آیا در تلاش برای بچه‌دار شدن ناکام مانده‌اید؟

از علائم تا درمان: همه چیز درباره نازایی و ناباروری

«آزو-اسپرمی»، مشکل جنسی مردان نابارور

ناباروری استرس زیادی بر خانواده‌ها وارد می‌کند و اگر غیر قابل درمان باشد، مسائل اجتماعی و خانوادگی زیانباری بدنبال خواهد داشت. چنان که آمارها نشان می‌دهد پانزده درصد مردان نابارور مبتلا به آزواسپرمی هستند. به عبارت دیگر تعداد اسپرم مرد صفر است. آیا با این حال، مردان مبتلا به آزواسپرمی می‌توانند پدر شوند؟
کد خبر: ۶۹۶۹۷۹
«آزو-اسپرمی»، مشکل جنسی مردان نابارور

جام جم سرا: بسیاری آزواسپرمی را مترادف با ناباروری غیر قابل درمان می‌دانند. تشخیص و درمان ناباروری پرهزینه است و در مواردیکه مرد دارای آزواسپرمی است هزینه‌ها چندین برابر می‌شود.

باید تکلیف اینگونه خانواده‌ها را بسرعت مشخص کرد. من بیماران مبتلا به آزواسپرمی دارم که بیش از ۱۰ سال است که از یک مطب به مطب دیگر در حال رفت و آمد و درمان هستند. باید ظرف حداکثر ۱۰ روز تکلیف زوج و علت آزواسپرمی مشخص شود اگر بیمار قابل درمان است با میزان شانس موفقیت به بیمار گفته شود و اگر غیر قابل درمان است باز باید به بیمار گفته شود که امید بی‌مورد نداشته و هزینه اضافی نکند. آزواسپرمی به معنی صفر بودن تعداد اسپرم‌ها می‌باشد. این مردان نیازمند تشخیص دقیق هستند. آزواسپرمی پایان راه برای زوج‌ها نیست و بسیاری از این زوج‌ها می‌توانند فرزند خودشان را داشته باشند.

در مواجهه با یک زوج ناباروری که مرد دارای آزواسپرمی است باید دو اقدام زیر صورت گیرد:
در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین هزینه علت آزواسپرمی مشخص شود تکلیف زوج‌ها مشخص گردد، این زوج‌ها سه راه بیشتر ندارند اگر نابارور مطلق هستند به آن‌ها گفته شود تا از هزینه کردن زیادی اجتناب کنند و بروند تصمیم خود را بگیرند. تعداد قابل توجهی از این بیماران با روش‌های لقاح مصنوعی می‌توانند صاحب فرزند شوند که در صورت تمایل می‌توانند اقدام نمایند. ولی همیشه موفقیت‌آمیز نیست. در صورت ناباروری مطلق و عدم موفقیت روش‌های لقاح مصنوعی می‌توانند از سایر روش‌ها مثل اهداء جنین و... استفاده نمایند که در اینجا بچه فرزند بیولوژیک پدر و مادر نخواهد بود.

به گزارش جام جم سرا، هر مرد مبتلا به آزواسپرمی نیازمند تمامی بررسی‌ها نیست، با معاینه بیمار و انجام آزمایشهای اولیه می‌توان مشخص کرد که نزدیک‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین راه برای تشخیص قطعی علت آزواسپرمی کدام راه است.

متاسفانه آزواسپرمی نسبتا شایع است، یک درصد مردان و ۱۵ درصد مردان نابارور دارای آزواسپرمی هستند. معمولا برای تشخیص علت اصلی آزواسپرمی از یک یا چند اقدام تشخیصی زیر استفاده می‌گردد:
اخذ شرح حال دقیق از بیمار معاینه فیزیکی دقیق بیمار اندازه‌گیری هورمون‌های خون که در مرحله اول شامل: LH، FSH پرولاکتین، تستوسترون، و استرادیول می‌باشد. در صورت لزوم از آزمایشات تکمیلی استفاده می‌شود. سونوگرافی از سیستم ادراری به روش‌های مختلف سونوگرافی از سیستم انزالی به روش‌های مختلف
آزمایش کاریوتایپ آزمایش تجزیه کروموزم Y اندازه‌گیری میزان قند مایع منی نمونه‌برداری از بیضه‌ها انجام تست‌های ژنتیکی
ابتدا در این بیماران یک تشخیص احتمالی داده می‌شود و سپس بر اساس آن اقدامات تشخیصی صورت می‌گیرند.

تشخیص علت آزواسپرمی
اولین اقدام این است که مشخص کنیم آزواسپرمی انسدادی است یا غیر انسدادی. در آزواسپرمی انسدادی بیضه‌ها اسپرم تولید می‌کنند ولی لوله‌هائی که اسپرم را از بیضه خارج می‌کنند مسدود هستند. در آزواسپرمی غیر انسدادی بیضه‌ها اسپرم تولید نمی‌کنند. شانس باروری در آزواسپرمی انسدادی زیاد است حتی این بیماران گا‌هی با یک عمل جراحی کوچک از راه طبیعی بچه‌دار می‌شوند.


انواع آزواسپرمی

قبل بیضوی بیضوی بعد بیضوی
دو نوع قبل بیضوی و بیضوی آزواسپرمی انسدادی را تشکیل می‌دهند ولی نوع بعد بیضوی‌‌ همان نوع انسدادی است. بر اساس دو پارام‌تر آزمایش تجزیه منی می‌توان اطلاعات زیادی کسب کرد و آن حجم و pH مایع منی است. مایع منی از سه جزء اصلی تشکیل شده است: اسپرم‌ها که در بیضه‌ها تولید شده و از طریق لوله‌های منی بر به بیرون منتقل می‌شوند. اسپرم‌ها حدود یک درصد حجم مایع منی را تشکیل می‌دهند.
ترشحات کیسه‌های منوی که قلیائی بوده و حدود ۷۰ درصد حجم مایع منی را شامل می‌شود. قلیائیت مایع منی تماما وابسته به ترشحات کیسه‌های منوی است. ترشحات پروستات که اسیدی بوده و حدود ۳۰ درصد حجم مایع منی را تشکیل می‌دهند. چون قلیائیت ترشحات کیسه‌های منوی بر اسیدیته ترشحات پروستات غلبه دارد، بنابراین مایع منی خاصیت قلیائی دارد.

برای تشخیص می‌توان از دو مورد زیر استفاده کرد:

مایع منی به یکی از دو شکل زیر خواهد بود: کم حجم و اسیدی
حجم با pH مایع منی طبیعی

مایع منی کم حجم با pH مایع منی اندک فقط حاوی ترشحات پروستات خواهد بود بنابراین حجم آن حدود شش دهم میلی‌لیتر و pH آن اسیدی و شش و نیم خواهد بود. اگر مایع منی کم حجم و اسیدی باشد، یا کیسه‌های منوی بصورت مادرزادی وجود ندارند و یا اینکه مجاری انزالی که ترشحات کیسه‌های منوی را خارج می‌کنند مسدود هستند. گا‌هی می‌توان مجاری انزالی مسدود را با یک عمل جراحی کوچک باز کرد. اگر در یک مرد مبتلا به آزواسپرمی حجم مایع منی طبیعی (بیش از یک میلی لیتر) و مایع منی قلیائی (pH بیش از ۷) باشد، نشاندهنده عملکرد طبیعی کیسه‌های منوی و باز بودن مجاری انزالی است. در این بیماران یا انسداد در نزدیکی بیضه است و یا بیضه‌ها اسپرم تولید نمی‌کنند.

مطلب مهم این است که در تعداد قابل توجهی از بیمارانی که آزمایشگاه آزواسپرمی گزارش می‌کند، اگر مایع منی سانتریفیوژ شود و رسوب حاصل از سانتریفیوژ بررسی شود، مایع منی دارای اسپرم خواهد بود.

بررسی‌های هورمونی
برای عملکرد طبیعی بیضه‌ها، عملکرد طبیعی دو غده مهم دیگر لازم است. یک محوری از بالا به پائین هم در مرد و هم در زن وجود دارد که به آن در مرد محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – بیضه گفته می‌شود. با شروع بلوغ غده هیپوتالاموس هورمونی بنام GnRH ترشح می‌کند که این هورمون از طریق جریان خون به غده هیپوفیز رفته و سبب ترشح دو نوع هورمون توسط غده هیپوفیز به نام‌های LH و FSH می‌شود. این دو هورمون باز از طریق خون به بیضه‌ها برده شده و هورمون LH سبب ترشح هورمون تستوسترون توسط بیضه‌ها و هورمون FSH سبب تولید اسپرم توسط بیضه‌ها می‌شود. حال اگر بیضه‌ها به هر دلیلی نتوانند هورمون تستوسترون تولید کنند، خصوصیات جنسی ثانویه در مردان ایجاد نشده و ظاهری پیدا می‌کنند که به آن ظاهر خواجه مانند می‌گویند. اگر علت آزواسپرمی قبل بیضوی باشد، میزان هورمون‌های LH و FSH پائین خواهد بود به این بیماران می‌توان با تجویز هورمون‌های مذبور کمک کرد تا بچه‌دارشوند. ولی برعکس در علل بیضوی میزان هورمون‌های LH و FSH بویژه FSH بالا است. هر قدر میزان هورمون FSH بالا‌تر باشد پیش آگهی بد‌تر است.

بررسی‌های ژنتیکی
بررسی‌های ژنتیکی اساس و پایه بررسی بیماران مبتلا به آزواسپرمی هستند ولی اکثرا نادیده گرفته می‌شوند. مفید‌ترین تست ژنتیکی در این بیماران عبارتند از: آزمایش کاریوتایپ آزمایش تجزیه میزان شکستگی کروموزوم Y

آزمایش کاریوتایپ
جهت اطلاع خوانندگان یادآوری کنم که انسان دارای ۴۶ کروموزم است که دو تای آن‌ها کروموزوم‌های جنسی هستند که در زنان هر دو کروموزوم جنسی X می‌باشد یعنی فرمول کروموزومی زنان ۴۶ XX است. در مردان یکی از کروموزوم جنسی X و دیگری Y می‌باشد یعنی فرمول کروموزومی مردان ۴۶ XY است. هنگام تشکیل جنینی اگر کروموزوم X مادر با کروموزوم X پدر ترکیب شود، جنین دختر خواهد بود (XX) و اگر کروموزوم X مادر با کروموزوم Y پدر ترکیب شود جنین پسر خواهد شد (XY).

در آزمایش کاریوتایپ فرمول کروموزوم جنسی مرد مشخص می‌شود. اختلالات کروموزومی ممکن است در تعداد باشد مثلا یک یا چند عدد کروموزوم کم یا زیاد باشد. در سندرم کلاین فل‌تر که مرد با ناباروری مراجعه می‌کند، یک کروموزوم X اضافی وجود دارد، یعنی مرد بجای اینکه ۴۶XY باشد ۴۷XXY است. گا‌هی اختلال در ساختمان کروموزوم است، مثلا یک تکه از کروموزوم وجود ندارد یا یک تکه از یک کروموزوم جدا و به کروموزوم دیگر می‌چسبد.

شکستگی در کروموزوم Y
یک ناحیه‌ای بر روی کروموزوم Y وجود دارد که به آن ناحیه آزواسپرمی می‌گویند. این شکستگی در بازوی بلند کروموزوم Y می‌باشد. شکستگی در بازوی بلند کروموزوم Y شایع‌ترین اختلال ژنتیکی قابل تشخیص در نارسائی تولید اسپرم است. ناحیه آزواسپرمی بر روی کروموزوم Y را با AZF یا Azoospermia Factor نشان می‌دهند. سه نوع AZF وجود دارد: AZFa، AZFb، و AZFc. مشخص کردن این نواحی اهمیت زیادی دارد. اگر مرد مبتلا به آزواسپرمی دارای شکستگی در AZFc باشد در ۶۰ درصد موارد در نمونه‌برداری از بیضه‌ها می‌توان جهت لقاح مصنوعی اسپرم پیدا کرد. ولی اگر شکستگی در AZFa و AZFb باشد احتمال بدست آوردن اسپرم در نمونه‌برداری از بیضه فوق‌العاده اندک است. مردان دارای AZFa تقریبا هیچ سلول زایائی در نمونه‌برداری از بیضه‌ها نخواهند داشت. مردانی که دارای AZFb می‌باشند معمولا در آن‌ها تکامل اسپرم متوقف می‌شود (یعنی سلولهای مولد اسپرم دارند) که گا‌هی می‌توان با تجویز دارو تکامل اسپرم را کامل کرد. بنابراین ارزش بررسی ژنتیک از اینجا مشخص می‌شود که هر سه گروه از بیماران فوق در آزمایش تجزیه منی دارای آزواسپرمی (تعداد اسپرم‌ها) هستند.

به طور خلاصه
یک درصد مردان و ۱۵ درصد مردان نابارور دارای آزواسپرمی هستند. آزواسپرمی به معنی ناباروری مطلق نیست. در مردان مبتلا به آزواسپرمی باید تشخیص دقیق علت آزواسپرمی مشخص شود. برای تشخیص باید راهی را انتخاب کرد که در حداقل زمان و با حداقل هزینه به تشخیص برسیم. باید تکلیف زوج‌های با همسر مبتلا به آزواسپرمی روشن شود و از مراجعات مکرر آن‌ها به پزشکان مختلف جلوگیری گردد. (دکتر محمد رضا صفری‌نژاد - اورولوژیست/دنیای سلامت)

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۱ انتشار یافته: ۸
محبوب ساطانی
Iran, Islamic Republic of
۱۷:۵۳ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۶
۰
۰
سلام من ٢٩سالمه دچار ازو اسپرم هستم با عمل میكرو تس أزمن اسپرم گرفتم والعان بعد از ای وی اف جواب منفی گرفتیم ایا میشه تا تغییر رژیم غذای به ارزوم برسم ممنون
علی
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۳/۱۲
۰
۰
سلام.میشه بگین نمونه برداری از بیضه برای افراد دچار آزو اسپرمی چگونه هست؟
عباس رضایی
-
۱۱:۵۵ - ۱۳۹۵/۰۴/۲۸
۰
۰
سلام من الان 10 ساله كه ازدواج كردم و بچه دار نشدم (بخاطر تعداد كم اسپرم در حد 2 الی 3 میلیون و بدون حركت ) به جاهای زیادی هم برای درمان مراجعه كردم اما نتیجه ای هم نگرفتم یك بار هم میكرو انجام دادیم فایده ای نداشت متخصص طب سنتی میگه وقتی كه حركت اسپرم شما صفر هست انجام IVF و میكرو فایده ای نداره یه جورایی كلا ناامید شده ام اگه هر كدام از دوستان راهكاری را میدونن لطفا منو راهنمایی كنید
محمد
-
۲۰:۲۸ - ۱۳۹۵/۰۵/۰۱
سلام علیكم دوست عزیزم .ناراحت نباش حتما حكمتی توش هست كه خدا داده . تخم مرغ محلی فقط زرده با عسل محلی مخلوط كرده و قبل از صبحانه میل كنی روزی یكی بخور خداوند شفاء عاجل بگرداند
شیرین
-
۱۰:۱۰ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۱
سلام دوست عزیز در رویان icsi انجام میدن یعنی برای كسانی كه اسپرمشون حركت نداره ؛خودشان اسپرم رو داخل تخمك تزریق میكنند و بعد جنین رو به رحم انتقال میدند.توكلتون به خدا باشه
امیر
-
۱۹:۱۲ - ۱۳۹۵/۰۵/۲۷
۰
۰
سلام اقای دكتر من در جواب اسپرم درتاریخ 91از اسپرم افتر 2جلوی نوشته6*/10>20 میباشد اسپرم دارم ایا ویا باید تقویت شوم یا به طور كلی اسپرم ندارم پنج سال ازدواج كردم همسرم به علت نابارور بودنم دارد طلاق میگیرد ویك بار هم ای یو ای كردیم جواب نگرفتیم ایا من از اسپرمی انسدادی هستم یا غیر انسدادی ؟
مسعود
-
۱۲:۵۸ - ۱۳۹۵/۰۸/۰۶
۰
۰
سلام من ازمایش هورمونی دادم fsh 10;1هست و lh6:1هست.4:5testeron1هست یك سال بچه میخواهم گیرم نیومده ایا مشكلی در اسپرم من هست ممنون میشم جواب بدید
محبوبه
-
۰۹:۵۲ - ۱۳۹۵/۰۸/۱۵
۰
۰
سلام شوهر من آزواسپرمی داره درنمونه برداری از بیضه هیچ اسپرمی مشاهده نشد آزمایشات ژنتیك وهورمونی هم خوب بود سونوی مجاری ادراری هم خوب بود دكترگفت باید از جنین اهدایی استفاده كنیم دربررسی بالینی از بیضیه شوهرم دكترگفت اندازه بیضه هاشم خوبه پس علت اینكه بیضه هاش اسپرم تولید نمیكنه چیه؟؟؟؟موقع نمونه برداری دكترگفت بافت بیضه شون ضعیفه علتش چیه این ضعیف بودن ایاقابل درمانه ؟ناگفته نماندشغل شوهرم جوشكاری هست وتوی شركت ریختگری كارمیكنه لطفا راهنمایی كنید باتشكر

نیازمندی ها