بچه‌جان! مگه تو خواب نداری؟

اما بیشتر بچه‌های امروز تا زمانی که پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده بیدار باشند، پابه‌پای آنها بیدار می‌نشینند و‌ حاضر نمی شوند زمان را از دست بدهند و بخوابند‌.

گاه حتی بعد از آنها هم بیدارند و با گوشی‌ تلفن همراه خود یا والدین بازی می‌کنند!

مشکل کم‌خوابی و بدخوابی کودکان امروز به یک معضل شایع تبدیل شده و تعداد بچه‌ها و خانواده‌هایی که دچار این مشکل هستند روز به روز در حال افزایش است.

کودکی که شب‌ها با آرامش و به اندازه کافی بخوابد، روز بموقع و سرحال از خواب بیدار می‌شود، اما اگر خواب او کافی نباشد، صبح روز بعد بداخلاق و بهانه‌گیر روزش را شروع می‌کند

و کمتر شاد به نظر می‌رسد و حتی انرژی کافی برای بازی ندارد و این بدخوابی و کم‌خوابی روی رشد او هم اثر منفی می‌گذارد.

در بچه‌های بزرگ‌تر هم‌کافی نبودن خواب شب باعث خستگی و حساسیت و کند شدن آنها می‌شود و حتی در تمرکزشان برای درس خواندن خلل ایجاد می‌کند.

علل بی‌خوابی کودکان

نداشتن زمان خواب منظم، عادت تا دیروقت بیدار ماندن، تغییر در کارهای روزانه و عواملی که از خواب جلوگیری می‌کنند.

مثل سرگرمی‌های زیاد، خوردن شیرینی و شکلات و غذاهای پرچرب قبل از خواب، نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار باعث بدخوابی و کم‌خوابی کودکان می‌شود.

در مورد کودکان شیرخوار هم گاهی استفاده از این مواد به اندازه زیاد توسط مادر همان اثر را روی کودک دارد و باعث بی‌خوابی شیرخواران می‌شود.

مشکل به خواب رفتن و بیدار شدن‌های پی‌درپی در طول خواب نشانه بی‌خوابی و بدخوابی کودکان است.

تقریبا یک‌چهارم کودکان زیر پنج سال مشکل خواب دارند که شامل همان امتناع کردن از خواب و بیدار شدن‌های زیاد در طول خواب یا حتی راه رفتن در خواب می‌شود.

علائم کم‌خوابی

کم‌خوابی کودک شاید یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدینی است که برای اولین بار طعم بچه‌دار شدن را چشیده‌اند؛ اما فقط کافی است به علائم بی‌خوابی و کم‌خوابی و دلایل آن توجه کنید

و اطلاعات خود را درباره علل و علائم بروز کم‌خوابی افزایش دهید تا بتوانید از آن جلوگیری کنید.

بیش‌فعالی، کم‌حوصلگی، افزایش تحریک‌پذیری و کم شدن دامنه توجه و بروز مشکلات حافظه از علائم کم‌خوابی کودکان است.

مقدار لازم خواب برای کودکان

هرچند نمی‌توان مقدار دقیقی برای نیاز انسان‌ها به خواب تعیین کرد و این مقدار به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما به طور معمول می‌توان گفت یک نوزاد در طول 24 ساعت بین 19 تا 20 ساعت می‌خوابد و یک کودک یک ساله باید بین 14 تا 15 ساعت در طول شبانه‌روز استراحت و خواب داشته باشد

و یک کودک سه ساله در 24 ساعت به طور میانگین 12 ساعت می‌خوابد و کودک 5 ساله 11 ساعت و کودک هفت ساله در طول 24 ساعت به طور معمول 9 تا 10 ساعت در خواب است.

اما این که کودکتان باید مثلا 11 تا 12 ساعت در طول شبانه‌روز بخوابد و اگر او را زود می‌خوابانید و به او آموزش می‌دهید که تمام این مدت را به صورت پیوسته بخوابد نشانه خودخواه بودن شما برای استراحت کردن خودتان نیست.

بلکه نشان‌دهنده این است که شما به یکی از مهم‌ترین نیاز کودک که یک خواب عمیق و طولانی در شب است پاسخ داده‌اید، پس تمام سعی خودتان را انجام دهید تا خواب او را منظم و طولانی و آرام کنید.

راهکارهای منظم کردن خواب کودکان

برای منظم کردن خواب کودکتان بهتر است اجازه دهید او تمام انرژی خود را در طول روز مصرف کند تا زمان خوابیدن آمادگی خواب رفتن را داشته باشد.

تحقیقات مختلف نشان داده است که کودکانی که در طول روز ساعات زیادی را به تماشای تلویزیون می‌گذرانند در هنگام شب سخت‌تر به خواب می‌روند، پس ساعات تماشای تلویزیون را برای کودکان محدود کنید!

اگر کودکتان با خواب بعداز ظهر، شب‌ها دچار مشکل بی‌خوابی می‌شود، از سه سالگی به بعد می‌توانید او را از خواب بعدازظهر منع کنید تا هنگام شب راحت‌تر و عمیق‌تر بخوابد.

ساعت مشخصی را برای خوابیدن کودکتان معین کنید و سعی کنید به آن پایبند باشید و کمی قبل از آن شروع به کم کردن نور خانه و آیین‌های قبل از خواب مثل مسواک زدن و پوشاندن لباس تمیز و راحت به کودک و... کنید تا کودک متوجه باشد که دیگر وقت خواب فرا رسیده است.

دو ساعت قبل از خواب کودک او را به طور کامل سیر کنید تا هم در طول شب گرسنه نباشد و هم در طول این دو ساعت کمی از فرآیند هضم صورت بگیرد و کودک با شکم پر به خواب نرود.

از همه مهم‌تر این‌که در طول روز فرزندتان را در آغوش بگیرید و به او احساس امنیت و آرامش بدهید و اگر بی‌خوابی‌ها ادامه یافت دلایل بی‌خوابی او را پیدا کنید و اگر با تمام این راه‌حل‌ها نتوانستید برای بهبود خواب کودکتان کاری کنید از یک پزشک متخصص در این مورد کمک بگیرید.

الهام طباطبایی - چاردیواری