مفهوم علائم در باند فرودگاه‌ها چیست؟

به طور کلی، تقریبا بیشتر خطوط کشیده شده روی پارکینگ هواپیماها، معنای مشابهی با خطوط خیابانی دارند. خط ممتد، همیشه خطی است که نمی‌توان از آن عبور کرد. این خطوط اگر برای خودروهای خدمات فرودگاهی باشد، هیچگاه نباید از آن عبور کرد. ولی اگر خطوط ممتد در مسیر عبور هواپیما باشد، خلبانان می‌توانند با گرفتن مجوز از واحد مراقبت پرواز، از آنها رد شوند.

خط نشان داده شده در بالا، خطی است که در محل اتصال مسیرهای خزش و پارکینگ‌ها به باندهای پروازی کشیده می‌شوند. طبق همان اصل گفته شده راجع به خط ممتد، هواپیماها با رسیدن به این خط از سمتی که به صورت ممتد کشیده شده، هیچ گاه نباید آن را بدون مجوز واحد مراقبت پرواز قطع کنند. ولی قطع‌ کردن این خطوط از طرف بریده آن بلامانع است. به همین دلیل، سمت بریده بریده این خطوط به سمت باند پرواز است تا هواپیما پس از نشستن و در صورت نیاز به خروج از باند، بتواند بدون اخذ مجوز، از آن خارج شود.

برعکس آنچه در رانندگی اتفاق می‌افتد، خلبانان باید به جای تردد در میان خطوط کشیده شده روی زمین، از روی آن عبور کنند. به این صورت که برای نشان دادن یک مسیر خاص روی زمین، از سه خط موازی استفاده می‌شود. خطوط بیرونی، تعیین‌کننده عرض مسیر عبور و خط میانی، خطی است که چرخ جلوی هواپیما باید از روی آن رد شود. عواقب پیروی نکردن از این خط و خزش در مسیری بجز مسیر تعیین شده، بر عهده خلبانان است؛ زیرا این خطوط طوری طراحی شده‌اند که هواپیما را بدون برخورد به موانع و تجهیزات فرودگاهی، در مسیری ایمن به نقاط مختلف انتقال دهند.

چراغ‌های رنگی تعبیه شده، با رنگ‌های متفاوت و مشخص، تعیین‌کننده نوع خط و مسیر خزش هواپیما روی زمین در تاریکی شب هستند. در برخی فرودگاه‌ها بجای استفاده از خودروی مارشالر یا follow me، از چراغ‌های رنگی برای راهنمایی خلبان استفاده می‌کنند. معمولا معنای این چراغ‌ها نیز مانند خیابان است. با سبز شدن چراغ حرکت کرده و با قرمز شدن آن، می‌ایستیم.

در بین تمام این علائم و چراغ‌ها، یکی از چیزهایی که همیشه سوال افراد علاقه‌مند به هوانوردی است، شماره یا عدد نوشته شده در ابتدای باند پرواز است. پاسخ این سوال ساده است: اگر امتداد خط وسط باند را که در راستای یکی از جهات جغرافیایی است در نظر بگیریم و رقم آخر آن را حذف کنیم، شماره باند پرواز به دست می‌آید. برای مثال باند فرودگاه مهرآباد در امتداد 285 درجه قرار دارد. با گرد کردن درجات بالای 5 به سمت بالا و کمتر، به سمت پایین به عدد 290 می‌رسیم. طبق مطالب گفته شده، در ابتدای باند اصلی فرودگاه مهرآباد 29 نوشته شده است. طبیعی است جهت امتداد سمت دیگر باند پرواز، 180 درجه مخالف این جهت خواهد بود. در مورد فرودگاه مهرآباد، سمت دیگر باند 110 درجه است و این یعنی نام آن 11 است. اگر در فرودگاهی دو یا سه باند موازی با جهات یکسان وجود داشته باشد، زیر هر کدام از ارقام حروف R، C، L، نوشته خواهد شد. که به ترتیب، نشان‌دهنده باند سمت راست، میانی و سمت چپ خواهد بود.

خلبان محمدتقی امیرسام

جام‌جم