وسواس غذایی را کنار بگذارید

البته مشکل به همین‌جا ختم نمی‌شود، وقتی کارشناسان توصیه می‌کنند هفته‌ای دو بار ماهی بخورید، برخی از ما فقط به ماهی‌هایی فکر می‌کنیم که در آب‌های آلوده زندگی می‌کنند و این داستان همچنان ادامه دارد.

خیلی از افراد و بخصوص کسانی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند، با این تصور مصرف بسیاری از مواد غذایی مفید را برای خود و خانواده‌شان ممنوع کرده‌اند؛ اما آیا واقعا باید به بهانه عدم اطمینان از سلامت مواد غذایی، آنها را از رژیم غذایی خانواده حذف کنیم؟

میترا زراتی کارشناس ارشد تغذیه با اشاره به این‌که رژیم غذایی متعادل باید شامل تمام گروه‌های مواد غذایی از جمله میوه، سبزیجات، لبنیات و غلات باشد به «جام‌جم» می‌گوید: در رژیم غذایی تا جایی که امکان دارد باید از مواد مطمئن، سالم و عاری از هرگونه سموم و آفات استفاده شود؛ همچنین خوب است بدانیم وقتی سموم و آفات همراه مواد غذایی وارد بدن می‌شود، برای سم‌زدایی به کبد رفته و مواد زائد از طریق ادرار دفع می‌شود.

به گفته وی پس از خوردن مواد غذایی سمی و حاوی آفت‌کش و... کبد بیش از سایر اعضای بدن تحت فشار قرار می‌گیرد بنابراین حتما باید قبل از مصرف هرگونه ماده غذایی، از سلامت آن مطمئن شویم.

زراتی با اشاره به افرادی که در این زمینه دچار نوعی وسواس هستند و مصرف همه مواد غذایی را مضر می‌دانند، توضیح می‌دهد: نکات خاصی وجود دارد که همه باید به آن توجه داشته باشند تا بتوانند مواد غذایی سالم را تشخیص داده و مصرف کنند؛ به عنوان مثال هنگام خرید آجیل حتما باید به این موضوع توجه داشته باشید که به هیچ‌وجه آجیل رنگ‌‌شده نخرید و آن را مصرف نکنید بنابراین در این موارد اگر با وسواس عمل کنید، کاملا طبیعی و درست است چون نمی‌توان به سخن فروشنده که درباره رنگ خوراکی و مجاز صحبت می‌کند، اعتماد داشت.

به گفته این کارشناس تغذیه بهتر است از هیچ‌گونه ماده غذایی دارای رنگ‌های مصنوعی استفاده نکنید و به جای آن مواد طبیعی را تهیه کنید، چون ممکن است رنگ استفاده شده، مجاز و خوراکی نباشد.

زراتی با بیان این‌که برای خرید میوه هم باید دقت کافی داشت، می‌گوید: معمولا باید به میوه‌هایی که خیلی درشت است و زمانی که برای مدتی طولانی در یخچال نگهداری می‌شود و هیچ تغییری در آن ایجاد نمی‌شود شک کرد.

به گفته وی اغلب میوه‌هایی که پس از گذشت مدت زمانی دارای لک می‌شود و ظاهرشان تغییر می‌کند میوه‌های سالمی است که ماده مضری ندارد. به این نکته هم دقت کنید که بهتر است همیشه از انواع کوچک، اما سالم‌تر میوه‌ها استفاده کنید.

دسته دیگر مواد مورد نیاز ما، غذاهای دریایی است که خواص بسیار زیادی دارد و به همین دلیل متخصصان تغذیه مصرف ماهی را به همه افراد سفارش می‌کنند؛ اما گاهی ممکن است سوالاتی هنگام خرید ماهی برای شما پیش بیاید؛ با توجه به آلودگی برخی آب‌ها‌، آیا باز هم مصرف ماهی مفید است؟ مصرف کدام یک از انواع ماهی بهتر است؟ چطور ماهی مناسب را انتخاب کنیم؟.

زراتی با بیان این‌که ماهی یا پرورشی است یا ماهی آب‌های آزاد، توضیح می‌دهد: عدم مصرف ماهی آب‌های آزاد، کاری غیرممکن و در عین حال وسواس‌گونه است، اما توصیه می‌شود برای اطمینان بیشتر در دوران‌ خاصی از زندگی مانند زمان بارداری و در سنین زیر 5 سال تا حد امکان بیشتر از ماهی‌های پرورشی استفاده شود؛ این ماهی‌ها در حوضچه‌های مخصوصی پرورش داده می‌شود و به همین دلیل آلودگی‌ ماهی آب‌های آزاد را ندارد.

به گفته وی در اغلب موارد، هر چه سن ماهی کمتر باشد، مصرف آن مناسب‌تر است. بنابراین هنگام تهیه ماهی، باید به اندازه آن هم دقت کنیم. به عبارت دیگر، بهتر است از خرید ماهی‌های خیلی بزرگ (در مقایسه با سایر ماهی‌های همان گونه) خودداری شود.

زراتی می‌گوید: در برخی مقالات علمی به این نکته اشاره شده است که مصرف لبنیات می‌تواند دردسرساز باشد، اما اگر چنین مطلبی را مطالعه کردید باید بدانید این مساله به هیچ‌وجه مربوط به جامعه ما نیست. در واقع مصرف بسیار زیاد لبنیات و بخصوص انواع پرچرب آن، ممکن است مشکلاتی را برای افراد ایجاد کند، اما نکته مهم این است که این مساله نه‌تنها بیشتر مربوط به لبنیات پرچرب است، بلکه در کشور ما که سرانه مصرف لبنیات کم است نیز جایی ندارد.

به گفته وی مشکل حاصل از مصرف لبنیات پرچرب مربوط به خود محصولات لبنی نیست و در واقع چربی آنها باعث ایجاد چنین وضعیتی می‌شود.

این کارشناس تغذیه با اشاره به شیرهایی که ماندگاری زیادی دارد، توضیح می‌دهد: خیلی از افراد به اشتباه تصور می‌کنند شیرهایی که مدت زیادی سالم می‌ماند، حاوی مواد نگه‌دارنده است. در حالی که هیچ‌گاه نمی‌توان به لبنیات مواد نگه‌دارنده اضافه کرد و علت ماندگاری این مواد نیز تفاوت در نوع فرآیند پاستوریزه کردن آنهاست.

میترا زراتی توضیح می‌دهد: زمانی که ما درباره مصرف مواد غذایی صحبت می‌کنیم، منظور فقط پر کردن معده و احساس سیری نیست، بلکه هدف نهایی سیر شدن سلولی است؛ به این معنی که با خوردن بسیاری از غذاها احساس سیری می‌کنیم، اما باید توجه داشت آیا واقعا نیاز سلول‌ها هم با هر غذایی تامین می‌شود؟

به گفته وی می‌توان غذا را در حجم کم مصرف کرد، اما همان هم می‌تواند شامل میزان کافی مواد مغذی برای سلول‌های بدن باشد.

پس به خاطر داشته باشیم بهتر است رژیم غذایی متنوع باشد؛ همچنین خوب است در تهیه غذاهای روزانه از میوه‌ها و سبزیجات رنگی نیز کمک بگیریم؛ به عنوان مثال اگر قرار است غذایی به کمک فلفل دلمه‌ای آماده شود، از رنگ‌های مختلف آن استفاده کنیم.

این کارشناس تغذیه اضافه می‌کند: مصرف‌کنندگان هیچ وقت نمی‌توانند نسبت به سلامت یا عدم سلامت مواد غذایی به طور کامل اطمینان پیدا کنند، اما این مساله بهانه خوبی برای کنار گذاشتن مصرف لبنیات، میوه، سبزی و... نیست و به جای این کار باید نسبت به رعایت بهداشت دقت بیشتری داشت تا کمتر مشکل ایجاد شود.

در ضمن پس از خرید هم رعایت بهداشت مواد غذایی از قبیل نگهداری مناسب، شستن و ضدعفونی‌کردن صحیح بسیار مهم و برعهده مصرف‌کننده است.

نیلوفر اسعدی‌بیگی ‌- گروه سلامت