۱۵ مراقبت‌ بهداشتی پس از وقوع سیل

به گزارش جام جم آنلاین از فارس، مهناز تسلیمی متخصص آموزش سلامت در یادداشتی آموزش مراقبت‌های سلامت و بهداشتی پس از وقوع سیل را مورد بررسی قرار داد.

در این یادداشت آمده است: مرور وقایع گذشته و آمارهای بهداشتی گذشته نشان می‌دهند که بلایای طبیعی باعث مرگ و خسارت فراوانی است و ضرورت‌های آموزش و توانمندسازی افراد در مواجه با بلایا در قبل یا حین و بعد حادثه کمک بزرگی در بهبود اوضاع خواهد داشت.

ایران جزء ۱۰ کشور بلا خیز جهان است و ۹۰ درصد جمعیت کشور در معرض خطرات ناشی از سیل و زلزله و بلایای طبیعی و حوادث جاده ای هستند. مهم‌ترین اقدامات در مدیریت این بحران‌ها توجه به اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری و بعد از آن هست که می‌تواند توسط همه افراد و سازمان‌ها و نهادها مثل ادارات، دانشگاه‌ها، اردوگاه‌ها، مدرسه‌ها و ...مورد توجه قرار بگیرد.

تجربیات و مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که بعد از وقوع بلایای طبیعی همه‌گیری ناشی از بیماری‌های عفونی معمولا به دلیل وجود عامل بیماری در جامعه قبل از وقوع بلاست.

مهم‌ترین این همه‌گیری‌ها شامل بیماری‌های اسهالی ، عفونت‌های حاد تنفسی و مالاریا و در درجه بعدی مننژیت، هپاتیت، تب تیفوئیدی و تب تیفوسی است.

گر چه در برخی شرایط خطر بالقوه انتقال بیماری‌های عفونی افزایش می‌یابد ولی بطور کلی وقوع حوادث عامل بروز ناگهانی بیماری‌های واگیر نیستند، مهم‌ترین علت افزایش بیماری‌ها به دلیل آلودگی آب و مواد غذایی به مدفوع است که به آنها بیماری‌های روده‌ای اطلاق می‌گردد، خطر بروز همه‌گیری بیماری‌های واگیر با تراکم جمعیت و جابجایی آنها افزایش می‌یابد زیرا این عوامل باعث می شوند که میزان مصرف آب و مواد غذایی و خطر آلودگی آنها افزایش یابد.

در هر بلای طبیعی ممکن است زندگی عادی مردم مختل شود. تجربه نشان داده در صورت فقدان سازمان خاص و فقدان افراد آموزش دیده که طبق برنامه‌ای از قبل تهیه شده عمل نمایند، و در صورت عدم رهبری صحیح و نبودن هماهنگی، اشتباهات زیادی در عملیات امداد پیش خواهد آمد.

در تمام جنبه‌های کلی امداد و از آن جمله عملیات بهداشت محیط اهمیت است. برای اجرای عملیات، آگاهی کامل از طرح و مفاهیم اصلی فعالیت‌ها ضروری است. لذا نه فقط در مناطق آسیب دیده بلکه در سایر مناطق ضرورت توجه به مدیریت مسائل بهداشتی بعد حوادث بپردازند. با توجه به سیل جاری در اکثر مناطق کشور، لازم است کمیته‌های بهداشتی با هماهنگی دستگاه‌های مختلف در بحث اقدامات آموزشی و اجرایی لازم است به طور مستمر این موارد را رصد کنند. اهم موارد مورد توجه در مراقبت‌های بهداشتی به موارد زیر اشاره می‌شود:

۱-آلودگی منابع آب آشامیدنی و اپیدمی بیماری‌های انگلی، اسهالی، اسهال خونی، ژیاردیازیس و بیماری‌های عفونی

۲- از بین رفتن شرایط سکونت در برخی منازل و لزوم سرپناه موقت برای بازماندگان و در نهایت جابجایی جمعیت

۳-عدم توزیع مناسب جمعیت در استان‌ها و شهرهای کشور و تراکم جمعیتی و ساختمانی

۴- ایجاد وقفه و اختلال در سیستم دفع زباله و فاضلاب و انباشته شدن آنها در محیط زندگی

۵- آلودگی مواد غذایی و کمبود مواد غذایی و مشکلات تغذیه در منطقه

۶- افزایش ناقلین بیماری‌ها مثل حشرات و جوندگان

۷- تعفن ناشی از اجساد انسانی و لاشه حیوانات در منطقه

۸-عدم توجه به اهمیت و نقش مردم در تأمین امنیت، بهداشت و امداد در بروز بلایا

۹- مشکلات بهداشت روانی و واکنش‌های اجتماعی

۱۰- نداشتن بانک اطلاعاتی از روند مدیریت حادثه به خصوص آمار بیماری‌ها و تلفات

۱۱-افزایش بی‌رویه جمعیت و رشد و توسعه شهر نشینی در سایر مناطق

اقدامات بعد از وقوع سیل

۱- ایجاد و معرفی مراکز امدادرسانی در خصوص غذا، البسه، و کمک‌های اولیه، بهداشت روانی

۲- اطمینان از سالم بودن آب آشامیدنی

۳- توجه به گزارش اخبار محلی

۴- دوری از محل سیلاب ها به دلیل آلودگی بالا یا امکان تماس با خطوط نیروی برق زیرزمینی

۵- احتیاط تردد از مکان‌هایی که سیلاب از آنها عقب‌نشینی کرده است به دلیل داشتن شکل گل و لای باتلاقی.

۶- بررسی لوله‌کشی آب و گاز و سیم‌کشی برق با کمک از مسؤولین سازمان‌های مربوطه

۷- اعلام اطمینان از خانه و مدرسه و ساختمان‌هایی که اطرافش را آب احاطه کرده بوده است‌ یا پی‌های ساختمان آسیب دیده باشد.

۸- استفاده از غذاهای سالم یا غذاهای کنسرو شده

۹- خشک کردن لوازم برقی قبل از استفاده

۱۰- کنترل و مبارزه با حشرات به خصوص پشه‌ها با استفاده از توری در محل اقامت استفاده از پوشاک آستین بلند و چکمه‌های ساق‌بلند

۱۱- مراقب مارگزیدگی که سیل باعث خارج شدن آنها از لانه‌های خود شده

۱۲- مراقبت های لازم بهداشت فردی و عمومی به دلیل احتمال شیوع بیماری‌های عفونی مانند عفونت‌های دستگاه گوارش از جمله هپاتیت، وبا، و حصبه و ...

۱۳- بهسازی سرویس‌های بهداشتی

۱۴- شستن و ضدعفونی کردن اجسامی که خیس و مرطوب از گل ‌و ‌لای باقی‌مانده از سیلاب که حاوی مواد شیمیایی و فاضلابی هستند.

۱۵- رعایت اصول اخلاق مدارانه با افراد درگیر و گرفتار حادثه به دلیل تألمات و استرس‌های روحی