رعایت حقوق شهروندی زیر سایه

هر کس که یک بار گذرش به کلانتری محل افتاده باشد ، می داند رعایت حقوق شهروندی در این مراکز یعنی چه؛ آنجا متهم و شاکی هیچ فرقی با یکدیگر ندارند.

کد خبر: ۵۱۶۰۸

برخورد ضابطان قضایی با این 2 قشر یکسان است ؛ خشن و طلبکارانه. اصلا هم کاری ندارند که شاکی استاد دانشگاه است یا کاسب بازار ، کارگر ساختمان و یا دزد و قاچاقچی . هر کس پایش به کلانتری بیفتد، مجرم است و با او مجرمانه برخورد می شود. بسیاری از مردم و حتی مسوولان دستگاه قضایی از عملکرد نیروی انتظامی به عنوان ضابط قضایی گله دارند. آنها می گویند: انگار هیچ نظارت و کنترلی بر عملکرد ماموران انتظامی نیست و... اما ماده 10 سیاست های کلی قضایی مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام بر «بالابردن سطح علمی و شایستگی اخلاقی و توان عملی ضابطان دادگستری و فراهم ساختن زمینه برای استفاده بهینه از قوای انتظامی» تصریح می کند. ماموران نیروی انتظامی در شهرها و روستاهای کشور به عنوان یکی از ضابطان قوه قضاییه هم اکنون در حساس ترین مراحل تشکیل پرونده های قضایی و از ابتدای حضور شاکیان و متهمان در کلانتری ها همراه و مامور تشکیل ، تنظیم و تکمیل پرونده های قضایی هستند. هفته گذشته از نشریه داخلی دادسرای تهران خبری به بیرون درز کرد که مطبوعات کمتر از آنچه تصور می شد ، به آن پرداختند. بر اساس این خبر ، دادستان تهران در نامه ای به فرمانده انتظامی تهران بزرگ ، خواستار تسریع در رسیدگی به شکایات مردم و پرونده هایی شد که با دستور قضایی برای بررسی بیشتر در اختیار کلانتری ها قرار می گیرد. سعید مرتضوی که مطبوعات و رسانه های جمعی عادت کرده اند نام او را با خبرهای سیاسی - مطبوعاتی بشنوند ، این بار در رویکردی اجتماعی در نامه خود به سردار طلایی نوشته است : در بازدید و بازرسی از بعضی کلانتری ها و واحدهای انتظامی ، مشاهده شد تعدادی از پرونده ها بدون اقدام و یا دستور مقام قضایی معطل مانده و بعضا چندین ماه از زمان صدور دستور قضایی گذشته و پرونده بدون انجام اقدامات لازم در کلانتری مانده است . براساس ماده 20 قانون آیین نامه دادگستری ، کلانتری ها مکلفند در اسرع وقت نسبت به انجام دستورات و تکمیل پرونده اقدام کنند. براساس اعلام دادستان تهران ، ماموران موظفند در پایان یک ماه از زمان صدور دستور قضایی ، گزارش علت تکمیل نشدن پرونده را اعلام کنند. در غیر این صورت براساس ماده 16 قانون مجازات اسلامی این عده متخلف محسوب می شوند و مجازات آنها از 3 ماه تا یک سال انفصال از خدمت دولت و یا از یک تا 6 ماه حبس تعیین شده است . بازپرس دادسرای ناحیه 12 تهران که هفته گذشته از سوی ماموران نیروی انتظامی بازداشت شده بود ، در یک جمله اعتراضی به برخورد نامناسب برخی ضابطان قضایی انتظامی اعتراف می کند و می گوید: پس از برخورد نامناسب ماموران به این مساله فکر کردم که برخی عناصر ناآگاه در نیروی انتظامی به یک قاضی که مصونیت قضایی دارد ، رحم نمی کنند و او را مضروب و مجروح می کنند ، پس به سر مردم مظلوم که پناهی ندارند ، چه می آورند. حقوق شهروندی در ضابطه مندی قضایی «سالهاست در نظام اداری کشور طرحی به نام تکریم ارباب رجوع در حال اجراست اما گویی برخی مراجع و نهادهای اجرایی خود را موظف به تکریم ارباب رجوع نمی دانند و از این قاعده مستثنا هستند.» این جملات را مسعود محمدی ، شهروندی که به دلیل مشکل مالی و شکایت از شخصی دیگر سابقه حضور در کلانتری را دارد ، به خبرنگار ما می گوید. او تاکید می کند که ضابطان قضایی و در درجه اول ماموران نیروی انتظامی در شکل گیری پرونده های قضایی نقش تعین کننده ای دارند و اگر بر اثر غرض ورزی در این مساله اهمال کنند ، کل مسیر پرونده عوض می شود . او می گوید: متاسفانه در جریان پرونده ای که داشتم ، به همراه مامور انتظامی برای جلب متهم به منزل او مراجعه کردم و با چشمان خود دیدم که طرف حساب من وارد خانه اش شد ولی مامور همراه من اجازه ورودم را به خانه نداد.خودش وارد خانه شد و بعد از نیم ساعت برگشت و گفت خبری نیست . تو اشتباه کردی فلانی خانه نبود. زن میانسالی که از کلانتری ... خارج شده و خود را سعیده تنها معرفی می کند ، می گوید: بنویسید بعضی از ماموران انتظامی خیلی راحت حق را زیر پا می گذارند و بعضی از آنها برخورد مناسبی با مردم ندارند. او می افزاید: این چه قانونی است که ماموران کلانتری بدون تحقیق حتی بدون اطلاعات حقوقی مناسب ، وارد پرونده های قضایی می شوند و بعد هم مراجعه کنندگان را تحت فشار قرار می دهند تا کسی نتواند از آنها انتقاد کند. برخوردهای نامناسب با مراجعان به کلانتری ها ، تعلل در رسیدگی به شکایت ها و نداشتن تخصص در مواجهه با موارد حقوقی و قضایی و تقاضای پولهای خارج از چارچوب مقررات ، از مهمترین مواردی است که مردم در مصاحبه با خبرنگار ما به آن اشاره می کنند. حمید روزبهانی نیز در مقابل یکی از کلانتری های نزدیک به بازار تهران با خبرنگار ما گفتگو می کند. او می گوید: خود من تا وقتی که پایم به کلانتری باز نشده بود ، به هیچ وجه حرف و حدیث های مربوط به مراجع قضایی و کلانتری ها را قبول نداشتم ولی در اولین مراجعه ناخواسته خود به کلانتری از زندگی پشیمان شدم ، چون آنقدر برخوردهای نامناسب دیدم که دچار شوک شدم تا جایی که تصمیم گرفتم حتی از خیر شکایت خودم بگذرم . او می افزاید: متاسفانه با تمام صحبت هایی که راجع به حقوق شهروندی شده است و با تمام تلاشی که مسوولان و فرماندهان ارشد انتظامی به خرج داده اند ، هنوز فرهنگ برخوردهای مناسب احترام آمیز در قبال شاکی و حتی متهم در برخی ماموران قضایی نهادینه نشده و این مساله در کنار برو و بیاهای فراوان در نظام قضایی و انتظامی اثرات منفی بر مردم می گذارد. رضا عبداللهی خود را کارمند آموزش و پرورش معرفی می کند. او به دلیل اختلاف با مالک خانه خود و تنظیم دادخواست مراجعه کرده است. او معتقد است اگر نیروی انتظامی و قوه قضاییه با همکاری و هماهنگی مناسب ، افرادی که حق مردم را در کلانتری ها تضییع می کنند به مردم معرفی و برخورد مناسبی با آنها کنند ، می توان به بهبود وضعیت برخورد با مردم در کلانتری ها امیدوار بود. این شهروند می گوید: مردم ، آگاه ترین و مسلطترین عنصر بر نحوه تعامل ضابطان قضایی با افراد جامعه هستند و بخوبی می توانند عناصر مطلوب و نامطلوب را تشخیص دهند و اگر سیستم نظارتی نیروی انتظامی بر کار ماموران خود قوت بگیرد ، مردم هم ضمن قدردانی ، کمک خوبی برای ارتقای سطح کارایی ماموران انتظامی خواهند بود.