چگونگی شکایت به دیوان عدالت اداری

پس از طی این مراحل، دادخواست توسط رئیس دیوان یا یکی از معاونان او به یکی از شعب ارجاع می‌شود. در صورتی که دادخواست تکمیل باشد و نقصی نداشته باشد دفتر شعبه، یک نسخه از دادخواست و ضمائم آن را به طرف شکایت ابلاغ می‌کند که وی موظف است ظرف یک‌ماه از تاریخ ابلاغ نسبت به ارسال پاسخ اقدام کند. البته وصول شدن پاسخ مانع رسیدگی نیست و شعبه می‌تواند براساس مدارک موجود به پرونده رسیدگی و رای را صادر کند.

البته شعبه دیوان می‌تواند هر یک از طرفین دعوی را برای دریافت توضیح دعوت کند و چنانچه شاکی علی‌رغم دعوت وی، در شعبه حاضر نشود در حالی که رسیدگی به پرونده بدون توضیح او میسر نباشد قرار ابطال دادخواست صادر می‌شود. در این میان اگر طرف شکایت شخصی حقیقی یا نماینده شخص حقوقی باشد و پس از احضار بدون عذر موجه از حضور جهت ادای توضیح خودداری کند شعبه او را جلب کرده یا به انفصال موقت از خدمات دولتی به مدت یک ماه تا یک‌سال محکوم می‌کند.

رسیدگی به شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی از آیین‌نامه‌ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری‌ها، صلاحیت نداشتن مرجع تصویب‌کننده نظامات یا تجاوز و سوءاستفاده از اختیارات و تخلف در اجرای قوانین و مقررات در کنار صدور رای وحدت رویه از وظایف هیات عمومی دیوان عدالت اداری است، اما گاه اتفاق می‌افتد که افراد نسبت به آرای صادره در شعب دیوان اعتراض دارند که این اعتراضات می‌تواند به 4 صورت اعاده دادرسی، اعمال ماده 18، اعمال ماده 16 و اعتراض ثالث باشد.

اعاده دادرسی در صورتی است که یکی از طرفین دعوی بعد از صدور رای، مدرک جدیدی به دست بیاورد که در رای موثر باشد. همچنین در صورتی که رئیس دیوان یا رئیس قوه قضاییه آرای دیوان را دارای اشتباه شرعی یا قانونی تشخیص دهند موضوع به شعبه تشخیص ارجاع می‌شود (اعمال ماده 18).‌ این در حالی است که در صورتی که حداقل 2 قاضی از 3 قاضی صادرکننده رای متوجه اشتباه شکلی یا ماهوی در رسیدگی خود شوند می‌توانند موضوع را جهت ارجاع به شعبه تشخیص به رئیس دیوان گزارش دهند. (اعمال ماده 16)‌.