افسانه‌ها بار دیگر زنده می‌شوند

این شهرک به نام مستوران ساخته‌شده و آدم‌های این شهر در سال‌های بسیار دور زندگی می‌کنند، سال‌هایی که هیچ کدام از ما نبودیم. آنها قصه‌های شیرین و جذابی برای تعریف‌کردن دارند، داستان‌هایی که هر کدام رنگ و لعاب خود را دارند. مردم این شهر برای ما امروزی‌ها که درگیر زندگی ماشینی شدیم، افسانه هستند. اما شنیدن زندگی این آدم‌های شهر برایمان خالی از لطف نیست. همین موضوع هم باعث شد تا سازمان هنری- رسانه‌ای اوج همراه با هنرمندان ما را به سرزمین این افسانه‌ها ببرند و به یاد بیاورند در روزگارانی که خبری از دنیای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و... نبود، چطور همه زندگی می‌کردند و از تک‌تک لحظات‌شان لذت می‌بردند.

این قصه‌ها شد مجموعه تلویزیونی مستوران که چندی پیش فصل اول آن از شبکه یک سیما پخش شد و گروه تولید این سریال از چندی پیش تصویربرداری فصل دوم از این مجموعه را آغاز کردند تا باری دیگر برای ما قصه‌های کهن را زنده کنند. این مجموعه تلویزیونی به تهیه‌کنندگی عطا پناهی و کارگردانی سیدعلی هاشمی مراحل تصویربرداری را پشت سر می‌گذارد. فصل دوم سریال مستوران که عاشقانه‌ای برگرفته از قصه‌ها و افسانه‌های کهن ایرانی است به قلم محمد حنیف به نگارش درآمده است. با تهیه‌کننده و نویسنده این سریال صحبت کردیم که در ذیل می‌خوانید.

گنج تمام‌نشدنی افسانه‌ها

عطا پناهی تهیه‌کنندگی سریال مستوران را بر‌عهده دارد که برگرفته از قصه‌ های کهن ایرانی است. او درباره تولید فصل دوم سریال مستوران که با اقبال مخاطبان روبه‌رو شد به «جام‌جم» می‌گوید: هنگامی که مجموعه تلویزیونی مستوران روی آنتن بود، گروه افکارسنجی ما دست به کار شدند و از همان زمان سراغ مخاطبان از اقشار مختلف رفتند و نظرات‌شان را درباره سریال جویا شدند. این نظرسنجی بعد از تمام‌شدن سریال هم ادامه داشت و ما دامنه وسیعی از مخاطبان را برای نظرسنجی انتخاب کردیم که فقط شامل تهران نمی‌شد، بلکه سراغ مخاطبان از اقصی‌نقاط ایران رفتیم.

در این نظرسنجی متوجه شدیم که مردم از کدام بخش‌های کار رضایت کامل داشتند یا رضایت نسبی، اما در مجموع نتیجه نشان می‌داد طبق پیش‌بینی‌ای که از قبل داشتیم، سریال مستوران مورد توجه و استقبال مردم قرار گرفته است. مردم توجه زیادی به قصه‌های کهن ایرانی دارند و نقطه قوت مستوران همین موضوع بود.

وی ادامه می‌دهد: در فصل دوم سریال مستوران سراغ داستان‌های کهن ایرانی رفتیم اما قصد داریم مخاطب را شگفت‌زده کنیم. قصه‌های سریال اقتباس از ادبیات کهن است و فیلمنامه‌نویس به زیبایی قصه‌ها را به نگارش در‌آورده است و تیم سازنده تلاش دارد تا فصل دوم سریال مستوران بیشتر از فصل اول مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد.

این تهیه‌کننده در پاسخ به این سوال که آیا گروه نویسندگان این فصل با فصل قبلی تفاوت دارد، توضیح می‌دهد: زمانی که دوستان درگیر نگارش و ساخت فصل اول از مجموعه مستوران بودند، ما نگارش فصل دوم از سریال را آغاز کردیم، چرا که قصد داشتیم فصل دوم را هم با کوتاه‌ترین زمان از فصل اول به تولید برسانیم. به همین دلیل دکتر محمد حنیف شروع به طراحی قصه‌ها برای فصل دوم کرد. ما این فصل از سریال را با فیلمنامه کامل کلید زدیم.

تجربه لذتبخش

پناهی با اشاره به این‌که فصل دوم از سریال مستوران در ۳۰قسمت تولید می‌شود، درباره تغییر کارگردان این فصل از مجموعه می‌افزاید: هفت قسمت از فصل اول را آقای سیدحاتمی ساخت و کارگردانی بقیه قسمت‌های این فصل به عهده آقای آب‌پرور بود. همکاری و تجربه بسیار خوبی با آقای سیدحاتمی داشتیم و این تجربه لذتبخش بود. همچنین آقای‌آب‌پرور هم مثل یک برادر دلسوز پای کار بود و با ریتم خوب در کارگردانی، داستان‌های سریال مستوران را برای مخاطبان تماشایی کرد. با توجه به این‌که قصد داریم با آقای آب‌پرور پروژه جدیدی را شروع کنیم که تداخل با ساخت فصل دوم سریال مستوران می‌کرد، به همین دلیل به انتخاب آقای سیدعلی هاشمی برای کارگردانی فصل دوم رسیدیم. او در میان اهالی سینما بسیار خوشنام است و دوست‌داشتنی.

وی بیان می‌کند: معتقدم افسانه‌های ایرانی گنجی است که تمامی ندارد، زیرا به قدری شیرین و جذاب است که هر قصه‌ای جذابیت خودش را دارد. به نظرم حتی نمی‌توان پایانی برای تولید قصه‌های کهن درنظرگرفت، زیرا این گنجینه عجیب‌وغریب از افسانه‌های کهن و قصه‌های ایرانی برای مردم جذاب است.

این تهیه‌کننده می‌گوید: با توجه به این‌که فصل اول مستوران مورد توجه مخاطبان قرار گرفت، به‌همین‌دلیل کار ما برای ساخت فصل دوم از این مجموعه سخت‌تر است، زیرا توقع مخاطب از ما بالاتر رفته است. تصویربرداری سریال مستوران در شهرکی به نام مستوران که در احمدآباد مستوفی ساخته‌ایم ادامه دارد. بعد از تمام شدن کارمان در این شهرک برای بخش‌هایی دیگر از سریال راهی لوکیشن‌های دیگر خواهیم شد.

پناهی با اشاره به این‌که مراحل پس‌تولید همزمان با تولید انجام می‌شود، تصریح می‌کند: همزمان با تصویربرداری، تدوین به‌روز انجام می‌شود. همچنین موسیقی و جلوه‌های ویژه هم از سوی دوستان انجام خواهد شد.

پناهی درباره انتخاب بازیگران برای این فصل از سریال عنوان می‌کند: هنرمندان را برمبنای نقش‌هایشان انتخاب و سعی کردیم تنوع رنگ‌آمیزی را در میان بازیگران داشته باشیم. به همین دلیل سراغ بازیگران درجه یک تئاتر رفتیم. همچنین از حضور هنرمندان پیشکسوت هم در این مجموعه بهره برده‌ایم که مردم از آنها خاطرات زیادی به یاد دارند. برای نقش‌های اصلی این مجموعه ۳۰ هنرمند داریم. مخاطبان این سریال هم مردم در سنین مختلف هستند؛ از قشر میانسال گرفته تا جوانان. امیدواریم فصل دوم این مجموعه هم مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد.

این تهیه‌کننده در پایان می‌گوید: از همکاری استودیو بادبان و آقای الماسی، مدیر گروه فیلم و سریال شبکه‌یک سیما تشکر می‌کنم که نهایت همکاری را با ما داشتند و مستوران با کمترین تغییرات و اصلاحات پخش شد.

بیش از ۵۰منبع برای نگارش

محمد حنیف، رمان‌نویس و پژوهشگر ادبیات داستانی است. از وی تاکنون ده‌ها مقاله و چندین کتاب منتشر شده است. او دکترای تخصصی تاریخ ایران اسلامی دارد. از آثار او می‌توان به جادوی گوبتا، این مرد از همان موقع بوی مرگ می‌داد، خرمالوها را به گنجشک‌ها بفروش و ... اشاره کرد. وی نگارش فصل دوم سریال مستوران را به عهده داشته است.

حنیف درباره نگارش این اثر می‌گوید: برای نوشتن اولین نسخه قصه مستوران به بیش از ۵۰ منبع و ماخذ مراجعه کردیم و از برخی آثار، حکایات، قصه‌ها یا افسانه‌هایی به عاریت گرفتیم اما در مرحله بازآفرینی و در گفت‌وگو با تهیه‌کننده و کارگردان، متن اولیه تغییرات دیگری پذیرفت؛ چنانچه واقعا نمی‌دانستیم سهم هر اثر در قصه هر قسمت از سریال چقدر بوده و تخیل من و همکاران اهل فن، چه میزان در خلق قصه مذکور تاثیر داشته‌است.

به هر حال، از بعضی آثار مکتوب همچون «هزار و یک شب»، «هزار و یک روز»، «جوامع‌الحکایات و لوامع‌الروایات»، «تاریخ بیهقی» و اغلب آثار ادبی و فرهنگ و ادب عامه مکتوب گذشته سود جستیم، از بعضی قصه‌های فولکلوریک مکتوب و همچنین قصه‌های گردآوری شده در واحد فرهنگ مردم مرکز تحقیقات صداوسیما نیز بهره‌ها بردیم. در کنار این منابع و ماخذ کتبی، قصه‌های ظهر جمعه رادیو نیز یکی از منابع ما بود.

ماه منیر

مهیا دهقانی نقش ماه منیر را در این سریال بازی می‌کند که یکی از نقش‌های اصلی است. دهقانی چندی پیش بازی در فصل دوم سریال نجلا را روی آنتن شبکه سه داشت که نقش یک دختر جنوبی را بازی می‌کرد.

طلا

رابعه اسکویی در فصل اول سریال مستوران نقش منفی را بازی می‌کرد که مرتب در حال پنهان کردن هویتش بود. او در نقش طلا در فصل دوم این سریال هم حضور دارد.

دوال پا

یدا... شادمانی در فصل اول این مجموعه ایفاگر نقش دوال‌پا بود؛ موجودی اساطیری که نقل است در قصه‌های کهن بر گرده فردی می‌نشست و از او سوء استفاده می‌کرد.

غزال

الهه خادمی در فصل دوم سریال مستوران ادامه دهنده همان نقش در فصل اول است. او نقش غزال را بازی می‌کند که رئیس قبیله وحشیان بود که مشخص می‌شود طلا او را فریب داده و به او نگفته خواهرش است.