخ اسرائیل غاصب، ازجمله آوارگی فلسطینیها درجریان جنگ استقلال درسال۱۹۴۸ و درگیریهای جاری رژیمصهیونیستی و فلسطین مواجه میشود. این کتاب بهدلیل صداقت و تأمل در خود شناخته شده است، زیرا شاویت از پرداختن به موضوعات بحثبرانگیز یا زیر سؤال بردن برخی روایات اساسی ابایی ندارد. او با معضلات اخلاقی و پیچیدگیهای ذاتی تاریخ اسرائیل درگیر میشود و دیدگاهی قابل تأمل و اغلب چالشبرانگیز را به خوانندگان میدهد. «سرزمین موعود من» یک تاریخ خطی نیست بلکه مجموعهای از داستانهای به هم پیوسته است که مجموعهای غنی از تجربیات و دیدگاهها را ارائه میدهد. سبک روایی شاویت با آمیختن تحلیلهای تاریخی با حکایات و مصاحبههای شخصی به وقایع تاریخی که او توصیف میکند، بعد انسانی میبخشد.
مسأله فلسطین
نوشته: ادوارد سعید
این کتاب ادوارد سعید اثری مهم است که مناقشه اسرائیل و فلسطین را از منظر یک روشنفکر برجسته فلسطینی ـــ آمریکایی مورد بررسی انتقادی قرار میدهد. این کتاب که درسال۱۹۷۹ منتشر شد به ابعاد تاریخی، سیاسی وفرهنگی درگیری میپردازد و روایتی فلسطینی ارائه میکند که دیدگاههای غالب غربیها را به چالش میکشد. ادوارد سعید، منتقد و محقق ادبی به خاطر نوشتههای تأثیرگذارش درباره شرقشناسی و دفاع ازحقوق فلسطینیها شهرت دارد.اودرمسأله فلسطین تحلیلی جامع از این درگیری ارائه میکند و ریشههای آن را از اواخر قرن۱۹ تا اواخر قرن۲۰ بررسی میکند. سعید تأثیر استعمار اروپا، جنبش صهیونیسم و تأسیس دولت رژیمصهیونیستی را بر مردم فلسطین بررسی میکند. یکی از موضوعات کلیدی این کتاب، بررسی پویایی قدرت بین اسرائیل و فلسطینیان است. سعید استدلال میکند که روایت غربی اغلب دیدگاه فلسطینی را به حاشیه میبرد یا نادرست جلوه میدهد و او با ارائه سمت فلسطینی ماجرا به دنبال اصلاح این عدم تعادل است. او کلیشهها و تصورات غلط رایج در مورد فلسطینیها را به چالش میکشد وازحق آنها برای تعیین سرنوشت خوددفاع میکند وبه بیعدالتیهایی که با آنها مواجه شدهاند،رسیدگی میکند. سعید همچنین درباره نقش آمریکا در خاورمیانه و حمایت آن از رژیمصهیونیستی بحث و از سیاست خارجی آمریکا و تأثیر آن بر منطقه انتقاد میکند. او استدلال میکند راهحل عادلانه برای مناقشه اسرائیل اشغالگر و فلسطین، مستلزم درک دقیقتری از زمینه تاریخی و به رسمیت شناختن حقوق فلسطینیهاست. مسأله فلسطین بهدلیل دقت فکری، نثر شیوا و سهمش در گفتمان در مورد مناقشه خاورمیانه مورد ستایش قرار گرفته و به یک متن اساسی در مطالعه تاریخ فلسطین و حوزه وسیعتر مطالعات پسااستعماری تبدیل شده است. کار سعید بر نسلهای بعدی، محققان، فعالان و سیاستگذاران در درک پیچیدگیهای پیرامون مسأله فلسطین تأثیر گذاشته است.
خوانش اسرائیل و عرب: تاریخ مستند درگیری خاورمیانه
نویسنده: والتر لاکویر و بری روبین
این اثر، مجموعهای جامع است که توسط والتر لاکویر و بری روبین ویرایش شده است. این کتاب بهعنوان یک منبع ارزشمند برای هرکسی که بهدنبال درک زمینه تاریخی درگیری اسرائیل و اعراب است عمل میکند. مجموعهای از اسناد، سخنرانیها و اظهارات کلیدی از طرفهای مختلف درگیر در مناقشه خاورمیانه را گرد هم میآورد و به خوانندگان نگاهی مستقیم به سیر تحول این مناقشه میدهد. این مجموعه طیف گستردهای از دورههای تاریخی را در برمیگیرد که از اواخر قرن۱۹ شروع میشود و تا قرن۲۰ ادامه مییابد و نقاط عطف و نقاط عطف اصلی درگیری رژیمصهیونیستی و اعراب را به تصویر میکشد. اسناد موجود از بیانیههای رسمی دولت، معاهدات بینالمللی، مکاتبات شخصی، قطعنامههای سازمان ملل متحد و سایر منابع اولیه تهیه شده است. با ارائه این اسناد به ترتیب زمانی، ویراستاران قصد دارند به خوانندگان درک دقیقی از موضوعات و دیدگاههای پیچیدهای که در طول زمان به تعارض شکل دادهاند، ارائه دهند. این اسناد بینشهایی درباره انگیزهها، آرزوها و شکایات طرفهای مختلف درگیر ارائه میدهند و عوامل ژئوپلیتیک، فرهنگی و تاریخی را که به تنشهای جاری در منطقه کمک کردهاند، روشن میکنند. کتاب طیف وسیعی از موضوعات ازجمله تأسیس کشور اسرائیل، جنگهای اعراب و رژیمصهیونیستی، ابتکارات صلح و تلاشهای دیپلماتیک برای حل مناقشه را پوشش میدهد. گنجاندن صداها و دیدگاههای متنوع به خوانندگان این امکان را میدهد تا نتیجهگیریهای خود را شکل دهند و درک متعادلتری از ماهیت چندوجهی درگیری خاورمیانه بهدست آورند.
نقطه آغاز شکلگیری معضل پناهندگان فلسطینی (۱۹۴۷-۱۹۴۹)
نویسنده: بنیموریس
این کتاب یک مطالعه تاریخی پیشگامانه است که به بررسی شرایط و وقایع منجر به ایجاد مشکل پناهندگان فلسطینی در دوره تشکیل دولت اسرائیل میپردازد. این کتاب از سوی بنیموریس، مورخ اسرائیلی در سال ۱۹۸۷ منتشر شد که عوامل پیچیدهای را که در آواره شدن صدها هزار فلسطینی در خلال و پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و پس از آن نقش داشتند به دقت تحلیل میکند. موریس در این کتاب روایتهای تاریخی قبلی که نقش داشتن نیروهای غاصب صهیونیستی در مهاجرت فلسطینیان را کماهمیت یا حذف میکند، به چالش میکشد. او در طیف وسیعی از منابع ازجمله آرشیوهای نظامی اسرائیل، تاریخ شفاهی و اسناد محرمانه شده تحقیق میکند تا گزارشی مفصل و اغلب بحثبرانگیز از این رویدادها ارائه دهد. موریس ریشههای درگیری را در اواخر دوره فرمانروایی عثمانی و بریتانیا جستوجو میکند و به بررسی پویاییهای سیاسی - اجتماعی که زمینه را برای تأسیس اسرائیل فراهم کرد، میپردازد. این کتاب به طور کامل وقایع نظامی جنگ ۱۹۴۸ را تجزیه و تحلیل میکند و اقدامات نیروهای اسرائیلی و عرب و تأثیر آنها بر جمعیت فلسطین را روشن میکند. نویسنده بیان میکند که آوارگی فلسطینیها صرفا ناشی از قرار داوطلبانه نبوده بلکه شامل اخراج اجباری، عملیات نظامی و طیفی از عوامل مؤثر در آوارگی فلسطینیها بوده است. این کتاب بهطور انتقادی رفتار گروههای شبهنظامی صهیونیستی و بعدا نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) را بررسی میکند و مواردی را برجسته میکند که آوارگی، ناشی از اقدامات عمدی است. نویسنده تأثیر عمیق مشکل پناهندگان بر جامعه فلسطین و پیامدهای پایدار برای چشمانداز سیاسی منطقه را مورد بحث قرار میدهد.
۳ کتاب از یک نویسنده
دلالان فریب: چگونه ایالات متحده صلح در خاورمیانه را تضعیف کرده است
کتاب رشید خالدی کتابی است که نقش ایالات متحده را در مناقشه اسرائیل و فلسطین به طور انتقادی بررسی میکند. رشید خالدی، مورخ و دانشگاهی فلسطینی - آمریکایی تحلیل مفصلی از سیاستها و تلاشهای دیپلماتیک ایالات متحده در خاورمیانه بهویژه با تمرکز بر روند صلح اسرائیل و فلسطین ارائه میدهد. خالدی زمینه تاریخی رافراهم میکند وسیر تحول درگیری اسرائیل و فلسطین و دخالت بازیگران خارجی ازجمله ایالات متحده را ردیابی میکند.کتاب با کاوش در دوران پس از جنگ جهانی دوم و تأسیس دولت اسرائیل آغاز میشود. این کتاب به طور انتقادی مراحل مختلف دیپلماسی و میانجیگری ایالات متحده را در مناقشه اسرائیل و فلسطین ازجمله لحظات کلیدی مانند توافقنامه اسلو، اجلاس کمپ دیوید و مذاکرات صلح بعدی بررسی میکند. خالدی سیاست دولتهای مختلف ایالات متحده که چندین دهه را در بر میگیرد، تجزیه و تحلیل میکند و چگونگی رویکرد هر دولت به درگیری صهیونیست و فلسطین را ارزیابی میکند. این شامل بررسی انتقادی تأثیر سیاست داخلی بر سیاست خارجی آمریکا در منطقه است. همچنین به موضوع شهرکسازیهای اسرائیل در سرزمینهای اشغالی و چگونگی پاسخ یا تطبیق سیاستهای آمریکا با گسترش شهرکها میپردازد. خالدی به بررسی کمکهای نظامی و اقتصادی ایالات متحده به اسرائیل میپردازد و بررسی میکند که چگونه این کمکها بر موازنه قدرت در منطقه تأثیر گذاشته و چشمانداز صلح را تحت تأثیر قرار داده است. نویسنده آنچه را بهعنوان کاستیها و ناهماهنگی در رویکردهای آمریکا در قبال مناقشه اسرائیل و فلسطین میداند، نقد میکند.او استدلال میکند که سیاستهای آمریکا به نفع اسرائیل بوده و مانع دستیابی به یک قطعنامه عادلانه و پایدار شده است. خالدی به حقوق بینالملل و اصول عدالت در متن مناقشه اسرائیل و فلسطین توجه میکند و این سؤال را مطرح میکند که آیا سیاستهای آمریکا با این اصول همخوانی دارد یا خیر.
قفس آهنین: داستان مبارزه فلسطین برای تشکیل دولت
این کتاب تحلیلی تاریخی است که مروری جامع بر مبارزات فلسطینیها برای تشکیل دولت از اواخر قرن نوزدهم تا اواخر قرن بیستم ارائه میدهد. رشید خالدی، مورخ و دانشگاهی برجسته فلسطینی - آمریکایی ابعاد سیاسی، اجتماعی و دیپلماتیک تلاش فلسطینیها برای تعیین سرنوشت را بررسی میکند. عنوان قفس آهنین به محدودیتها، موانع و چالشهایی اشاره دارد که مردم فلسطین درتلاش برای ایجاد کشور با آنها مواجه بودهاند؛ بهویژه در چارچوب نیروهای ژئوپلیتیک گستردهتر وپویاییهای منطقهای. این کتاب با اواخر دوره عثمانی وجنبش اولیه صهیونیسم آغاز میشود وبه بررسی ریشههای درگیری بین یهودیان و اعراب در فلسطین میپردازد. خالدی سپس تأثیر حاکمیت استعماری بریتانیا و سیستم فرمانروایی جامعه ملل را بر منطقه دنبال میکند. او بینشهایی در مورد پویایی درگیری اعراب و اسرائیل، تأسیس کشور اسرائیل درسال ۱۹۴۸ و پیامدهای نکبت فلسطینی یا «فاجعه» ارائه میدهد. خالدی در طول روایت بر عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار بر مبارزات فلسطینی ازجمله نقش کشورهای عربی، ایالات متحده، اتحاد جماهیر شوروی و جامعه بینالمللی تأکید میکند. او توافقنامه اسلو و فرآیندهای صلح متعاقب آن را تحلیل انتقادی میکند و چالشهایی را که فلسطینیها در مذاکره برای یک کشور مستقل و با دوام با آن مواجه هستند، روشن میکند. «قفس آهنین» به دلیل رویکرد علمی خود با تکیه بر طیف وسیعی از منابع اولیه، اسناد تاریخی و درک عمیق شخص خالدی از منطقه، شناخته شده است. این کتاب کمک قابلتوجهی به ادبیات مربوط به مناقشه اسرائیل و فلسطین محسوب میشود و به خوانندگان دیدگاهی دقیق و ظریف در مورد نیروهای پیچیده تاریخی که تلاش فلسطین برای تشکیل کشور را شکل دادهاند، ارائه میدهد.
جنگ صدساله علیه فلسطین: تاریخچه فتح و مقاومت استعماری شهرکنشینان ۲۰۱۷-۱۹۱۷
این کتاب تحلیلی تاریخی است که مروری جامع بر درگیری رژیم جعلی اسرائیل و فلسطین در چارچوب استعمار شهرکنشینان ارائه میدهد. رشید خالدی، مورخ برجسته فلسطینی - آمریکایی که در سال ۲۰۲۰ اثر او منتشر شد، یک قرن مقاومت فلسطینیها را در برابر آنچه او به عنوان تسخیر استعماری شهرکنشینان توصیف میکند، بررسی کرده است. خالدی ریشه درگیریها را در اعلامیه بالفور در سال ۱۹۱۷ دنبال میکند که حمایت بریتانیا را از خانه ملی برای مردم یهود در فلسطین دربر میگیرد. این کتاب به عواقب مأموریت جامعه ملل که پس از جنگ جهانی اول به بریتانیا اعطا شد و تنشهای متعاقب آن بین جوامع یهودی و عرب در طول دوره فرمانروایی میپردازد. خالدی به بررسی وقایع پیرامون تأسیس کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میپردازد که به نکبه یا «فاجعه» معروف است و منجر به آواره شدن تعداد قابلتوجهی از فلسطینیها شد. این کتاب به بررسی پیامدهای جنگ ششروزه ۱۹۶۷، اشغال کرانه باختری و نوار غزه توسط رژیم اشغالگر و جنبشهای مقاومتی میپردازد که در پاسخ به آن ظهور کردند. خالدی درگیری رژیم صهیونیستی و فلسطین را از دریچه استعمار شهرکنشینان مفهومسازی میکند و بر ایجاد شهرکهای اسرائیلی و آوارگی فلسطینیان بومی تأکید دارد. خالدی تحلیل خود را تا اتفاقات سال ۲۰۱۷ ادامه میدهد و تحولات معاصر و چالشهای جاری فلسطینیها را مورد بحث قرار میدهد. او در روایتش بر عاملیت فلسطین و مقاومت در برابر سیاستهای استعماری شهرکنشینان تأکید میکند و دیدگاهی را ارائه میدهد که بر مقاومت و عزم مردم فلسطین تأکید میکند.
تقسیمبندی موضوعی کتابها درباره فلسطین
تاریخ فلسطین
فلسطین: تاریخچه چهارهزار ساله نور مصالح
تاریخ فلسطین مدرن ایلان پاپه
قفس آهنین رشید خالدی
خوانش اسرائیل و عرب والتر لاکویر و بری روبین
قربانیان حق بنی موریس
تاریخ صهیونیسم
جنگ صد ساله علیه فلسطین رشید خالدی
تاریخ پنهان صهیونیسم رالف شوئنمن
سرزمین موعود من آری شاویت
حمایت استعمارگران از رژیمصهیونیستی
اعلامیه بالفور جاناتان اشنیر
علیه قضاوت بهتر ما آلیسون ویر
دلالان فریب رشید خالدی
مسأله فلسطین ادوارد سعید
رنجهای انسانی مردم فلسطین
صبحهای جنین سوزان ابوالحوا
غزه: تحقیق درمورد شهادت آن نورمن فینکاشتاین
سیاست نژادپرستانه صهیونیستها
ذهنهای اشغالی آرتور نسلن
پسر ژنرال میکوپلد
مبارزه جهانی با صهیونیسم
بایکوت، سلب سرمایه، تحریمها عمر برغوثی
مسأله مهاجران فلسطینی
نقطه آغاز شکلگیری معضل پناهندگان بنی موریس
فلسطینی بودن یاسر سلیمان