فیس‌بوک شلوغ‌ترین کشور دنیای مجازی

کشورهای عصر جدید!

در عصر جدید با گسترش روز به روز و تنگاتنگ فضای مجازی و سپس تولد شبکه‌های اجتماعی، مفهومی به نام کشورهای مجازی هم پا به عرضه وجود گذاشت. شاید بسیاری صفحه ورودی فیس‌بوک را در خاطر داشته باشند که نقشه‌ای از جهان بود که در نقاط مختلف آن یک انسان با خطی به انسان دیگر در آن سر نقشه وصل شده بود و پس از آن وقتی می‌خواستند آمار کاربران این شبکه اجتماعی نوظهور را ارائه کنند تعداد اعضای آن را با کشورهای پرجمعیت جهان مقایسه می‌کردند و مثلا می‌گفتند پس از چین و هندوستان پر جمعیت‌ترین کشور جهان است! این روال این باور را به وجود آورد که در عصر جدید تقسیم‌بندی‌های جدیدی ایجاد شده که افراد در کشورهای مجازی با قوانینی از پیش تعیین‌شده زندگی می‌کنند به قدری که ارائه آمار کاربران جدا از این‌که ابزاری برای نشان‌دادن میزان اقبال به یک شبکه اجتماعی بود از دیگر سو نشان می‌داد مفاهیم قدیمی چگونه می‌تواند تغییر کند. حالا فیس‌بوک در تازه‌ترین اطلاعاتی که مربوط به سه ماهه دوم سال 2018 است اعلام کرده با دو میلیارد و 230 میلیون کاربر فعال ماهانه، پرجمعیت‌ترین کشور مجازی در جهان است (البته این آمار و ارقام را نباید بسادگی نگاه کرد و شاید باید آن را نشانه‌ای برای سرپوش گذاشتن بر افت محسوس محبوبیت این شبکه اجتماعی دانست و مالکان آن می‌خواهند از این طریق باز هم فیس‌بوک را بر سر زبان‌ها بیندازند). مارک زاکربرگ، مالک فیس‌بوک اعلام کرده دو و نیم میلیارد نفر در جهان از یکی از نرم‌افزارهای این شرکت استفاده می‌کنند. این در حالی است که پرجمعیت‌ترین کشور جهان (چین) در بالاترین میزان حدود یک و نیم میلیارد نفر جمعیت دارد در حالی که فیس‌بوک یک میلیارد نفر بیشتر از این عدد کاربر دارد و می‌توان گفت در عصر سلطه تکنولوژی دیگر مرزهای جغرافیایی اثر ندارند.

پرجمعیت‌های مجازی

این آمار و ارقام تنها مختص به فیس‌بوک نبوده و اینستاگرام که یکی از شبکه اجتماعی‌های زیرمجموعه فیس‌بوک است بتازگی اعلام کرده‌ تعداد کاربران فعال آن از یک میلیارد نفر در ماه عبور کرده و پیش‌بینی می‌کنند اگر تغییری در مناسبات شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی روی ندهد طی پنج سال آینده کاربران فعال این بستر به اشتراک‌گذاری محتوا به دو میلیارد نفر خواهد رسید که این نشان می‌دهد حکومت‌های تازه‌ای در مناسبات جهانی در حال شکل‌گیری هستند که در مناسبات اجتماعی هم تاثیرگذارند. پس از فیس‌بوک، واتس‌اپ با یک و نیم میلیارد و مسنجر فیس‌بوک با یک‌میلیارد و 300 میلیون نفر کاربر فعال ماهانه از دیگر شبکه‌های اجتماعی پرجمعیت در فضای مجازی است. البته باید همین‌جا گفت فیس‌بوک شاهد کاهش محبوبیت میان کاربران خود است و اعداد و ارقام نشان می‌دهد کمترین میزان رشد کاربر را طی سال‌های اخیر تجربه می‌کند و شاید همین نیز عامل کاهش 20 درصدی سهام این شرکت فعال در فضای مجازی باشد.

از دیگر کشورهای پرجمعیت در فضای مجازی که تعداد آنها کم هم نیسست می‌توان به وی‌چت چینی اشاره کرد. نرم‌افزار پیام‌رسانی که در حد و اندازه‌های جمهوری خلق چین جمعیت دارد و اعضای فعال آن اندکی کمتر از یک میلیارد نفر است.

حاکمان دنیای قشنگ نو

با مشاهده این آمار می‌توان گفت دیگر رویای کشورهای مجازی یک رویا نیست، بلکه محقق شده و باید انتظار داشت دیگر قابلیت‌های زندگی در فضای مجازی را شاهد باشیم. حتی می‌توان انتظار داشت این فضا در آینده نزدیک به جایی برسد که افراد در آن قدرت چشیدن، شنیدن، دیدن و لمس کردن پیدا می‌کنند و شکل جدیدی از زندگی را در آن لمس خواهند کرد. کسی منکر تاثیرگذاری فضای مجازی بویژه شبکه‌های اجتماعی بر زندگی شخصی نیست تا جایی که افراد طبق سلیقه تبلیغاتی شبکه‌های اجتماعی زندگی و رفتارهای فردی خود را تنظیم و دسته‌بندی می‌کنند. این نشان می‌دهد شبکه‌های اجتماعی توانسته‌اند سهم بسزایی در زندگی و حالات شخصی افراد به خود اختصاص دهند. برای همین، امروزه قدرت‌های جهانی با سلاح و بمباران و خالی کردن موشک بر سر ملت‌ها کشورگشایی نمی‌کنند، بلکه با حمایت از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی ذهن افراد را مسخر خود کرده و در این مسیر برای رسیدن به موفقیت و فتح قلوب هزینه‌های هنگفتی می‌کنند. هزینه‌هایی که برخی از آنها مساوی با بودجه اداره برخی از کشورهاست و نشان می‌دهد این هزینه‌ها جواب داده و اداره یک کشور مجازی چند صد میلیونی چنین هزینه‌هایی را می‌طلبد. قدرت‌ها حالا در مسابقه تسلط بر فضای مجازی هستند و می‌خواهند با گسترش سیطره خود در این فضا بر افکار عمومی جهان حکمرانی کنند. حکمرانی بر افکار عمومی در این میان می‌تواند بقای قدرت‌های حقیقی آنها را تضمین کند و عموما نیز سربازان این حکمرانی هستند و با حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی زمینه این سیطره را فراهم می‌کنند.

یونس فردوس