قیام بحرین با سرکوب قابل مهار نیست

از زمانی که بحرین به شکل دولتی مستقل در سال 1970 مستقل شد تاکنون تقریبا به صورت دوره‌ای (در این 40 سال) هر 10 سال در این کشور یک قیام وجود داشته و در 40 سال گذشته این قاعده شکسته نشده است. این امر بیانگر آن است که ساختار سیاسی بحرین، ساختار پایداری نیست و جامعه نسبت به این ساختار اعتراض دارد. چنانچه در دهه 1970 یک قیام و در دهه‌های 80 و 90 نیز قیام‌هایی اتفاق افتاد. قیام فعلی، قیام چهارم است و یکی از مهم‌ترین ویژگی های قیام فعلی در بحرین این است که در 3 قیام قبلی دولت موفق به مهار بحران شده بود (گاهی برخی قیام‌ها یک ماه هم طول نمی‌کشید) ، اما در قیام کنونی خیزش مردم 11 ماه ادامه پیدا کرده ،دولت قادر به مهار آن نیست و اراده مردم هم شکسته نشده است؛ قبلا هرگاه قیامی ‌اتفاق می‌افتاد، رژیم ظرف یکی دو ماه آن را سرکوب می‌کرد، ولی این‌بار اراده مردم به‌‌رغم تمامی‌ تلفات و اقدامات وحشیانه دولت در اخراج کارکنان، استفاده از نیرو‌های نظامی‌ عربستان و امارات همچنان استوار است. ایستادگی مردم نشان داد که این قیام با سرکوب قابل مهار نیست و این مهم‌ترین ویژگی قیام مردم بحرین است، بنابراین با وجود آن‌که توان نظامی عربستان و امارات به توان رژیم آل خلیفه افزوده شده، اما بازهم دولت موفق به مهار قیام نشده است.

بعید می‌دانم. راهبردهای خاورمیانه‌ای آمریکا مبتنی بر 2پایه است؛ نخست امنیت اسرائیل و دوم ارسال انرژی ارزان از منطقه به غرب. بحرین چون جایگاه ویژه‌ای در منطقه خاورمیانه دارد هرگونه تحول در بحرین بر مجموعه شورای همکاری خلیج‌فارس تاثیر خواهد گذاشت. به عبارت دقیق‌تر اگر در بحرین تحولی روی دهد شرق عربستان هم شاهد سرآغاز انقلابی جدی خواهد بود و ممکن است بقیه اعضای شورای همکاری هم تحت تاثیر این امر قرار گیرند، لذا آمریکا در این بین بر اساس منافع خود حرکت می‌کند و نه بر احقاق حقوق قانونی جوامع منطقه. برای آمریکا مهم نیست که حقوق شهروندان شیعه در بحرین به عنوان یک اکثریت نقض می‌شود و رژیمی ‌با سرکوب و دیکتاتوری آنجا را مدیریت می‌کند. آنچه مشخص است اساسا آمریکا از رژیم‌های دیکتاتوری در منطقه حمایت می‌کند، به عبارت دیگر منافع آمریکا هم‌اکنون مبتنی بر حفظ این نوع رژیم‌های وابسته و دیکتاتورمآب در خلیج‌فارس است.

جمعیت الوفاق به دنبال اصلاحات سیاسی است در حالی که مردم به دنبال یک انقلاب و دگرگونی بنیادین هستند. یعنی زمانی که رژیم حاضر به اصلاحات نیست، مردم چاره‌ای جز سرنگونی حکومت ندارند. قبلا در پارلمان نیمی ‌از کرسی‌ها در اختیار الوفاق بود، اما چون عملکرد پارلمان ارزشی نداشت و فاقد حق تعیین دولت، استیضاح وزیر، برکناری و... بود و بیشتر شورای مشورتی بود، الوفاق دریافت که ماندن در این پارلمان جایز نیست. به همین دلیل آنان از پارلمان خارج شدند.

تداوم اعتراض‌ها در بحرین باعث شده است گروه‌های شیعه با هم متحد شوند. ما قبلا شاهد 2 نوع از گروه‌ها در روند مبارزه بودیم. گروه‌هایی مانند الوفاق داشتیم و گروه دیگری تحت عنوان الاخاء. گروه الاخاء انتخابات را تحریم کرد، اما الوفاق وارد انتخابات شد و 18 کرسی به دست آورد. الوفاق با احساس این‌که حضورش در پارلمان به تقویت رژیم و در عین حال ، سرکوب مردم منجر می‌شود از پارلمان خارج شد. الان نگاه نیروهای میانه‌رو مانند الوفاق هم در حال نزدیک‌شدن به مجموعه الاخاء است. به همین دلیل حوزه‌های مشترک در مقابل نظام سیاسی در حال افزایش است و افزایش حوزه‌های مشترک منجر به نوعی ائتلاف بین اینها در مقابل نظام حاکم شده است.

دولت بحرین فقیرترین کشور مجموعه شورای همکاری خلیج‌فارس است و به عبارتی نفت چندانی برای صدور ندارد و تقریبا تمام نفت تولیدشده‌اش بین 200 تا 300 هزار بشکه است. این کشور قبلا متکی به صنعت گردشگری بود و پل عربستان به بحرین یکی از مهم‌ترین مبادی ورودی توریسم از شرق عربستان به منطقه بحرین بوده است، اما اکنون صنعت توریسم تا حدی زیاد متوقف شده است و بسیاری از صنایع و چرخه اقتصاد دچار رکود است و این نیز خود زیان‌های دولت بحرین را افزایش داده است. گذشته از این عربستان سعودی 10میلیارد دلار در اختیار دولت بحرین قرار داده است که خود این امر براین نکته دلالت دارد که دولت دچار مشکلات مالی شده و عربستان این مشکل را حل کرده است. علاوه بر این دولت بحرین جنایت بسیار بزرگی انجام داده و بسیاری از کارکنان شیعه، دانشجویان و دانش‌آموزان شیعه را از ادارات دانشگاه‌ها و مدارس اخراج کرده است. این رفتار جنایتکارانه حکومت بسیاری از سازمان‌های دولتی را بامشکل مواجه کرده است، چرا که بدون برنامه‌ریزی این امر اتفاق افتاده است. من تصور می‌کنم در بعد اقتصادی، چرخه اقتصادی در این کشور همچنان لنگ خواهد زد و مشکل جدی خواهد داشت.

متاسفانه اتحادیه عرب تاکنون با موضوع بحرین و انقلاب این کشور رفتاری کاملا تبعیض‌آمیز داشته و به خواست مردم بحرین نیز احترام نگذاشته است، زیرا اکنون آنچه بر اتحادیه عرب فرمانروایی می‌کند پترودلار و شیخ‌نشین‌های نفتی هستند. چون کشورهای عضو این اتحادیه مایل به مطرح‌شدن مساله بحرین نیستند، لذا دیدیم اتحادیه عرب در سوریه به شدت فعال شد و ناظرانی را به این کشور اعزام ‌کرد، اما در مورد بحرین هم کاری نمی‌کند و سکوت کرده است. این سکوت هم به نوع سلطه پترودلار در این نهاد منطقه‌ای برمی‌گردد. اکنون مردم بحرین بشدت به اتحادیه عرب اعتراض دارند و این رفتار را رفتاری قابل قبول نمی‌دانند. اتحادیه عرب تاکنون کاری برای انقلاب بحرین انجام نداده است و در آینده نیز بعید است دست به چنین کاری زند. چرا که حاکمیت کشورهایی مانند قطر و عربستان مانع از آن خواهند شد که بحث بحرین به طور جدی در این اتحادیه مطرح شود.

چنین باوری در بحرین وجود ندارد و هیچ‌گونه گروه مسلحی نیست. تاکنون نیز مبارزه مسلحانه در دستور کار گروه‌های مخالف نبوده است. حتی در هفته‌های گذشته هم استفاده از کوکتل مولوتف در مقابله با ماشین‌های سرکوبگر پلیس در بین برخی از جوانان مطرح شد، اما بسیاری از چهره‌های سیاسی با آن مخالفت کردند. این امر خود بیانگر آن است که رهبران قیام تصمیم دارند انقلاب خود را به‌صورت مسالمت‌آمیز مدیریت کنند.