سراب خودکشی در جاده نوجوانی

در این دوره نوجوان بیش از حد بگومگو می‌کند؛ مایل است که با دوستانش تنهایی بیرون برود؛ برخلاف خواسته والدین دیر به خانه می‌آید؛ از انجام تکالیف درسی خودداری می‌کند؛ به ارتباط با جنس مخالف روی می‌آورد؛ رفتارهای خودآسیبی از خودش نشان می‌دهد؛ سیگار می‌کشد و حتی ممکن است دست به اعمال بزهکارانه بزند و اقدام به خودکشی نمایشی یا خودکشی واقعی می‌کند.

خودکشی تلاشی آگاهانه به منظور خاتمه دادن به زندگی شخصی است که شاید این تلاش به اقدام تبدیل شود یا فقط به شکل احساسی در درون فرد باقی بماند. اختلالاتی مانند افسردگی عمده؛ اسکیزوفرنی، افسردگی دوقطبی، سوءمصرف مواد، الکل و مواد توهم‌زا، اعتماد به‌نفس پایین و شکست‌های مکرر مانند تمام شدن یک رابطه عاطفی یا افت تحصیلی می‌تواند احساسی در فرد ایجاد کند که پوچی و بی معنایی زندگی را در نوجوان تقویت کند و او را به سمت خودکشی سوق دهد .

در نوجوانانی که در معرض آسیب‌های جنسی یا مشکلات شدید خانوادگی یا تجربه خودکشی والدین در آنها وجود دارد، احتمال اقدام به خودکشی بیشتر است. همچنین نوجوانانی که درگیر رابطه عاطفی یکسویه می‌شوند بیشتر در معرض آسیب هستند و با پایان یافتن رابطه عاطفی امکان دارد اقدام به خودکشی (نمایشی و واقعی) کنند. در خودکشی‌های نمایشی هدف فرد ایجاد احساس گناه در اطرافیان یا جلب نظر برای رسیدن به خواسته‌هاست و معمولا قصدی مبنی بر مرگ در میان نیست. اما در مواردی که خودکشی به‌صورت جدی صورت می‌گیرد فرد، اقدامات خطرناکی را برای پایان‌دادن به زندگی خود انجام می‌دهد.

اختلالاتی مانند کمبود توجه، بیش فعالی، اختلالات سرکشی و ارتباطی و سومصرف مواد در پسران نسبت به دختران بیشتر است و افسردگی، اضطراب، استرس پس از ضربه در دختران شایع‌تر است. نوجوانی که درگیر رابطه عاطفی می‌شود نیاز به شنیده شدن و مورد توجه قرار گرفتن دارد و لازم است تا والدین به نوجوان خود نزدیک شوند و حرف‌های او را بدون سرزنش و قضاوت بشنوند.

چنانچه خانواده‌ها علائم افسردگی یا سایر اختلالات روانشناختی را در نوجوان خود دیدند حتما به روانپزشک و روان‌شناس مراجعه کنند تا از بروز رفتارهای ناهنجار جلوگیری شود .

دکتر مهرنوش دارینی

روان‌شناس و مشاور