در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کاهش صادرات فرانسه به ایران
پس از برجام در میان کشورهای اروپایی، فرانسویها بیش از همه از گسترش روابط تجاری با ایران سود بردند.
ایران پس از برجام، بزرگترین خریدهای خارجی و قراردادهای اقتصادی خود را با فرانسه امضا کرد. قرارداد خرید صد فروند ایرباس، راهاندازی خطوط مونتاژ محصولات پژو و رنو و واگذاری پروژه فاز ۱۱ پارس جنوبی به توتال مهمترین قراردادهای پس از برجام بودند که در همه آنها طرف تجاری ایران، فرانسه بود. نتیجه این امتیازات فرانسه در دوران پسابرجام این شد که واردات ایران از فرانسه ۳۸برابر صادرات کشورمان به فرانسه شده بود.در سالهای قبل از برجام، واردات ایران از فرانسه بهتدریج تا 500 میلیون دلار کاهش یافت، اما پس از برجام، این کشور توانست صادراتش به ایران را دو سه برابر کند، بهطوری که سال 1396 این رقم به 7/1 میلیارد دلار رسید. اما از سال 1397 با خروج آمریکا و پیروی شرکتهای فرانسوی از تحریمهای واشنگتن، صادرات فرانسه به ایران تقریباً نصف شد و این یعنی اینکه فرانسه بازار بزرگی را از دست داده است.
بر همین اساس امانوئل مکرون که به لحاظ داخلی به شدت تحت فشار است تلاش دارد با جبران بخشی از این کاهش صادرات، از فشارهای داخلی بکاهد. مکرون میداند در صورت ادامه تنشها در خلیج فارس، بازار فرانسه در کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز تحت تاثیر قرار میگیرد و برای همین به آب و آتش میزند تا از این اتفاق در دوران ریاستجمهوریاش جلوگیری کند.
ضربه به پژو و رنو
شاید کمتر کشوری به وسعت و جمعیت ۸۰میلیونی ایران پیدا شود که بازار خودروی خود را به طور انحصاری به محصولات پژو و رنوی فرانسه واگذار کرده باشد. این دو خودروساز فرانسوی، به هیچ وجه جزو خودروسازان رده اول دنیا نبودهاند و قادر به رقابت با خودروسازان ژاپنی، کرهای، آلمانی، آمریکایی و حتی ایتالیایی نیستند؛ بنابراین از اینکه در بازار بزرگ ایران بدون حضور جدی رقبای قویتر، یکهتازی میکردند خشنود بودند. در یک سال اخیر با سرد شدن روابط تجاری ایران و فرانسه، بیشترین ضربه را شرکتهای خودروساز پژو و رنو خوردند که بازار بزرگ انحصاری ایران را از دست دادند و در یک سال اخیر هم نتوانستهاند جایگزینی برای آن پیدا کنند. پژو و رنو، سال 1396 نزدیک به 790 میلیون دلار قطعات خودرو به ایران صادر کرده بودند که اکنون به صفر رسیده است. مدیرعامل گروه خودروسازی پژو از کاهش 8/12 درصدی فروش این شرکت در نیمه نخست سال ۲۰۱۹ میلادی خبر داده و گفته بود این افت فروش عمدتاً ناشی از خروج از بازار ایران و افت فروش در چین بوده است. شرکت رنو هم اعلام کرده بود درآمد این شرکت بر اثر عواملی همچون خروج از بازار ایران آسیبدیده و ۶ درصد سقوط کرده است.
از دست دادن امتیازات نفتی ایران
پس از برجام ایران به بزرگترین صادرکننده نفت خام به فرانسه تبدیل شد، اما این کشور از سال گذشته در پیروی از تحریمهای آمریکا واردات نفت از ایران را متوقف کرد. از سوی دیگر قرارداد 8/4میلیارد دلاری ایران با توتال فرانسه برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی، لقمه چربی بود که در صنعت نفت نصیب فرانسه شد اما این شرکت هم سال گذشته ایران را ترک کرد.
صادرات نفت ایران به فرانسه پس از برجام به بیش از ۲۰۰ هزار بشکه در روز هم رسید، اما اکنون یک سالی است که صفر شده. تا پیش از بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران، نفت مهمترین کالای صادراتی ایران به فرانسه بود که در پی اقدام آمریکا در بازگرداندن تحریمهای نفتی، فرانسه جزو نخستین کشورهایی بود که به این تحریمها تن داد. آمارهای وزارت دارایی فرانسه نشان میدهد این کشور در پی این تحریمها و طی یک سال گذشته واردات نفت از ایران را متوقف کرده و برای تأمین نیازهای خود واردات نفت از عربستان را بهطور قابل توجهی افزایش داده است.
براساس این گزارش، فرانسه در فاصله ماههای آوریل 2017 تا مارس 2018 بالغ بر 2/2 میلیارد یورو نفت از ایران وارد کرده بود. اما از سپتامبر 2018 واردات نفت فرانسه از ایران بهطور کامل متوقف شده و این کشور مجبور به واردات از سایر کشورهای خاورمیانه شده است. طبیعی است اگر تنشزایی آمریکا و متحدانش در خاورمیانه و خلیج فارس ادامه پیدا کند و احتمالا صادرات نفت از منطقه دچار وقفه شود، فرانسه از جمله کشورهایی است که ضرر زیادی خواهد کرد.
ارتقای جایگاه بینالمللی؛ امتیازی برای مکرون در رقابتهای داخلی
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه از سال 2018 با چالشهایی در عرصه سیاست داخلی مواجه شد. مهمترین این چالشها که بازتاب بسیاری نیز داشت جنبش جلیقه زردهاست که در پی وجود بحرانهای اقتصادی و اجتماعی در فرانسه شکل گرفت. به همین دلیل جایگاه مکرون در عرصه سیاست داخلی فرانسه تضعیف شده و در همین راستا نیاز دارد که از دستاوردهای سیاست خارجی برای جبران ضعفهایی که در عرصه داخلی با آن مواجه است استفاده کند. رئیسجمهور فرانسه علاقهمند است از ادامه حیات برجام و کاهش تنشهای موجود در منطقه خلیج فارس، به عنوان اهرم و برگ برندهای برای پیروزی مجدد خود در انتخابات ریاستجمهوری آینده استفاده کند. با نگاهی به احزاب رقیب مکرون برای انتخابات ریاستجمهوری ملاحظه میشود که حزب سوسیالیست فرانسه یکی از احزاب رقیب است و البته در انتخابات پارلمانی اروپایی نشان داد تضعیف شده و رقیب جدی برای مکرون نیست. در حال حاضر حزب راست افراطی که آرای آن در ماههای اخیر افزایش یافته یکی از رقبای مطرح مکرون است، بنابراین با توجه به اینکه گرایش به راست افراطی یعنی جبهه ملی به رهبری مارین لوپن به طور جدی در انتخابات اروپا موثر واقع شده و میتواند مورد توجه قرار گیرد در نتیجه حزب راست افراطی میتواند یکی از نامزدهای جدی برای انتخابات بعدی در فرانسه باشد. همچنین با توجه به اینکه این جریان نیز مانند ترامپ، مواضع پوپولیستی دارد این امکان هست که از شعارهای پوپولیستی ترامپ استفاده کنند تا بتوانند امانوئل مکرون را کنار بگذارند. بنابراین به نظر میرسد مکرون به دنبال در پیش گرفتن سیاستی مستقل است تا به این ترتیب بتواند ادعا کند که با این سیاست، سیاست خارجی خود را پیش برده و حتی تا حدی رفتارهای ایران را نیز تغییر داده است. دولت مکرون به دنبال این است که بهواسطه سیاست میانجیگریای که در پیش گرفته، جایگاه فرانسه را در عرصه بینالمللی ارتقا داده و با موفقیتی که در عرصه کنترل تهدیدات در منطقه خلیج فارس به دست میآورد امتیاز ویژهای در مقابل سایر رقبا در انتخابات آتی ریاستجمهوری فرانسه داشته باشند.
نگرانی فرانسه از بیثباتی منطقه
اروپاییها و از جمله فرانسویها شرایط منطقه خلیج فارس را با نگرانی بیشتری نسبت به آمریکا دنبال میکنند.
دلیل آنهم نزدیکی آنها به منطقه است و دامنه هر بحرانی در منطقه غرب آسیا میتواند اروپا را نیز در بر بگیرد؛ همانطور که در سالهای گذشته در ماجرای داعش شاهد این مساله بودیم و مشابه اقدامات تروریستی داعش در نوعی خفیفتر و با یک فاصله زمانی، در کشورهای اروپایی نیز مشاهده شد.
برهمین اساس فرانسویها از به هم خوردن اوضاع منطقه غرب آسیا و ایجاد آشوب در این منطقه بحرانزده، احساس خطر میکنند.
بههمین دلیل فرانسه که با مشکلات عدیدهای در سالهای گذشته روبهرو بوده است نمیخواهد بهواسطه به هم خوردن اوضاع خلیج فارس و منطقه غرب آسیا، بر مشکلاتش افزوده شود و از همین رو امانوئل مکرون با استفاده از ابتکارهای مختلف به دنبال کاهش تنشهاست. اما فرانسویها و اروپا هنوز به این جمعبندی روشن نرسیدهاند که برای کاهش تنشها باید اقدام عملی انجام دهند و نشستهای دیپلماتیک و صدور بیانیه در این زمینه راهگشا نیست.
سفر غیرمنتظره ظریف به محل نشست گروه ۷
وزیر خارجه کشورمان دیروز همزمان با برگزاری نشست گروه 7 در بیاریتز فرانسه و در حالی که روز جمعه برای رایزنی با رئیسجمهور فرانسه به پاریس رفته بود وارد محل برگزاری نشست گروه 7 شد و با وزیر خارجه فرانسه دیدار و گفتوگو کرد. سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه درباره جزئیات دیدارهای ظریف در فرانسه گفت: آقای ظریف در راستای اجرای تعهدات برجامی اروپا و اعضای ۱+۴ و همچنین ابتکاری که بین روسای جمهور ایران و فرانسه در جریان است به دعوت وزیر خارجه فرانسه به شهر بیاریتز محل برگزاری اجلاسجی7 رفت تا جزئیات این طرح مجدد بررسی شود.وی افزود: آقای ظریف پس از توقف کوتاه در شهر بیاریتز، مجدد به تهران بازگشت و سپس عازم چین شد. سخنگوی وزارت خارجه همچنین در مطلبی در فضای مجازی، هرگونه دیدار یا مذاکره میان ظریف با هیأت آمریکایی حاضر در بیاریتز را تکذیب کرد.
بر اساس خبرهای منتشر شده، مکرون روز شنبه هنگام ناهار، ترامپ را در جریان دعوت از ظریف برای حضور در بیاریتز قرار داده و سپس در شام روز شنبه به سایر رهبران حاضر ، موضوع را اطلاع داده است.
مکرون: به اقدامات سختگیرانه در برابر ایران ادامه میدهیم
رئیسجمهور فرانسه دیروز در حاشیه نشست گروه هفت در جمع خبرنگاران گفت: در موضوع ایران، به اقدامات خود حتی در برخی موارد سختگیرانه ادامه میدهیم تا موثر واقع شوند. به گزارش خبرگزاری صداوسیما و به نقل از شبکه تلویزیونی الجزیره، امانوئل مکرون اعلام کرد: «در موضوع ایران، سران گروه هفت درباره اقدام مشترک و ادامه تماس و رایزنی با این کشور اتفاق نظر دارند.»وی با بیان اینکه در چارچوب نشست گروه هفت رسما مأموریتی برای گفتوگو با ایران داده نشده است، افزود: ما در هفتههای آینده به گفتوگو با ایران ادامه میدهیم و گفتوگوهای امروز برای من بسیار خوب بود.
مکرون در پاسخ به سوالی درباره موضع ترامپ مبنی بر اینکه فرانسه را به عنوان نماینده خود در ارتباط با ایران نمیشناسد، گفت: ترامپ کاملا حق دارد و به نظر من این همان چیزیست که همه ما باید از آن اجتناب کنیم. ما دیروز گفتوگوهایی داشتیم. این گفتوگوها در مورد ایران دو محور اصلی داشت. نخست اینکه هیچ یک از اعضای گروه ۷ نمیخواهند ایران سلاح هستهای داشته باشد. از سوی دیگر همه اعضای گروه ۷ به شدت به ثبات و صلح منطقه توجه دارند و نمیخواهند اقداماتی کنند که به این صلح و ثبات آسیب بزند.
در این چارچوب ما ابتکار عملهای گوناگونی را مطرح کردیم. آبه شینزو ابتکار عملهایی در مورد ایران دارد. من هم ابتکار عملهایی دارم. ما اینها را بررسی کردیم.
گروه ۷ یک باشگاه غیررسمی است. در گروه ۷ هیچ سمت رسمی به هیچ کس داده نمیشود. هر یک از اعضا ابتکار عملهای خاص خود را دارد تا به دو هدف تعیین شده برسد. این مسأله بسیار مهم است؛ بنابراین جمع بندی که در مذاکرات دیروز حاصل شد، این است که ما هرکدام در نقش خودمان وارد عمل خواهیم شد. بدیهی است که وقتی من صحبت میکنم از زبان فرانسه سخن میگویم.
مکرون با حمایت تلویحی از سیاست اعمال فشار واشنگتن ضد ایران گفت: اگر سیاست تحریم و فشار نبود احتمالا تمایل کمتری برای تغییر در مورد مسائل دیگر از سوی ایرانیها وجود داشت. ما به دنبال رسیدن به دو هدف پایانی هستیم. من تا حد امکان در این زمینه عمل گرا هستم.رئیس جمهور فرانسه گفت: ما چه میخواهیم؟ شفافیت بیشتر در مورد فعالیت هستهای ایران و ثبات! اوضاع بی ثبات است و همه ما باید بسیج شویم. مهمترین مسئله تحقق دو هدف ماست. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ترامپ با کاهش تحریمهای فراسرزمینی موافقت کرده است، گفت: نه ما به هیچ وجه به این سطح نرسیدیم. در حل این مسأله، اهمیت بسیاری دارد که ما خیلی سریع پیش نرویم و مسائل را رو در روی هم قرار ندهیم، زیرا چنین اظهاراتی میتواند تاثیر نامطلوب داشته باشد. من بسیار محتاطانه میگویم که در مورد دو هدف ذکر شده توافق وجود دارد. ما به اقدامات خود حتی در برخی موارد سختگیرانه ادامه میدهیم تا موثر واقع شوند. دیروز شبکه الجزیره به نقل از الیزه گزارش داد رئیس جمهوری فرانسه به همتای آمریکایی خود پیشنهاد کرده که در ازای عدم غنیسازی اورانیوم از سوی ایران، واشنگتن اجازه صادرات محدود نفت را به ایران بدهد.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»:
گفتوگوی «جامجم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین:
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد