جام جم آنلاین گزارش میدهد
وقتی چند روز پیش، این متن 28 صفحهای منتشر شد به قولی نهتنها آب از آب تکان نخورد بلکه طرفین یعنی آمریکا و عربستان سعودی از آن بشدت استقبال کردند. در این مطلب ابتدا نگاهی به گزارش میاندازیم سپس دیدگاه رسانهها و کارشناسان را مورد تحلیل قرار میدهیم.
نگاهی کوتاه به گزارش
در سال 2002 جورج بوش گزارش مربوط به حادثه 11 سپتامبر را طبقهبندی کرد تا به اعتقاد خود از منابع اطلاعاتی آمریکا حفاظت کرده و از دلخور کردن عربستان جلوگیری کند. حال نگاهی کوتاه و سریع به این گزارش سانسور شده و مخدوش نشان میدهد مقامات عربستان سعودی به اشکال گوناگون یا با تروریستها در ارتباط بوده یا به اشکال مستقیم و غیرمستقیم به آنها کمک رساندهاند.
مثلا در بخشی از این گزارش نامی از «عمر البیومی» آمده که افبیآی مدعی است احتمالا او یک افسر اطلاعاتی سعودی است که کمکهای قابل توجهی به ربایندگان هواپیما کرده است. البیومی تماسهای بسیاری با نهادهای دولت سعودی در داخل آمریکا داشته و از یک شرکت سعودی مرتبط با وزارت دفاع عربستان کمک مالی دریافت میکرده است. این شرکت ظاهرا ارتباطاتی با اسامه بنلادن و القاعده داشته است.
پس از این مقدمه به واکنش رسانهها و کارشناسان میپردازیم؛
واکنشهای رسانهای
یکی از مهمترین موضوعات مطرح در پی انتشار گزارش 28 صفحهای واکنشهای رسانهها بود. روزنامه گاردین چاپ انگلیس نیز با انتشار متن این گزارش 28 صفحهای نوشت: این بخش از گزارش 11 سپتامبر که مدتها محرمانه بود سوالاتی را درباره ارتباط اتباع سعودی با هواپیماربایان این حوادث مطرح میکند. با وجود این کاخ سفید بلافاصله بعد از انتشار این گزارش که البته بخشهایی از آن همچنان قابل خواندن نیست، اعلام کرده که هیچ ارتباطی میان هواپیماربایان حوادث 11 سپتامبر و عربستان سعودی وجود ندارد. این در شرایطی است که در بخشهای مختلف همین 28 صفحه عناوینی مدام تکرار میشود که تلویحا به ارتباط هواپیماربایان با عوامل دولت عربستان سعودی اشاره دارد.
به نوشته این منبع، برای مثال در این گزارش چند شماره که در دفتر تلفن «ابوزبیده» عامل ارشد القاعده کشف شده بود ـ شخصی که در ماه مارس سال 2002 در پاکستان دستگیر شد و همچنان نیز در زندان گوانتانامو نگهداری میشود ـ احتمالا دستکم به صورت غیرمستقیم با تلفنهایی در داخل آمریکا ارتباط داشته است. یکی از این شمارهها متعلق به شرکتی در آسپن کلرادو است که مسئولیت هماهنگی اقامت بندر بن سلطان سفیر وقت عربستان در آمریکا را در این ایالت به عهده داشت. علاوه بر این، بنا به اسناد افبیآی، شماره تلفن یک محافظ شخصی در سفارت عربستان در واشنگتن، که بنا به ادعای برخی ـ چند کلمه آن نوشته شده ـ در وسایل شخصی ابوزبیده، یافت شده است.
کارشناسان چه میگویند
یکی دیگر از واکنشها در این حوزه واکنشی است که از سوی کارشناسان موضوع صورت میگیرد. دکتر فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا در این باره به جامجم میگوید: انتشار این گزارش با دو نوع سانسور مواجه شده است؛ سانسور اول، وقتی به متن گزارش مراجعه میشود بخشهایی از متن آن با ماژیک سیاه پوشیده شده و مشخص نیست که چه مواردی مطرح شده است. اما سانسور نوع دوم، سانسور رسانهای است. تقریبا پوشش رسانهای برای انتشار این گزارش صورت نگرفته و احتمالا یک توافقی میان دولت آمریکا و عربستان شکل گرفته که راه میانهای را انتخاب و طی کنند؛ به گونهای متن منتشر شود که هیچ خطری را از جمیع جهات متوجه عربستان نکند. همچنین سوالاتی که در فضای افکار عمومی در رابطه با این گزارش و نقش این کشور شکل گرفته به وجهی پاسخ داده شود.
دکتر ایزدی درباره این موضوع که چرا انتشار این گزارش برخلاف تصورات، هیچ خطری را متوجه روابط عربستان و آمریکا نکرد، میگوید: اگر کل متن منتشر میشد، ممکن بود مشکلاتی را برای عربستان ایجاد کند اما با سانسور آن موضوع خاصی برای این کشور ایجاد نخواهد شد.
دکتر غلامرضا کریمی، کارشناس مسائل بینالملل از دیگر تحلیلگرانی است که در این باره سخن میگوید. وی به جامجم گفت: به هر حال عربستان یکی از متحدان مهم منطقهای آمریکا در خاورمیانه است و حفظ نظام سیاسی و ثبات عربستان در منطقه خاورمیانه یکی از اولویتهای دولت آمریکا به حساب میآید. تلاش دولت آمریکا این بود که این گزارش به صورت کامل منتشر نشود و فشار گستردهای علیه عربستان شکل نگیرد.
پل اسپری، نویسنده آمریکایی و روزنامهنگار تحقیقی در نیویورکپست به روزنامه جامجم میگوید: حال میدانیم که چرا 28 صفحه از کل گزارش 11سپتامبر تا امسال منتشر نشده بود. زیرا در این سند مطالبی درباره کمکهایی عنوان شده که هواپیمارباها از دیپلماتها و جاسوسهای سعودی در آمریکا دریافت کرده بودند. ممکن است با این لاپوشانی دولت آمریکا از مسائل، یک شبکه تروریستی سعودی دیگر هنوز در داخل کشور وجود داشته باشد. در گزارشی که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در ژوئن 2002 ارائه کرد نیز آمده بود که ارتباطهایی بین سفارت سعودی در واشنگتن با کنسولگری این کشور در لسآنجلس با تروریستها وجود داشته و حمایتهایی از دولت عربستان از اینها صورت گرفته است. افبیآی هم تائید کرده بود که دو نفر از مقامهای سعودی به ربایندگان سعودی هواپیماها کمک کردهاند و این موضوع در اسنادی که بتازگی منتشر شده نیز آمده است.
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان