این آرام‌کننده‌های پرخطر

علاوه بر موارد کاربردی که برای ژلوفن (ایبوپروفن) اشاره کردیم، از این دارو در تسکین سردرد، دندان‌درد و دردهای عضلانی نیز استفاده می‌شود. در سرماخوردگی و آنفلوآنزا نیز ژلوفن برای کاهش درد به کار می‌رود.

ژلوفن و تأثیرات مثبت آن

ژلوفن مسکن ژله‌ای شکل بوده و تنها تفاوت آن با ایبوپروفن ژله‌ای بودن آن است. هر دوی این داروها مسکن‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند و از نظر ظاهر متفاوت‌اند. مهم‌ترین عملکرد ژلوفن دردزدا بودن آن است و از طریق عملکرد محیطی که کاهش فعالیت پروستاگالاندین (واسطه‌های شیمیایی مشابه کلسترول که در واکنش به بیماری ترشح می‌شود) و احتمال جلوگیری از ترکیب یا عمل سایر مواد را به دنبال دارد،گیرنده‌های درد را نسبت به محرک‌های مکانیکی یا شیمیایی حساس می‌کند و به این صورت از فعالیت تکانه‌های درد جلوگیری می‌کند. این داروی ضد التهابی غیراستروئیدی با ممانعت از تولید مواد طبیعی خاصی که موجب بروز التهاب می‌شوند، درد و التهاب را در افراد کاهش می‌دهد و در نهایت تورم، درد و تب را کم می‌کند. ترشح پروستاگالاندین‌ها در مغز باعث بروز التهاب و درد می‌شوند. پزشکان توصیه می‌کنند افرادی که از برخی بیماری‌ها رنج می‌برند مانند مبتلایان به آسم، مشکلات کبدی، کلیوی، نارسایی‌های خفیف قلبی، فشار خون بالا، حملات و بیماری‌های قلبی، بیماری‌های عروق محیطی از قبیل باریک شدن عروق، مبتلایان به سکته و افرادی که سابقه خونریزی معده داشته‌اند، باید با احتیاط اقدام به مصرف ژلوفن و ایبوپروفن کنند.

خطراتی که شما را تهدید می‌کند

داروهای شیمیایی باوجود فوایدی که دارند و قادرند درد و علائم بیماری‌ها را تسکین دهند، عوارض جانبی نیز به دنبال دارند و برخی از این عوارض می‌تواند جان مصرف‌کنندگان را به خطر بیندازد. ژلوفن یا ایبوپروفن هم از این گردونه مجزا نیستند و خطراتی را نیز ممکن است در افراد ایجاد کنند. اسهال، حالت تهوع و استفراغ، سوء‌هاضمه شامل نفخ و درد شکمی، هرگونه درد در ناحیه معده یا روده‌ها جزو عوارض شایع این مسکن‌ها و ضد التهاب‌ها به شمار می‌رود.

در کنار این علائم، احساس سرگیجه، ایجاد تورم و احتباس مایعات در بدن یا نفخ، بالا رفتن فشار خون، یبوست، ایجاد زخم در سیستم گوارشی، بروز کهیر و بثورات جلدی و برخی واکنش‌های حساسیتی و تشدید علائم آسم در بیماران نیز ممکن است سراغ مصرف‌کنندگان بیاید که تنها در موارد نادر به چشم ‌می‌خورد. بیمارانی که دچار چنین علائمی می‌شوند باید بعد از قطع دارو به پزشک مراجعه کنند.

ولی علاوه بر عوارضی که برای مصرف ژلوفن و ایبوپروفن اشاره کردیم، سیاه شدن مدفوع و استفراغ خون‌آلود جزو عوارض بسیار نادری است که تنها در موارد خاص به چشم می‌خورد.

محققان در مطالعات خود به این نتیجه رسیده‌اند که زنان به دنبال استفاده طولانی‌مدت از ایبوپروفن دچار کاهش قدرت باروری می‌شوند ولی این مشکل با اقدامات سریع و آغاز راهکارهای درمانی قابل برگشت است و این گروه از زنان می‌توانند بارداری را تجربه کنند. از سوی دیگر، محققان توصیه می‌کنند افراد بعد از مصرف ژلوفن چنانچه با علائمی مانند خونریزی یا کبودی ساده، تغییر در میزان شنوایی یا زنگ زدن گوش، تغییرات روحی روانی و خلقی، تورم قوزک پا و نیز دست‌ها به طور ناگهانی و بدون دلیل، افزایش وزن بدون دلیل، سفت شدن ناحیه گردن، تغییر در حجم ادرار، تغییرات بینایی و خستگی غیرمعمول روبه رو شدند، حتما با پزشک مشورت کنند. با مصرف ژلوفن ممکن است مشکل حاد و مهلکی چون بیماری‌های کبدی نیز رخ دهد. در صورت مشاهده هرگونه علامتی مبنی بر آسیب کبدی از قبیل تیره شدن ادرار، وجود حالت تهوع و استفراغ، کاهش اشتها، درد معده یا شکمی و زرد شدن پوست و چشم‌ها باید نسبت به اقدامات سریع پزشکی اقدام کرد.

البته معمولا واکنش حساسیتی بسیار شدید نسبت به این دارو بسیار نادر است، ولی با مشاهده هرگونه کهیر یا بثورات جلدی، خارش یا تورم در نواحی صورت، زبان یا گلو، سرگیجه شدید و دشواری در تنفس حتما به درمانگاه مراجعه کنید چرا که ادامه این علائم می‌تواند جان شما را به خطر بیندازد.

مشکلات کلیوی جزو عوارضی است که به دنبال مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی از قبیل ایبوپروفن ممکن است رخ دهد.

البته اگر افرادی که آب زیادی از دست داده و مبتلا به بیماری‌های کلیوی و نارسایی‌های قلبی باشند، سالمند بوده و داروهای خاصی را به طور همزمان مصرف کرده باشند ممکن است بیشتر دچار عوارض ناشی از مصرف ژلوفن و ایبوپروفن شوند. از این رو، متخصصان توصیه می‌کنند افراد در طول روز به اندازه کافی آّب و سایر مایعات را مصرف کنند تا از کم‌آبی بدن جلوگیری شود.

علاوه بر این، این دو دارو معمولا در افرادی که ناراحتی معده دارند ممکن است خونریزی‌های معده را به دنبال داشته باشد، به همین دلیل محققان معتقدند استعمال دخانیات در ترکیب با ژلوفن و ایبوپروفن خطر خونریزی معده را بالا می‌برد. به همین دلیل پزشکان به این افراد توصیه می‌کنند کشیدن سیگار را کنار بگذارند.

مصرف ژلوفن و ایبوپروفن همچنین حساسیت به نور آفتاب را بالا می‌برد. از این‌رو، قرار گرفتن طولانی‌مدت در برابر خورشید می‌تواند احتمال آفتاب‌سوختگی را افزایش دهد که استفاده از ضدآفتاب‌ها و لباس‌های پوشیده می‌تواند خطر را کاهش دهد.

کودکان و ژلوفن

طبق گفته‌ محققان، تجویز ژلوفن یا ایبوپروفن تنها در کودکان بالای 3 ماه که بیش از 5 کیلوگرم وزن داشته باشند به منظور کاهش درد، التهاب و کنترل تب مجاز است.

ولی برخی پزشکان ممکن است در صورت لزوم این دارو را برای کنترل تب در کودکان زیر 3 سال نیز تجویز کنند.

در واقع، در این سنین دادن ژلوفن و ایبوپروفن تنها با دستور پزشک معالج امکان‌پذیر است. دانشمندان کانادایی دریافتند که ایبوپروفن در مقایسه با استامینوفن و کدئین‌ها مؤثرترین داروی مسکن برای کودکان مبتلا به جراحت‌های عضلانی اسکلتی به شمار می‌رود.

تداخلات دارویی

بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف همزمان ژلوفن و ایبوپروفن با برخی داروها ممکن است باعث تداخلات دارویی و بروز عوارض جانبی ناخواسته‌ شود. یکی از این تداخلات، استفاده از داروهای ضد فشارخون است که معمولا بیماران مبتلا به فشار خون بالا استفاده می‌کنند.

در برخی موارد با وجود مصرف داروهای کاهنده فشار، ایبوپروفن می‌تواند این اثر را خنثی کرده و فشار خون بیماران را افزایش دهد که طبیعتا خطرات زیادی برای مبتلایان به دنبال خواهد داشت.

همچنین مصرف همزمان این دارو با آسپرین خطر خونریزی معده را بالا می‌برد. علاوه بر این استفاده از وارفارین در بیمارانی که مشکل انعقادی دارند، همزمان با ژلوفن اثر این دارو را کاهش داده و احتمال لخته شدن خون را بالا می‌برد.

سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)

منابع: medicalnewstoday

Webmd