یاوه‌گویی مهمان ناخوانده

دونالد ترامپ، شامگاه یکشنبه با بیان این‌که قصد ندارد نیروهای نظامی آمریکا را از عراق خارج کند، گفت: واشنگتن برای ساخت پایگاه نظامی در عراق هزینه هنگفتی پرداخته و خواستار حفظ این پایگاه‌هاست. وی در ادامه مدعی شد: هدف آمریکا از حفظ پایگاه‌ها این است که ایران را تحت نظر داشته باشیم. اگر کسی خواست سلاح اتمی یا چیزهای دیگر تولید کند، قبل از این‌که این کار را کنند، متوجه شویم.
جعفر الحسینی، سخنگوی گردان‌های حزب‌ا... عراق در واکنش به این اظهارات تأکید کرد: دست آمریکا را برای حمله به ایران و سوریه قطع خواهیم کرد. وی که با شبکه خبری المیادین گفت‌وگو می‌کرد، افزود: ترامپ نمی‌تواند به حمله به ایران از خاک عراق فکر کند، نیروهای آمریکا اهداف مشروعی برای نیروهای مقاومت عراق هستند.در همین حال حسن کریم الکعبی، معاون اول رئیس پارلمان عراق تأکید کرد: اظهارات ترامپ، نقض آشکار حاکمیت و قانون اساسی عراق است. الکعبی با بیان این‌که عراق محلی برای حمله یا تحت نظر قرار دادن هیچ کشوری نیست، تصریح کرد: مسؤولان عراقی باید فورا دست به تحرک بزنند و به حضور آمریکا در عراق پایان دهند.
مایه شرمساری
همچنین برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق به سخنان رئیس جمهور آمریکا در خصوص باقی ماندن نظامیان این کشور در عراق واکنش نشان داد و از او در این باره توضیح خواست. صالح اعلام کرد دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا درخواستی برای موافقت بغداد در خصوص باقی ماندن نظامیان آمریکایی در عراق نداده است. وی افزود: نظامیان آمریکایی به موجب توافق‌نامه میان واشنگتن و بغداد در عراق حضور دارند و وظیفه آنها مبارزه با تروریسم است.
از سوی دیگر ،سیدعمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق تاکید کرد این کشور اجازه تحقق خواست ترامپ مبنی بر استفاده از خاک عراق برای زیرنظر گرفتن کشورهای همسایه را نخواهد داد. وی افزود: عراق بشدت با این که میدانی برای تسویه حساب‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و یا نقطه‌ای برای زیرنظر گرفتن کشورهای همسایه یا تعدی به آنها باشد، مخالف است.
در همین حال، هوشیار زیباری، وزیر خارجه پیشین عراق اظهارات دونالد ترامپ را مایه شرمساری دولت بغداد خواند و گفت: اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا درباره حضور نیروهای آمریکایی در عراق برای زیرنظر گرفتن ایران برای دولت بغداد شرم آور و مایه خجالت است. وی تاکید کرد چنین اظهاراتی انتخاب‌های سختی پیش‌روی عراق قرار خواهد داد.حیدر العبادی نخست‌وزیر سابق عراق نیز واکنش شدیداللحنی به سخنان رئیس‌جمهور آمریکا علیه ایران نشان داد و گفت: استفاده از پایگاه‌های آمریکا علیه کشورهای همسایه عراق با قانون اساسی این کشور در تضاد است. توافق‌نامه امنیتی و توافق‌نامه همکاری‌های راهبردی بین آمریکا و عراق در 2008 برای پایان دادن به حضور اشغالگران آمریکا و ترسیم نقشه راه همکاری‌های راهبردی بین دو کشور بعد از خروج نظامیان آمریکا از عراق تدوین شد و به تصویب پارلمان عراق رسید. بعد از حمله گروه تروریستی داعش در 2014، دولت عراق در چارچوب توافق‌نامه امنیتی خواستار کمک نیروهای آمریکایی در این جنگ شد که به موجب آن، آمریکا ائتلاف بین‌المللی برای مبارزه با داعش را تشکیل داد.
حضور غیرقانونی
اما بعدها واشنگتن برخلاف توافق‌نامه امنیتی و همچنین توافق‌نامه همکاری‌های راهبردی، قضیه مبارزه با داعش را بهانه‌ای برای بازگشت و اشغال مجدد اراضی عراق قرار داد و اظهارات روز گذشته رئیس‌جمهور آمریکا نیز بیش از پیش اهداف تجاوزگرانه آمریکا را در داخل عراق آشکار ساخت. این مساله در واقع به‌خوبی نشان می‌دهد حضور نظامیان آمریکایی در عراق به کلی غیرقانونی و بدون اجازه عراقی‌ها بوده و در اصل در جهت اهداف توسعه طلبانه و آشوب افکنی آمریکا در منطقه است. روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به تشدید مخالفت‌ها با حضور نظامی آمریکا در عراق نوشت: « هرگونه ترتیبات جدید برای آرایش نظامیان آمریکایی‌ها در این کشور بدون تایید بغداد ناممکن خواهد بود. افسران و دیپلمات‌های ارشد آمریکا نیز معتقدند اظهارات اخیر ترامپ مذاکرات پیچیده با عراق را تضعیف خواهد کرد، زیرا موجب هراس عراقی‌ها خواهد شد. این اظهارات، می‌تواند موجب تیره شدن روابط با بغداد شود.»
سفر ناگهانی و برنامه‌ریزی نشده ترامپ به عراق که ضمن آن با هیچ یک از مقامات رسمی این کشور نیز دیداری نداشت با واکنش‌های منفی زیادی همراه بود و برخی از نمایندگان عراقی این سفر را نقض حاکمیت عراق و توهین به ملت این کشور تفسیر کردند. سخنان اخیر ترامپ و سفر یک ماه پیش او همه سردرگمی، غرور و ندانم کاری‌های دولت آمریکا را نشان می‌دهد. ترامپ بعد از آنکه برابر سربازانش ایستاد و تصریح کرد کشورش نمی‌تواند پلیس دنیا باقی بماند، حالا روبه‌روی مجری شبکه سی.بی.اس و میلیون‌ها چشم، می‌نشیند و از ضرورت حفظ پایگاه آمریکایی‌ها در عراق برای تحت نظر گرفتن ایران می‌گوید یا درهمان حال احتمال اعزام نیرو به ونزوئلا را نیز بعید نمی‌داند. این‌ها تناقضاتی است که کابینه ترامپ تا کنون ویترینی از انواع و اقسام آنها را داشته است. این‌که مسؤولان عراقی چگونه و چه زمانی موفق به اخراج نیروهای آمریکایی شوند هنوز معلوم نیست، اما این مساله قطعی است که اظهارات اخیر ترامپ به‌شدت عراقی‌ها را خشمگین ساخته و این خشم پیامدهای ناگواری برای آمریکایی‌ها در منطقه خواهد داشت. مسؤولان عراقی می گویند سفر آینده عادل عبدالمهدی نخست وزیر این کشور به آمریکا در این رابطه بسیار مهم و حساس خواهد بود.

آمریکا در عراق چند پایگاه دارد؟
آمریکا اخیرا دو پایگاه نظامی دیگر در عراق ایجاد کرده که رادارهای نصب شده در آن کل عراق و کشورهای همجوار آن ازجمله اردن، عربستان، ایران، ترکیه و سوریه را پوشش می‌دهد. به گزارش فارس و به نقل از وبگاه «اسکای پرس» از این دو پایگاه که در غرب عراق تاسیس شده جنگنده‌های نظامی می‌توانند به هر منطقه‌ای از عراق پرواز کنند. علاوه بر این دو، نیروهای آمریکایی در شش پایگاه نظامی و به صورت مشترک با نیروهای دولتی عراقی حضور دارند که عبارتند از: «عین الاسد» و «الحبانیه» در غرب عراق، «عین کاوه» در نزدیکی اربیل، «المطار» در بغداد، «القیاره» در موصل. گفته می‌شود حدود 11 هزار و 700 سرباز (آمریکایی) در این پایگاه‌ها مستقر هستند که 2500 نفر آنها از نیروهای ویژه بوده و باید مستشاران، افسران ویژه رصد و تحلیل اطلاعات، فنی‌ها، آموزش‌دهندگان و شرکت‌کننده خدماتی را به این تعداد افزود. یک واحد توپخانه سنگین در غرب عراق و یک آشیانه جنگنده‌های آپاچی نیز وجود دارد که وظایف بسیاری را بر عهده می‌گیرند . علاوه بر اینها آمریکایی‌ها در منطقه «الخضراء» (سبز) حضوری پر رنگ دارند که شامل بزرگ ترین سفارت خانه جهان و فرودگاه بین‌المللی بغداد می‌شود . در استان صلاح‌الدین نیز واشنگتن یک پایگاه هوایی را به عنوان مقری برای کنترل از راه دور پرو از جنگنده اف 16 انتخاب کرده است . در پایگاه التاجی نیز نیروهای آمریکایی مشغول آموزش سربازان عراقی هستند .

رحیم محمدی
بین‌الملل