کاهش انگیزه شالیکاران برای کشت برنج

 کشاورزان برنجکار مازندران بر این اعتقادند که اگر امسال برنج طارم محلی را کمتر از 55 هزار ریال در هر کیلوگرم به فروش برسانند به این معنی است که دیگر نباید کشت برنج را ادامه دهند، زیرا صرفه اقتصادی آن از بین رفته است.

کارشناسان جهاد کشاورزی مازندران هم مانند کشاورزان برنجکار معتقدند که هزینه‌های کارگری کشت و کار و قیمت نهاده‌های تولید برنج در سال جاری به مراتب بیشتر از سال‌های پیش است و در صورت ادامه این روند، تنها کشاورزانی کشت برنج را در مازندران ادامه خواهند داد که به علت نداشتن زمینه شغلی دیگر، بناچار مجبور به ادامه کشاورزی باشند.

این کارشناسان می‌گویند که حدود 60 درصد هزینه تولید برنج در مازندران را مزد کارگری تشکیل می‌دهد و اگر غیرت و نیاز نسل گذشته به انجام کار سخت و دشوار کشاورزی به روش سنتی نباشد، به طور یقین هیچ شالیزاری در مازندران باقی نخواهد ماند.

شالیکاران معتقدند دستمزد‌ها و هزینه‌های کارگری در فصل جاری کشت نسبت به دوره قبل، افزایش جهشی و در بعضی موارد، صددرصدی داشته است.

امسال در فصل نشاءی برنج دستمزد روزانه هر کارگر نشاءءکار تا 600 هزار ریال رسید و هر کیسه کود شیمیایی 50 کیلویی نیز تا 600 هزار ریال عرضه شد.

از آنجا که اعتبار و اعتماد بین کشاورزان از اهمیت خاصی برخوردار است، شالیکاران بناچار برای پس دادن دیون خود بلافاصله پس از برداشت مجبور به فروش محصولشان با هر قیمت پیشنهادی در بازار هستند و در این حالت، دسترنج خود را به پایین‌ترین قیمت ممکن عرضه می‌کنند تا بتوانند دیون خود را بپردازند و کشاورزانی که نقدینگی لازم را دارند تنها اندکی یا بخشی از محصولشان را بلافاصله پس از برداشت به بازار عرضه می‌کنند و بقیه را انبار کرده و در زمانی که قیمت به تعادل منطقی رسید، آن را به فروش می‌رسانند.

روند تبدیل شالی به برنج سفید در مازندران یکی دیگر از مشکلات و دغدغه‌های شالیکاران است، به‌طوری که هدررفت و ضایعات در این روند، هزینه تولید را بالا می‌برد.

مازندران یک هزار و 250 واحد شالیکوبی دارد که 95 درصد آن فرسوده و از رده خارج است، اما بخش عمده‌ای از شالی‌ها در خشک‌کن‌های ثابت و سپس در یک روند سنتی تبدیل به برنج سفید می‌شود.

بالا رفتن ضریب شکستگی 15 تا 25 درصد به عنوان ضایعات یکی از دغدغه‌های کشاورزان است زیرا برنج شکسته که همان نیم‌دانه باشد با 70 درصد کمتر از قیمت برنج اصلی در بازار خرید و فروش می‌‌شود و به این ترتیب، بخشی از محصول شالیکاران به این صورت از دسترس آنان خار می‌شود.

یکی از شالیکاران آملی با بیان این‌که مسئولان جهاد کشاورزی بر کشت نشاء به صورت مکانیزه و تهیه نشاء از بانک نشاء تاکید دارند، گفت: برای انجام نشاءی مکانیزه، اجرای طرح تسطیح و تجهیز شالیزار ضروری است زیرا در غیر این صورت به دلیل کوچک بودن زمین، کم‌آبی یا فراوانی آب و مسطح نبودن زمین، کشت مکانیزه امکانپذیر نیست.

ذبیح‌الله صالحی به بالا بودن قیمت نهاده‌های کشاورزی از جمله پلاستیک برای پوشش و روکش‌کردن کرت‌ها و خزانه‌کاری شالی اشاره کرد و از بالا رفتن قیمت سوخت گازوئیل و نامشخص بودن سهمیه سوخت کشاورزی، به عنوان بخش دیگری از مشکلات برنجکاری یاد کرد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران نیز با بیان این‌که در حال حاضر 16 بانک نشاء در استان فعال است، گفت: از آنجایی که با کشت نشاءی مکانیزه، هزینه تولید برنج تا 50 درصد کاهش می‌یابد، افزایش بانک‌های نشاء یک امر ضروری است.

یحیی ابطالی افزود: ایجاد بانک نشاءی برنج زیربنا و لازمه انجام نشاءی مکانیزه است، اما به دلیل نبود حمایت و تامین نشدن اعتبارات، بیش از 60 فقره تقاضای ایجاد بانک نشاء در مازندران همچنان متوقف مانده است.

وی گفت: امروزه حدود 60 درصد هزینه تولید برنج در مازندران فقط بابت کارگر است و اگر غیرت و نیاز نسل گذشته به انجام کار سخت و دشوار کشاورزی که به روش سنتی صورت می‌گیرد نباشد، به‌طور یقین شالیزاری در استان باقی نخواهد ماند.

وی ادامه داد: برنجکاری باید به‌صورت مکانیزه صورت بگیرد تا علاوه بر کاهش هزینه تولید، شاهد حفظ زمین‌های شالیزاری نیز باشیم.

وی با بیان این‌که در سال 86 فقط در 4000 هکتار از اراضی شالیزاری استان با دستگاه نشاء کار انجام می‌شد، افزود: امسال نشاءی مکانیزه به 35 هزار هکتار افزایش یافت.

وی با اشاره به این‌که افزایش تولید در واحد سطح، توسعه کشت دوم و انجام کشت و کار مکانیزه مهم‌ترین برنامه سازمان جهاد کشاورزی مازندران برای اقتصادی کردن فعالیت‌های کشاورزی در استان است، ادامه داد: اعلام بموقع قیمت تضمینی خرید برنج یکی از راهکارهای حمایت از شالیکاران است که امسال این کار انجام نشد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران روند استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی برای انجام کشت و کار مکانیزه را کند دانست و گفت: به‌طور یقین، کشاورزانی که با استفاده از دستگاه‌های امروزی نشاء و برداشت شالی را انجام می‌دهند، نسبت به فعالیت کشاورزی و مقدار تولید راضی خواهند شد. (ایرنا)