اتفاق روز

چتر آلودگی بر آسمان تهران

این روزها در تهران، ‌راه نفس تنگ است و چشم‌ها اشک‌آلود. نیازی به ابزارهای دقیق سنجش ذرات معلق در هوا نیست تا عمق فاجعه را ببینی. در خیابان که راه می‌روی به کوهی از ذرات معلق برمی‌خوری که راهت را سد می‌کند و گلویت را به درد می‌آورد.تهران این روزها مانند بسیاری از روزهای زمستان سال قبل و سال‌های قبل‌تر از آن (شاید اندکی شدیدتر) اسیر پدیده وارونگی هوا شده است. اما این پدیده چیست که این چنین گریبان تهران را گرفته و راه نفسش را بریده است.

کد خبر: ۳۶۹۹۴۰

وارونگی هوا پدیده‌ای طبیعی است و به خودی خود پدیده‌ای مضر به شمار نمی‌رود. در لایه‌های نزدیک به سطح زمین ‌هرچه قدر به سمت بالا بروید از دمای هوا کاسته می‌شود. به عبارت دیگر با افزایش ارتفاع، دما کاهش پیدا می‌کند. اما گاهی اوقات به دلایل کاملا طبیعی این پدیده معکوس می‌شود یعنی تا ارتفاع مشخصی با افزایش ارتفاع؛ دما نیز افزایش پیدا می‌کند دلایل این پدیده وجود هوای آرام در یک منطقه برای مدت طولانی،‌ وجود هوای سرد و خشک و عواملی از این دست هستند. اما آنچه این پدیده را به قارچی مرگبار تبدیل می‌کند، این است که بر اثر وارونگی دمایی و زمانی، ذرات معلق و غباری که در آن منطقه وجود دارند، در همان جایی که هستند به دام می‌افتند. در شرایط عادی این ذرات به طبقات بالای جوی منتقل می‌شوند و از آنجا در دالان‌های هوایی پراکنده و جابه‌جا می‌شوند اما در شرایط وارونگی امکان انتقال این ذرات و هوای شامل آن به ارتفاعات بالاتر از بین می‌رود و غبار و آلودگی‌ها در همان جا به دام می‌افتند، حال اگر این اتفاق در جایی مانند تهران بیفتد که هر روز هزاران تن ذرات معلق هم به آن اضافه می‌شود، ذرات جدید بر قبلی‌ها اضافه شده و بر حجم آلودگی می‌افزایند.

وارونگی عامل تشدید آلودگی هوا در زمستان‌هاست، اما مقصر این ماجرا وارونگی نیست. خودرو‌ها و همه آلاینده‌هایی که تولید می‌کنیم، این گونه چتر مرگبار خود را می‌گستراند و جان شهروندان را هدف می‌گیرد. این روزها به تهران و مردمانش سخت می‌گذرد اما علاج این واقعه را باید در روزها و ماه‌ها و سال‌های پیش از وقوع آن کرد. اکنون هیچ کاری جز انتظار برای تغییر الگوی آب و هوا و آرزوی وزش باد و بارش باران نمی‌توان انجام داد.