وزیر پولدار بودن خوب است

به گفته خودش، وقتی در برابر اصرار رئیس‌جمهور، پیشنهاد وزارت را قبول نکرد، کار به جاهای باریک کشیده شد و در نهایت قبول کرد برصندلی طبقه شانزدهم وزارت بهداشت تکیه بزنداما داستان به همین‌جا هم ختم نشد و حالا هاشمی پس از گذشت کمتر از هشت ماه از دوران وزارتش، در گفت‌وگو با جام‌جم، از ترک وزارتخانه پس از پایان کار دولت یازدهم خبر می‌دهد.

او تاکید می‌کند دیگر این تکلیف و مسئولیت سنگین را قبول نمی‌کند و اصلا دوران وزارت فعلی را هم جزو عمرش به حساب نمی‌آورد.

او با وجود آن‌که در زمره پزشکان ثروتمند به‌حساب می‌آید، اما می‌گوید درباره اش شایعه درست می‌کنند و علاقه‌ای به زندگی تجملاتی ندارد.گفت‌وگوی جام‌جم با وزیر در پی می‌آید.

گفته می‌شود نسبت به دکوراسیون محیط اطرافتان، حساسیت زیادی دارید، آیا همچنان برایتان مهم است که چیدمان اتاقتان چه شکلی باشد؟

شرایط کار در وزارت بهداشت با بخش خصوصی فرق می‌کند. در زمان کار در بخش خصوصی و قبل از دوره وزارت به بحث دکوراسیون حساس بودم، اما الان به وزارتخانه‌ای آمده‌ام که هر یک ریالی که خرج کنیم متعلق به مردم است و در نتیجه الان دیگر روی این موضوع حساسیت ندارم.

ولی همچنان به تغییر دکوراسیون علاقه دارید؟

الان دیگر علایقم هم عوض شده است. [لبخند]

اما ای کاش این حساسیت را نسبت به بیمارستان‌های دولتی حفظ کنید، چون ظاهر و دکوراسیون نامناسب بسیاری از بیمارستان‌های دولتی، بیمار را بیشتر یاد گرفتاری هایش می‌اندازد.

مردم در همه جا به احترام نیاز دارند، چه در کوچه و چه در بازار، بخصوص وقتی شهروندی بیمار است و به یک مرکز درمانی مراجعه می‌کند، در آن شرایط حساس به توجه و احترام نیاز دارد و به همین دلیل هم باید در انتخاب پزشک، نوع تجهیزات و شمایل اتاق عمل، توجه به خرج داد. معنی احترام هم چیزی بجز توجه به مردم نیست. معتقدم اگر انسان به ظاهر توجه کند، توجه او به باطن نیز مضاعف خواهد شد.

گرچه در زندگی شخصی‌ام، همه ابزارها، در و دیوار و شیرآلات منزلم از نوع ایرانی است، اما تلاش کرده‌ام در محیط کارم در بخش خصوصی، همه وسایلی که مردم از آن استفاده می‌کنند، بهترین مرغوبیت را داشته باشد. می‌توانم بگویم در مقایسه با منزل شخصی‌ام، حساسیت بیشتری نسبت به دکوراسیون محیط کارم در بخش خصوصی دارم، زیرا مردم و بیماران در آنجا خدمت می‌گیرند و نیاز به احترام دارند.

امیدوارم در بیمارستان‌های دولتی هم روزی به جایگاهی برسیم که ظاهر این مراکز درمانی، مطابق ‌شأن مردم باشد.

می‌گویند دوستی دیرینه‌ای با آقای رئیس‌جمهور دارید. این صمیمیت چقدر بر وزیر شدنتان تاثیر گذاشت؟

قبل از پذیرش پست وزارت، رئیس‌جمهور درباره مسائل مختلف وزارتخانه با بنده مشورت می‌کردند. برای تصدی پست وزیر بهداشت هم چند نفری را به ایشان معرفی کردم، ولی گویا ایشان قبل از این حرف‌ها، تصمیمشان را گرفته بودند.

عذر و بهانه‌های من هم اثر نداشت و حتی کار داشت به جاهای باریک می‌کشید. [لبخند] نتیجه این شد که این سمت را قبول کردم.

دوستی‌تان با آقای روحانی از چه زمانی شروع شد؟

من از دوره دفاع مقدس با ایشان آشنا شدم، بعد هم به اعتبار چشم پزشک بودنم در خدمت ایشان بودم و گاهی در حاشیه طبابت در زمینه‌های کلان انقلاب و کشور صحبت می‌کردیم. در نتیجه این دیدارها فهمیدیم که همدردیم و صحبت‌هایمان شبیه همدیگر است، در نهایت همین مساله باعث ادامه دوستی‌مان شد.

پس پزشک مخصوص آقای روحانی بودید؟

بله، پزشک خانوادگی و مورد وثوق آقای روحانی در زمینه‌های چشم پزشکی بودم.

با این حساب فقط اصرار رئیس‌جمهور باعث شد پست وزارت را قبول کنید، چون با توجه به اوضاع مالی خوبی که دارید، بعید به نظر می‌رسد انگیزه مالی، شما را به وزارت بهداشت کشانده باشد.

مگر در وزیر شدن، انگیزه مالی هم وجود دارد؟

بله، مدیران زیادی وجود دارند که از قدرت به ثروت هم می‌رسند.

دولت باید خدمتگزار مردم باشد. فساد دولتی بسیار مذموم است. مردم انقلاب کردند تا همین فرصت‌طلبی‌ها و سوءاستفاده‌ها وجود نداشته باشد بخصوص اگر فردی مسئول است، باید میزان فداکاری‌اش هم بیشتر باشد.

اما درباره خودم باید بگویم ـ آن‌طور که معلوم است شما وضع مالی مرا از خودم بهتر می‌دانید [خنده] ـ هیچ‌وقت پایم را روی شانه کسی نگذاشته‌ام که از آن بالا بروم و دستم را روی زانوی خودم گذاشته‌ام.

در طول دوران تحصیل و کار هم تلاش کرده‌ام با شرافت و سلامت زندگی کنم. در طول این دوران هم برای اولین و آخرین بار مسئولیت را قبول کردم.

چرا آخرین بار؟

من فقط برای یک دوره آمده‌ام و احساسم این‌است که کاش همه فقط برای یک دوره مسئول باشند و مسئولیت‌ها برای دوره‌های متوالی ادامه پیدا نکند.

یعنی اگر دولت آقای روحانی، در انتخابات بعدی هم پیروز شود، در دوره بعدی وزیر نخواهید شد؟

نخیر، دیگر این تکلیف و مسئولیت سنگین را قبول نمی‌کنم. من همین دوران وزارت فعلی را هم جزو عمرم به حساب نمی‌آورم. به این دلیل هم هیچ طمعی روی دوره دوم وزارت ندارم.

شاه و وزیر و وکیل قبلا خوب بود [لبخند]، اما در دوره جمهوری اسلامی، همه مسئولان باید نوکر مردم باشند و برای آنها خدمت کنند.

اگر مسئولی هم در جمهوری اسلامی، ریگی به کفشش باشد و دنبال پول باشد، دیر یا زود رسوا می‌شود.

اصلا وزیر پولدار خوب است یا بد؟

به نظرم وزیر پولدار خوب است، چون وقتی پولدار باشد، خودش را وقف می‌کند و به هیچ چیز دیگری فکر نمی‌کند. در ضمن شائبه‌ای هم به‌وجود نمی‌آید که او می‌خواهد از این فرصت برای خودش، خانواده و نزدیکانش استفاده کند.

وزیر پولدار بخشنده است، با دید وسیع‌تری نگاه می‌کند و در ایجاد فرصت برای دیگران، سخاوتمند است. در عین حال، اهل ریسک هم هست.

ببینید، کسی که هنرمند است، از یک مرحله به بعد دیگر پول برایش مهم نیست و بیشتر به دنبال عرضه هنرش است، بخصوص اگر این هنر در ارتباط با نجات جان مردم باشد. من همین الان هم کار چشم پزشکی را کنار نگذاشته‌ام، ولی سال‌هاست دیگر نیازی به پول آن ندارم و این اتفاق مربوط به چند ماه اخیر نیست.

من سال‌هاست دیگر به این پول‌ها نیاز ندارم، چون سبک زندگی‌ام همان سبک قدیم پدر و مادرم است و اهل ولخرجی و تجملات نیستم.

هر کسی برای خودش شکلی از زندگی را تعریف می‌کند و بسرعت هم می‌گذرد. چیزی که از انسان باقی می‌ماند، فرزندان و اعمال اوست.

از سبک زندگی‌ام خوشحالم و برایم مهم نیست دیگران چه قضاوتی درباره زندگی‌ام انجام می‌دهند. فقط آن چیزی که برایم مهم است، رابطه بین خودم و خداست. این‌که در رفتارمان نفاق وجود نداشته باشد و ظاهر و باطنمان یکی باشد.

می‌گویند چشم پزشک‌ها، افراد دقیقی هستند. آیا در کار و زندگی شخصی‌تان، انسان منظمی هستید؟

بله، اگر موفقیتی هم دارم، حاصل نظم و انضباط است.

مثلا از آن گروه افراد هستید که سر ساعت معینی می‌خوابند؟

قبلا ساعت 12 شب می‌خوابیدم و نماز صبح بیدار می‌شدم. الان هم همین ساعت می‌خوابم، ولی دیگر آنقدر خسته می‌شوم که سریع خوابم می‌برد. آثار کمبود خواب در چهره‌ام پیداست و البته این موضوع در میز هیات وزیران هم عمومیت دارد. [خنده]

قاعدتا وزیر بهداشت باید در انتخاب رژیم غذایی‌اش هم دقیق باشد، چون شنیدم جایی گفته بودید که هرگز لب به سوسیس و کالباس نزده‌اید؟

نه، من نگفته ام هرگز سوسیس و کالباس نخورده‌ام. شاید هم در هواپیما خورده باشم. بیشتر منظورم از این حرف این بود که در منزل شخصی‌ام، خبری از سوسیس و کالباس نیست.

من معمولا غذاهای خانگی می‌خورم و تلاش می‌کنم از غذاهای بیرون استفاده نکنم.

سال‌هاست کاروان «نورآوران سلامت» به شهرهای مختلف ایران مسافرت می‌کنند و چشم پزشکان این کاروان به‌طور رایگان، بیماران کم بضاعت را درمان می‌کنند. با توجه به مشغله کاری که در وزارتخانه دارید باز هم پیگیر کار دوستانتان هستید؟

بله، با دوستانمان در ارتباط هستیم. همچنان این کاروان فعال است و بتازگی در شرق کشور هم فعالیتش را توسعه داده است. فعالیت این کاروان دائمی است و این دوران وزارت است که می‌گذرد و موقت است.

از شنیده‌ها این‌طور برمی‌آید که هر بار این کاروان به شهرهای محروم سفر می‌کند، شما حدود دو میلیارد تومان به آنها کمک می‌کنید؟

این یک کار شخصی و کار دل است. مهم نفس عمل است و من نمی‌خواهم درباره مبلغ کمکم صحبت کنم. ممکن است افرادی باشند که رقم‌های نجومی کمک کنند، ولی اهداف دیگری از این کار داشته باشند. به همین دلیل است که می‌گویم نفس کار مهم است و رقم کمکش مهم نیست.

داستان «شوخان»، دختر کوچکی که به‌دلیل تست نشدن پنی‌سیلین قبل از تزریق در یکی از مراکز درمانی شهرستان دیواندره دچار نابینایی شده، مدتی است نقل محافل خبری شده. شنیده بودم می‌خواهید این دختر شش ساله را شخصا عمل کنید؟

عمل که نه ولی قرار شد ویزیتشان کنم. یکی از همکارانمان هم ایشان را دیده و فکر می‌کنم با پیوند قرنیه مصنوعی بتوان به این دختر کمک کرد. البته قبل از همه این حرف‌ها باید بزودی وقتی مهیا شود که این دختر را معاینه کنم.

مطمئن باشید اگر درمانی در جهان وجود داشته باشد، برای این بیمار در ایران انجام می‌دهیم.

الگوی تاسیس بیمارستان نور را از کجا وام گرفتید؟ در این بیمارستان، مدلی از نظم و پاسخگویی وجود دارد که نمی‌توان آن را در بسیاری از بیمارستان‌های دولتی و خصوصی کشور پیدا کرد.

من به کشورهای زیادی سفر کرده‌ام و در سمینارها و کنگره‌های علمی متعددی حضور داشته‌ام. مراکز چشم پزشکی زیادی را هم دیده‌ام و هربار با خودم فکر می‌کردم که هر قسمت خوب یک مرکز چشم پزشکی را در ایران الگوبرداری کنم. حتی در معماری این بیمارستان هم دخالت داشتم و می‌توانم بگویم الگویش برگرفته از الگوی بیمارستان‌های مطرح کشورهای مختلف است.

به‌عنوان مسئول ساماندهی نظام درمان، برنامه‌ای دارید که همین الگوی بیمارستانتان را به دیگر مراکز درمانی کشور توسعه بدهید؟

این جزو آرزوهای من است، اما به‌دلیل این‌که سلامت جزو اولویت‌های اول کشور نبوده، عقب افتادگی‌ زیادی در این زمینه وجود دارد. نمی‌دانم تا چه حد از این عقب افتادگی را بتوانم در این دوره جبران کنم، اما ما در بدترین شرایط مالی به وزارت بهداشت آمدیم. برای من که به قول قدیمی‌ها همیشه دست‌دهنده داشتم، حالا باید کاسه گدایی دست بگیرم و بودجه جذب کنم و با توجه به این بودجه‌ها، باید تلاش کنیم شرمنده کارکنان درمانی نشویم.

چرا نظام سلامت همیشه کاسه گدایی دستش می‌گیرد؟ سال‌های سال است بیمارستان‌های ما بسختی هزینه غذای بیماران و حقوق کارکنان خود را تامین می‌کنند، برای اجرای برنامه پزشک خانواده، هیچ بودجه مشخصی وجود ندارد و طرح‌های پیشگیرانه بهداشتی در کشور هم همیشه با مشکل تامین اعتبار روبه‌رو است. واقعا چطور می‌شود یک بار برای همیشه، کمبود بودجه را از نظام بهداشت و درمان دور کرد؟

در وهله اول، پرداخت مالیات‌ها باید از قالب تبعیض آمیز خارج شود و همه باید موظف باشند مالیات پرداخت کنند، آن هم مالیات واقعی. این کار باعث می‌شود منبع درآمدی برای کشور فراهم شود.

سهم مردم از بیمه‌ها نیز باید واقعی باشد. الان مردم پنج درصد و برای سال آینده هم شش درصد از دو برابر حداقل حقوق را به بیمه‌ها پرداخت می‌کنند.

میزان دریافت حق بیمه از مردم عادلانه نیست. بین فردی که یک میلیون تومان در ماه درآمد دارد با فردی که ده میلیون تومان درآمد ماهانه دارد، اختلاف چندانی در پرداخت سهم بیمه وجود ندارد، در حالی که قاعدتا فردی که درآمد بیشتری دارد، باید سهم بیمه بیشتری پرداخت کند.

این یک راهکار بلندمدت برای نجات نظام سلامت از کمبود بودجه است و در کوتاه مدت هم راهی بجز فروش نفت نداریم، یعنی وقتی فروش نفت بالاتر برود، قطعا بخشی از این درآمد به نظام سلامت تزریق خواهد شد.

راستی ایام نوروز به کجا سفر می‌کنید؟ مقصد سفرهای نوروزی امسال آقای وزیر با مقصد سفرهای نوروزی سال گذشته ایشان، تفاوتی خواهد داشت؟

قبلا ایران را می‌گشتیم، چون همسر و فرزندانم به ایرانگردی علاقه زیادی دارند. آن دسته سفرهای خارجی هم که در گذشته می‌رفتیم، بیشتر جنبه علمی و کاری داشت. امسال اگر مشکلی پیش نیاید و خدا بخواهد، قرار است به مکه بروم. در یک تور هم ثبت‌نام کرده‌ایم که البته مسئولان آن گفته‌اند که نمی‌دانند آیا می‌توانند تا عید، برایمان ویزا بگیرند یا خیر. اگر توانستند ویزا بگیرند به مکه می‌رویم و در غیر این‌صورت با خانواده به مشهد مسافرت می‌کنیم.

امین جلالوند‌

ویژه‌نامه نوروزی جام‌جم