بکام؛ مشهورتر از فوتبال

بکام پیشتر گفته بود به لطف آمادگی بالای جسمانی‌اش حتی می‌تواند تا چهل و چند سالگی هم در میدان حاضر باشد، اما انگار بازنشستگی‌های پیاپی استادان و دوستان و هم‌باشگاهی‌های سابق او ـ الکس فرگوسن و پل اسکولز‌ـ طی هفته‌های اخیر او را به باور دیگری رساند. فهرست باشگاه‌هایی که بکام از زمان حرفه‌ای‌شدنش در فوتبال در آنها بازی کرد، منچستریونایتد، رئال‌مادرید و آث.میلان را هم شامل می‌شود و او فصل آخر فوتبال حرفه‌ای خود را در پاری‌سن‌ژرمن سپری کرد تا در اولین قهرمانی این تیم در لوشامپیونا از 1994 به بعد شریک شود و این نیز از خوش‌اقبالی وی بود که بعد از تجربه کردن عناوین قهرمانی در لیگ‌های انگلیس، اسپانیا و آمریکا با یونایتد، رئال‌مادرید و لس‌آنجلس گالکسی در یک لیگ چهارم نیز سر به آسمان افتخار بساید و تنها فوتبالیست انگلیسی شود که در چهار لیگ در کشورهای مختلف قهرمان شده است.

در مرکز توجه

شاید عده‌ای برخی ضعف‌ها و ناکارآمدی‌ها را در بازی بکام عمده کنند و همان را سند جای نداشتن او در جمع بزرگان عنوان و چنین ادعایی را مطرح کنند، اما اگر او بازیکن فوق‌العاده‌ای نبود به تیم‌های فوق و افتخارات حاصله‌اش نمی‌رسید.

ازدواج و زندگی مشترک او با یک هنرمند زن بریتانیایی طبعا او را از کانال‌هایی دیگر هم در مرکز توجه قرار داد و رفت و آمد او با هنرمندان و وجه تبلیغاتی قوی کاراکتر وی و شرکتش در تیزرها و برنامه‌های تبلیغاتی و هنری، بهانه‌ای در دست کسانی بوده است که اعتقاد دارند او فقط در سال‌های نخست پرداختن‌اش به فوتبال غم این ورودش را می‌خورد و بعد از آن به موجودی دوهویتی تبدیل شد که مجبور بود دنیای هنری رنگارنگ و گیج‌کننده همسرش را درون دنیای ورزشی صرف خود جای بدهد و راهی برای ابراز وجود در هر دو بیابد. قرارداد پنج ماهه او با پاری‌سن‌ژرمن نیز که واپسین قرارداد او از آب درآمد، قراردادی سمبلیک توصیف شد اما وی آن قدر خوش‌اقبال بود که حتی در این حرکت سمبلیک با امثال ابراهیموویچ، تیاگو سیلوا، لاوتزی و پاستوره هم‌تیمی و در فتح لوشامپیونا شریک شد.

غیرقابل پیش‌بینی

همه اینها و بازی در نقاطی افسانه‌ای چون برنابئو و سن‌سیرو، 22 سال پیش که بکام کارش را به عنوان نوآموز در یونایتد شروع کرد، غیرقابل باور به نظر می‌رسید و با این‌که او سال 93 رسما با یونایتد قرارداد حرفه‌ای بست، اما هیچ‌کس نمی‌توانست آینده فوق‌العاده او را حدس بزند. حتی الکس فرگوسن، سرمربی بسیار دیرپا و بتازگی بازنشسته شده منچستری‌ها هم که بعد از زیاد شدن مشغولیت‌های جنبی و فعالیت‌های هنری بکام با او در افتاد و عذرش را در تابستان 2003 خواست، تصور نمی‌کرد شاگرد سابقش در نیمه‌دوم دوران فوتبال حرفه‌ای خود اینچنین مطرح بماند.

لنگه کفشی که فرگی در اواخر زمستان همان سال و بعد از شکست خانگی یونایتد برابر آرسنال در یک بازی جام حذفی انگلیس به پیشانی بکام کوبید به افسانه‌ها و چیزی مثل فولکلور ورزشی تبدیل شده اما بکام رابطه‌اش را با فرگوسن و سایر منچستری‌ها‌ هرگز قطع نکرد و حتی در میلان نیز جایی که دو نیم‌فصل به طور قرضی و در دوران پنج ساله همکاری‌اش با گالکسی برای آن بازی کرد، هواداران متعددی دارد. حقیقت این است که اگر سران گالکسی مخالفت نمی‌کردند اقامت او در سن‌سیرو پرشمارتر و وسیع‌تر نیز می‌شد و در آن صورت وی می‌توانست در قهرمانی سال 2011 روسونری در لیگ ایتالیا شریک شده و طعم اول شدن در یک کشور پنجم را نیز بچشد.

نماینده مردم

بکام که متولد منطقه کوچک لیتونستون در حومه لندن است و در طول پرداختن‌اش به فوتبال حرفه‌ای 19 جام شامل ده جام قهرمانی در لیگ‌های مختلف از جمله شش عنوان اولی در لیگ برتر انگلیس کسب کرد و حقوق و دستمزد حضورش در واپسین تیم خود ـ سن‌ژرمن ـ را به امور خیریه اختصاص داد، همیشه به بازی‌های ملی خود بالیده و آن را از عمده‌ترین افتخارات خود تلقی کرده است. وی که اولین بازی ملی‌اش را سال 96 مقابل مولداوی تجربه کرد و از سال 2000 تا 2006 کاپیتان تیم ملی انگلیس بود و آخرین (و صد و پانزدهمین) بازی ملی‌اش را سال 2009 مقابل بلاروس تجربه کرد، می‌گوید: «به‌یادماندنی‌ترین قسمت زندگی من به بازی‌های ملی‌ام مربوط می‌شود و هر موقع برای تیم ملی به میدان می‌آمدم، می‌دانستم نه‌تنها وامدار ستاره‌های سابق این تیم شده‌ام بلکه نماینده کشوری هستم که فوتبال برای آن اهمیت بسیار زیادی دارد و در سایه آن بسیاری از مسائل مهم‌تر را جستجو می‌کند. هدف من همیشه این بود که سختکوش و نمونه صداقت برای تیم خود و حرفه‌ام باشم. شما باید با ارائه تمام توان‌تان به تماشاگران اطمینان ببخشید و به مردم کشورتان احترام بگذارید و این هدفی است که من همیشه داشته‌ام.»

سلطان پاس گل

بکام تنها بازیکن انگلیسی است که در مرحله نهایی سه دوره متوالی جام جهانی گلزنی کرده و در جدول صادرکنندگان بیشترین پاس گل در تاریخ برپایی مسابقه‌های جام ملت‌های اروپا نیز حائز رتبه دوم است. از همه جالب‌تر و عجیب‌تر برای او این است که با تصمیم جدیدش باید ورزش را کنار بگذارد که همیشه عشق نخست او بوده، اما وی می‌گوید خواه‌ناخواه بخش تازه‌ای از زندگی او فرارسیده است که باید به آن بپردازد. این قسمت نیز از دیدگاه او نمی‌تواند فاقد هیجان و برخی بدعت‌ها باشد. بکام می‌گوید: «فکر می‌کنم در طول زندگی حرفه‌ای‌ام امتیازها و موقعیت‌های زیادی به من بخشیده شد و جا دارد حالا آن را پس بدهم و چیزهایی را به دنیا به طور اعم و فوتبال به طور اخص ارزانی دارم.»

کمک به نهضت المپیک

یکی از کارهایی که بکام در این خصوص انجام داده، کمک به کسب میزبانی المپیک 2012 برای انگلیسی‌ها و سپس ایفای نقش فردی شبیه به یک سفیر و نماینده عالی برای این رقابت‌ها بود و نامش نیز برای این که جهانیان به سمت این دوره بازی‌های المپیک در لندن کشیده شوند، کفایت می‌کرد. ابعاد تبلیغاتی و ظرفیت‌های تجاری و پولسازی بکام که حتی از دو فوق‌ستاره کنونی فوتبال یعنی لیونل مسی و کریس رونالدو بسیار فراتر می‌رود، چینی‌ها را نیز واداشت که بتازگی وی را به عنوان سفیر ورزش خود معرفی کنند و او را وسیله‌ای برای رشد نه‌تنها فوتبال‌شان بلکه ارتقای دیدگاه مردم جهان نسبت به جامعه خویش قرار بدهند و توجه بیشتری را به خود برانگیزند.

زندگی افسانه‌وار

فابیو کاپلو، سرمربی سابق تیم ملی انگلیس با دعوت نکردن بکام از 2009 به بعد و نادیده گرفتن صدها درخواست برای دادن فرصتی مجدد به وی، به جانشین خود نیز عادت و جرات این کار را بخشید اما «روی هاجسون» بعد از شنیدن خبر بازنشستگی بکام گفت: بکام کارنامه‌ای عالی و یک زندگی افسانه‌وار را در فوتبال سپری کرده و بهره‌ها و اعتبار آن به کل ورزش بریتانیا رسیده است. امیدوارم صرافت و هوش استفاده از وی در مراحل و مراتب بعدی زندگی‌اش را داشته باشیم.»

این در حالی است که خود بکام تمام دستاوردهایش را به خانواده خود و حمایت آنها از خویش ربط می‌دهد و می‌گوید بدون آنها قطعا در جایگاه رفیع فعلی‌اش نمی‌نشست.

بهترین هافبک راست

حتی مخالفان بکام هم می‌گویند هنر و مهارت او در سانتر از جناح راست و ایفای وظایف یک هافبک راست طراح و البته نواختن ضربات آزاد چیزی بوده که کمتر فوتبالیستی در سال‌های اخیر به آن نایل شده، اما از هر منظری او را بنگریم نمی‌توانیم این را فراموش کنیم که بکام مشهورترین فوتبالیست 20 سال اخیر جهان و عامل بزرگ معرفی آن و از این دریچه و منظر مرد اول ورزش نخست جهان و وسیله‌ای برای اشاعه هر چه بیشتر این ورزش در سطح جهان بود و شاید هم به روایتی نام او مشهورتر و بزرگ‌تر از اسم و وصف ورزشی هم که به آن می‌پرداخت، شده بود.

گاردین / مترجم: وصال روحانی