چشم کودکان به دنبال تلویزیون

خلاقیت در برنامه‌های کودک

داریوش فرضیایی یا همان عمو پورنگ تلویزیون، درباره کیفیت برنامه‌های کودک در تلویزیون به جام‌جم گفت: مهم‌ترین ایده‌آل برای تهیه یک برنامه موفق این است که کار کودک مختص کودکان باشد و دغدغه‌ها و نیاز‌های آنها را محور کار خود قرار دهد. متاسفانه برنامه‌های کنونی که برای کودکان تهیه و تولید می‌شود، همه به سمت اجرای زنده سوق پیدا کرده‌ و این موضوع فرصت کار تحقیقاتی و کارشناسی شده را از برنامه‌سازان گرفته است.

وی افزود: در اجرا و تهیه برنامه‌های زنده هر قدر هم که متبحر باشیم، اما در نهایت دستمان بسته است و امکان آزمون و خطا بیشتر و کار کارشناسی و دقیق کمتر می‌شود. شاید در نگاه اول این موضوع جذابیت‌های خودش را داشته باشد، اما متاسفانه بیشتر کارهای کودک، محدود به یک مجری و چند دوربین و کارگردان و تعدادی بچه شده است.

فرضیایی اضافه کرد: نبود متن قوی و جای خالی پژوهش در کارهای کودک نیز از دیگر نقاط ضعفی است که گریبانگیر برخی از این برنامه‌ها شده است.

وی با اشاره به این‌که حتی اگر یک برنامه به صورت زنده اجرا می‌شود، باید به سمتی پیش برود که سبک خاص خودش را پیدا کند، ادامه داد: اگر حرف تازه‌ای برای بچه‌ها نداشته باشیم و برنامه ما از دیگر برنامه‌های مشابه متفاوت نباشد، کم‌کم جذابیت خود را از دست می‌دهد و تبدیل به یک برنامه مهجور می‌شود.

عمو پورنگ گفت: تلویزیون با توجه به گستردگی‌اش، می‌تواند باعث ایجاد حرکت‌های بزرگی شود و این زمانی صورت می‌گیرد که نگاه ما به برنامه‌های کودک تغییر کند. سریال‌سازی یکی از موضوعاتی است که جای خالی آن در میان برنامه‌های کودک حس می‌شود.

این مجری اضافه کرد: برنامه هر قدر هم که جذاب باشد، اگر دچار تکرار شود تمام ماهیتش را از دست می‌دهد. متاسفانه برخی برنامه‌های کودک به سمت روزمرگی می‌رود و دچار یکنواختی شده‌ و این در حالی است که بچه‌ها نیاز به کار خلاقانه و نو دارند.

مسلمی، کارگردان و یکی از مجریان برنامه فیتیله نیز درباره برنامه‌های کودک به جام‌جم گفت: به اعتقاد من برنامه‌هاب کودک باید به صورت یک بسته بزرگ و متنوع به بچه‌ها ارائه شود؛ بسته‌ای حاوی کارهای عروسکی، نمایشی، آثار نمایشی و... که هر کدام تنوع خاصی داشته باشد و کودک از دیدن آن لذت ببرد.

وی ادامه داد: برنامه‌های کودک مجری محور شده‌اند و متاسفانه ما ساده‌ترین راه را برای ورود به دنیای کودکان انتخاب کرده‌ایم و بیشتر برنامه‌ها از نظر شکل و ساختار شبیه هم شده‌اند و این در نهایت به این برنامه‌ها آسیب می‌زند.

مسلمی با اشاره به این‌که ما باید حس کنجکاوی بچه‌ها را تحریک کنیم، گفت: باید در برنامه‌ها مسائلی را مطرح کنیم که بچه‌ها پاسخ سوالات خودشان را در آن پیدا کنند. برنامه‌های کودک احتیاج به هنرمندانی دارد که در این عرصه دارای تجربیات زیاد هستند.

وی اضافه کرد: در برنامه‌های کودک، فقط عمو و خاله‌ها نمی‌توانند دنیای بچه‌ها را پر کنند. در همین زمینه نیز گروه فیتیله‌ای‌ها تصمیم گرفته‌اند بخشی از برنامه‌های خود را تولیدی تهیه کنند که بتوانیم از نظر دکور، لباس و متن به سمتی پیش برویم که نیازهای بچه‌ها را ارزیابی و هوش و استعداد آنها را بسنجیم و آنها را هر چه بیشتر در برنامه درگیر کنیم و حس کنجکاوی‌شان را با فعالیت در برنامه برانگیزیم.

مجید قناد، مجری و تهیه‌کننده با تجربه برنامه «جمعه به جمعه، خونه به خونه» هم درباره کیفیت برنامه‌های کودک به جام‌جم گفت: همان‌طور که بچه‌ها به تلویزیون نگاه می‌کنند و به آن چشم می‌دوزند، تلویزیون هم باید به بچه‌ها نگاه ویژه‌ای داشته باشد. ما به عنوان تهیه‌کنندگان برنامه‌های کودک باید هر روز را روز جهانی کودک بدانیم و تلاش کنیم برگ تازه و خلاقانه‌ای را برای کودکان رو کنیم.

وی ادامه داد: در برنامه‌های کودک باید به تنوع قشری کودکان توجه کنیم و محتوا و ظاهر برنامه‌ها به سمتی پیش نرود که تنها یک قشر شهرنشین را مورد توجه قرار دهیم، چرا که مخاطبان برنامه‌های کودک همه بچه‌های ایران کشور هستند.

قناد اضافه کرد: متاسفانه در عصر جدید و با توجه به فراوانی شبکه‌های مختلف جهانی، اگر در زمینه برنامه سازی نتوانیم توجه بینندگان را جلب کنیم، کودک بسرعت جذب شبکه‌های دیگر می‌شود. ما به عنوان برنامه ساز کودک و یک نهاد تربیتی اثر گذار نباید بگذاریم که کودکان این عدم آگاهی را تجربه کنند و باید مهارت‌های لازم تربیتی و آموزشی را در کنار فراهم کردن شادی در برنامه‌ها ایجاد کنیم.

وی افزود: موضوع دیگری که در برنامه‌های کودک مورد غفلت قرار گرفته، توجه به کودکان فقیر، بیمار یا بزهکاران است. چقدر برای پیشگیری از بروز این مسائل به کودکان آموزش صحیح داده‌ایم؟ اینها مسائلی است که نباید از آن غفلت کرد تا روز به روز برنامه‌های غنی‌تر و جذاب‌تری برای کودکان تهیه کنیم.

مهراوه فردوسی - گروه رادیو و تلویزیون