قبای مجلسی بر قامت بودجه

اعضای کمیسیون تلفیق مجلس، تغییراتی را در گزارش قبلی خود در مورد بودجه 97 اعمال کردند که این تغییرات را می‌توان در چند بخش دسته‌بندی کرد؛ افزایش منابع یارانه نقدی، کاهش انتشار اوراق، تغییر اعتبارات استانی آموزش و پرورش به اعتبارات ملی، حذف ردیف انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران و تسویه بدهی دولت به تأمین اجتماعی. این تغییرات بخصوص در بخش یارانه‌ها موجب اطمینان خاطر نمایندگان مجلس نسبت به تداوم پرداخت یارانه نقدی در سال آینده شد و در عبور کلیات لایحه از خوان مجلس، نقش موثری داشت.

در جلسه علنی مجلس، قاسم میرزایی نیکو نماینده دماوند، حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده شاهین‌شهر و هادی قوامی نماینده اسفراین به عنوان مخالفان و فاطمه ذوالقدر نماینده تهران، مجید کیان پور نماینده ازنا و رحیم زارع نماینده آباده در موافقت با بودجه 97 سخنرانی کردند.

محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه و علی‌اصغر یوسف‌نژاد، سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس و غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون تلفیق نیز در این جلسه از بودجه 97 دفاع کردند. سخنان رئیس مجلس قبل از رأی‌گیری نیز تأثیر مثبتی در فضای مجلس داشت، چراکه وی به نمایندگان اطمینان داد سال آینده از حذف بخش اعظم مردم از دریافت یارانه خبری نخواهد بود.

عقب‌نشینی نسبی دولت از حذف یارانه

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در موضوع یارانه‌ها تلاش شده به همه افراد نیازمند توجه شود و یارانه به همگی تعلق گیرد.

علی لاریجانی در نشست علنی (چهارشنبه 11 بهمن) مجلس شورای اسلامی در توضیح کلیات لایحه بودجه
سال 97 ضمن تقدیر و تشکر از رئیس و اعضای کمیسیون تلفیق بودجه گفت: بخش‌هایی از لایحه بودجه سال 97 مجدد در کمیسیون تلفیق اصلاح شد. درخصوص یارانه‌ها نیز تلاش شده است تا به تمام افراد نیازمند پرداخت شود، بنابراین نظر ابتدایی در لایحه پیشنهادی دولت مبنی بر پرداخت یارانه نقدی به میزان 23 هزار میلیارد تومان را تغییر دادیم.

محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه هم در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با دفاع از برخی اصلاحات انجام‌شده روی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق اظهار کرد: در کمیسیون تلفیق مقرر شد تغییراتی در بحث هدفمندی یارانه‌ها و تبصره 14 لایحه بودجه انجام شود و دولت با آن موافق است و در پرداخت یارانه‌ها به خانوارهای نیازمند از ابتدای سال 97 مشکلی وجود ندارد.

نوبخت تاکید کرد: ما می‌توانیم بر همین اساس منویات مجلس را مدنظر قرار داده و پرداخت یارانه‌ها را به خانواده‌های نیازمند طبق نظر مجلس انجام دهیم.

وی تاکید کرد: نمایندگان مسائل و نظراتی را مطرح کردند که در کمیسیون تلفیق مورد بررسی قرار گرفت. بنابراین عدد 23 هزار میلیارد تومان به 30 هزار میلیارد تومان و سقف اعتبارات هدفمندی یارانه‌ها از 37 هزار میلیارد تومان به 44 هزار میلیارد تومان افزایش یافت. این موضوع یعنی افرادی که تحت پوشش کمک یارانه‌ای در هدفمندی یارانه‌ها قرار می‌گیرند به میزان ده تا 12 میلیون نفر افزایش یافته‌اند. حتی کمیسیون تلفیق این اختیار را به دولت داده است که تا 41 هزار میلیارد تومان هم بتواند در این زمینه مانور دهد.

علی‌اصغر یوسف‌نژاد، سخنگوی کمیسیون تلفیق هم در این باره تصریح کرد: اگر شرایط در سال آینده مناسب باشد، یعنی دولت بتواند از محل یارانه‌ها اقداماتی را انجام دهد، به طور حتم می‌تواند افراد بیشتری را تحت پوشش دریافت یارانه قرار دهد.

این نماینده مردم در مجلس دهم ادامه داد: به دولت توصیه می‌شود توجه به همه اقشار بویژه نیازمندان را در دستور کار قرار دهد چراکه کمیسیون تلفیق با شناسایی و جابه‌جایی برخی منابع، اعداد و ارقام را در این بخش تغییر داد.

سهم استان‌های نفتخیز و محروم از درآمدهای نفتی

پس از تصویب کلیات بودجه سال آینده، مجلس وارد رسیدگی به جزئیات آن شد و بخش‌های مربوط به درآمد نفت و نحوه هزینه‌کرد آن را تصویب کرد.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه جلسه علنی چهارشنبه مجلس سهم شرکت ملی نفت از کل صادرات نفت و میعانات را 5/14 درصد و سهم استان‌های نفتخیز و محروم را 3 درصد تعیین کردند.

خانه ملتی‌ها در این مصوبه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را مکلف کردند در طول سال و متناسب با وصول منابع، بلافاصله نسبت به واریز این وجوه و سهم 5/14 درصد شرکت ملی نفت ایران از کل صادرات نفت و میعانات گازی (معاف از تقسیم سهام سود دولت) و همچنین سهم 3 درصد استان‌های نفتخیز، گاز خیز و کمتر توسعه‌یافته طبق جزء سه بند «الف» ماده 26 قانون برنامه ششم توسعه اقدام کند.

در جزء سه بند «الف» ماده 26 قانون برنامه ششم توسعه آمده است: از سهم 3درصدی استان‌های نفتخیز و کمترتوسعه‌یافته به ترتیب یک‌سوم از این درآمد به مناطق نفتخیز و دوسوم به بنادر و شهرستان‌ها و مناطق محروم اختصاص می‌یابد.

سقف منابع حاصل از ارزش صادرات نفت و میعانات گازی

نمایندگان مجلس شورای اسلامی همچنین سقف منابع حاصل از ارزش صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز در سال 1397 را معادل 956 هزار و 314 میلیارد و 403 میلیون ریال و منابع مربوط به3 درصد صادرات نفت خام و میعانات گازی برای مناطق و شهرستان‌های نفتخیز، گاز خیز و کمتر توسعه‌یافته را 50 هزار و 800 میلیارد ریال تعیین کردند.

مجوز برداشت دولت از حساب ذخیره ارزی

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای دیگر به دولت مجوز دادند در صورت کاهش درآمدهای نفتی، از محل 50 درصد منابع حساب ذخیره ارزی برای جبران مابه‌التفاوت حاصل شده برداشت کند.

بر اساس این مصوبه مجلس شورای اسلامی، چنانچه درآمد دولت از محل صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز در سال 1397 کمتر از یک میلیون و هفت هزار و یکصد و چهارده میلیارد و 403 میلیون ریال شود، به دولت اجازه داده می‌شود از محل 50 درصد منابع حساب ذخیره ارزی برای تأمین مابه‌التفاوت حاصل شده اقدام کند.

محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه هنگام بررسی این بند گفت: با دلار 3500 تومان، منابع حاصل از فروش نفت صد هزار و 700 میلیارد تومان می‌شود و قرار است همان ابتدا از منابع حاصل از فروش نفت 32 درصد برای سهم صندوق توسعه ملی واریز شود. رئیس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: بر این اساس اگر بیشتر از رقمی که مجلس تصویب کرده، دولت درآمد نفتی کسب کند باید مازاد را به حساب ذخیره ارزی واریز کند. به عبارت دیگر اگر درآمدها بیشتر از آنچه مصوب مجلس بود، تأمین شود باید آن را به حساب ذخیره ارزی بریزیم.

وی افزود: در این مصوبه مقرر شده اگر درآمدها محقق نشد دولت می‌تواند از محل 50 درصد منابع حساب ذخیره ارزی برداشت کرده و برای جبران کسری بودجه از این حساب استفاده کند.

تأمین 4 میلیون تن قیر رایگان

نمایندگان مجلس شورای اسلامی، شرکت ملی نفت ایران را موظف به تأمین چهار میلیون تن مواد اولیه قیر به صورت رایگان کردند.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این مصوبه، شرکت ملی نفت ایران را موظف کردند از محل منابع در اختیار خود معادل ریالی، چهار میلیون تن مواد اولیه قیر (وکیوم باتوم) رایگان تا سقف مبلغ سه هزار میلیارد تومان در اختیار برخی وزارتخانه‌ها قرار دهد و در حساب‌های فیمابین خود و خزانه‌داری کل کشور اعمال و با آن از محل خوراک مایع تحویلی به پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها تصویب کند.

نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه ضمن مخالفت دولت با این بند گفت: محل منابع در اختیار که برای تأمین قیر رایگان در این بند آمده است، ابهام دارد و مشخص نیست باید از کجا پرداخت شود.

وی افزود: این موضوع دولت را دچار مشکل می‌کند و به نظر می‌رسد این موضوع باید به کمیسیون برگردد تا ابهامش برطرف شود. غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون تلفیق مجلس گفت: ما در گزارش سال گذشته نیز به این موضوع اشاره داشتیم و امسال نیز در این بند به آن پرداخته‌ایم. محل منابع در بند کاملا مشخص شده است.

انتقاد عجیب نماینده اصلاح‌طلب از بودجه دفاعی

قاسم میرزایی‌نیکو، نماینده اصلاح‌طلب دماوند دیروز در صحن علنی مجلس در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سال 97 از افزایش بودجه دفاعی کشور انتقاد کرد و آن را به نان مردم ربط داد و گفت: تجدیدنظر در بودجه صدا و سیما و موارد دفاعی از جمله ضرورت‌های بودجه‌ای است که باید صورت گیرد، زیرا بین نان شب مردم و مسائل نظامی باید موارد مهم‌تر مورد توجه قرار گیرد.

انتقاد عجیب این نماینده حامی دولت، با واکنش رئیس کمیسیون تلفیق
بودجه 97 مواجه شد که گفت: وظیفه داریم تقویت بنیه دفاعی را در بودجه لحاظ کنیم.

غلامرضا تاجگردون گفت: همه ما وظیفه صیانت از صندوق توسعه ملی را داریم، اما آقای میرزایی گفتند از پول فلان جا به بخش دفاعی داده شده است. در مورد بخش دفاعی می‌گویند، چرا این میزان اعتبار پیش‌بینی شده؟ اجازه دهید، من جزوی از نیروهای مسلح نیستم و تنها یک کارشناسم، بگویم که لایحه دولت برای بخش دفاع فقط توانست حقوق و مزایا را ببیند. چرا ما طرح عمرانی را ببینیم، اما تقویت بنیه دفاعی را نبینیم؟ در کدام کشور این قدر شفاف حتی بودجه نیروهای مسلح ارائه می‌شود؟ ما وظیفه داریم تقویت بنیه دفاعی را ببینیم.

تاجگردون یادآور شد: وقتی تمام دنیا جور دیگری به ما نگاه می‌کنند، باید بخش مهمی که مربوط به امنیت و اقتدار کشور است را تقویت کنیم. ما به همان اندازه که به طرح عمرانی توجه می‌کنیم باید به حوزه فرهنگ یا دفاع هم توجه کنیم. هیچ جابه‌جایی اعتبار هم اتفاق نیفتاده است.

رحیم زارع، نماینده مردم آباده در مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به انتقادات نماینده اصلاح‌طلب گفت: دو برابر شدن بودجه امنیت از منابع صندوق توسعه ملی، جزو افتخارات مجلس است و نباید به آن ایراد گرفت.