قارچ‌هایی‌که باعث عفونت می‌شوند

این عفونت‌های قارچی که پوست و ناخن‌ها را درگیر می‌کنند، به تنیا مشهورند و واگیردار نیز هستند. این عفونت‌ها گاهی از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا و یا گاهی از راه تماس با شئ یا حیوان آلوده، به انسان منتقل می‌شوند. عامل بقای این عفونت‌های قارچی، گرما و رطوبت محیط بوده و بیشتر در شانه، لباس‌ها، محیط حمام و یا استخر زندگی کرده و رشد می‌کنند. عدم رعایت بهداشت فردی و رطوبت طولانی‌مدت پوست بدن خطر رشد عفونت‌های قارچی را افزایش می‌دهد. در بیشتر افراد، این عفونت‌های قارچی خفیف بوده و به راحتی درمانپذیرند ولی در بیمارانی که به دلایلی چون ابتلا به ویروس HIV، ایدز، یا سرطان، سیستم ایمنی ضعیفی دارند، ممکن است مشکلات جدی و خطرناکی را به‌وجود آورد.

عفونت‌های قارچی معمولا لکه‌هایی از خود روی پوست برجای می‌گذارند که معمولا با رنگ طبیعی پوست متفاوت بوده و بیشتر به رنگ سفید، صورتی، قهوه‌ای و به صورت فلسی‌شکل دیده می‌شود. این مشکل بیشتر قسمت‌هایی از بدن را مبتلا می‌کند که یا بر اثر پوشش نامناسب و گرم شدن و یا براثر عدم رعایت بهداشت، شرایط مساعدی برای رشد قارچ‌ها داشته‌اند مانند پشت، پاها، سینه، بازوها، ناخن‌ها، پوست سر و کشاله ران.

ناخن‌ها از اجزای زیبایی دست و پا محسوب می‌شوند و رعایت برخی اصول و بهداشت آنها ممکن است به این وجهه زیبایی آن صدمه وارد کرده و فرد را نیز با مشکلاتی مواجه نماید. در این میان عفونت ناخن‌های پا بسیار شایع‌تر است چرا که داخل کفش بوده و محیط گرم و مرطوب داخل کفش، شرایط مناسب را برای رشد عفونت‌های قارچی فراهم می‌آورد ولی رها شدن از شر عفونت انگشتان کمی دشوار بوده و زمان می‌برد. عموما یکی از انگشت‌ها دچار عفونت می‌شوند ولی در صورتی که درمان مناسبی صورت نگیرد، ممکن است به سایر انگشت‌ها نیز سرایت کند. انگشت بزرگ پا معمولا اولین انگشتی است که علائم عفونت قارچی در آن بروز می‌کند. علائم آن هم این‌گونه است که ناخن زردرنگ و ضخیم گشته، شکننده شده و براحتی می‌شکند و ناخن حالت طبیعی خود را از دست می‌دهد و گاهی بر اثر نرم شدن، ممکن است ناخن از گوشت جدا شده و به طور کامل کنده شود. ناخن‌ها ظرافت و درخشندگی خود را از دست می‌دهند. تمام این علائم در مورد انگشتان و ناخن‌های دست هم قابل مشاهده است.

همان‌طور که گفتیم، درمان عفونت قارچی ناخن‌ها دشوار بوده و معمولا بیمار نیاز به درمان‌های خوراکی دارد که در صورت عدم رعایت موارد لازم، بعد از مدتی، عفونت مجددا عود می‌کند. در مورد عفونت قارچی ناخن‌ها، رعایت برخی اصول مانع از بروز و یا عود مجدد مشکل می‌شود.

ناخن‌ها را همیشه کوتاه نگه دارید و قسمت‌های ضخیم ناخن را سوهان بزنید. هرگز از ناخن‌گیر یا قیچی مشترک برای کوتاه کردن ناخن‌هایتان استفاده نکنید چرا که عفونت قارچی قابل انتقال به سایر افراد است.

در ضمن اگر دچار عفونت قارچی پا شده‌اید، هر چه سریع‌تر آن را درمان کنید تا مبادا عفونت پا، به ناخن‌هایتان سرایت کند.

بهتر است اگر ناخن‌هایتان آسیب دیده‌اند، از پوششی مانند جوراب یا دستکش استفاده کنید. از کفش‌هایی استفاده کنید که اندازه پایتان بوده و نوک گردی داشته باشد چرا که کفش‌های تنگ و نوک باریک به ناخن‌های پا صدمه وارد می‌کند.

همچنین پاهایتان را تا جایی که ممکن است خنک نگه دارید و جوراب‌های نخی بپوشید و برای جلوگیری از تعریق، از پودر تالک بین انگشتان پا استفاده کنید و به طور کلی تمام اصول بهداشتی و مراقبتی که درخصوص عفونت پا اشاره کردیم در مورد عفونت ناخن‌ها هم صدق می‌کند.

علاوه بر درمان‌های دارویی که معمولاً به صورت خوراکی به بیمار داده می‌شود، برخی درمان‌های سنتی هم وجود دارند که طبق تحقیقات صورت گرفته بسیار مؤثر بوده و نسبت به درمان‌های دارویی، عوارض بسیار کمتری داشته و حتی عوارضی به دنبال ندارد.

روغن درخت چای از آن دسته درمان‌هایی است که مالیدن آن روی ناخن و پوست اطراف آن، 2 بار در روز، تأثیر بسزایی در بهبود عفونت‌های قارچی ناخن داشته و داروی قوی ضد قارچ محسوب می‌شود. روغن گیاه اسطوخودوس، روغن رازیانه و روغن لیموترش هم به میزان 2 تا 3 بار در روز، اثر قارچی داشته و عفونت ناخن‌ها را بهبود می‌بخشد.

این نوع عفونت قارچی در ناحیه کشاله ران ایجاد شده و هم در زنان و هم در مردان مشاهده می‌شود. افرادی که بیشتر تعرق می‌کنند، بیشتر مستعد عفونت در ناحیه کشاله ران هستند. این عفونت باعث خارش و ایجاد قرمزی در آن ناحیه می‌شود که امکان گسترش آن نیز وجود دارد. استفاده از کرم‌های معمول در دسترس می‌تواند کمک‌کننده باشد ولی کرم‌های تجویزی توسط پزشک درمان را تسریع می‌کند.

همیشه ناحیه کشاله ران را تمیز و خشک نگه دارید و تا بهبود علائم، از آمیزش جنسی پرهیز کنید. مرتب لباس‌های زیر خود را عوض کنید و در عین حال از پوشیدن لباس‌های زیر تنگ خودداری کنید. همچنین پوست این ناحیه را مرتب شسته و با حوله تمیزی خشک نمایید.

از لوازم بهداشتی شخصی استفاده کنید و از به کار بردن وسایل شخصی سایر افراد بپرهیزید.

رعایت این اصول بهداشتی علائم عفونت را کم می‌کند ولی در صورت تداوم علائم، مراجعه به پزشک و استفاده از پودرها، روغن‌ها و کرم‌های تجویزی می‌تواند مؤثر باشد.

همان‌طور که گفتیم عفونت‌های قارچی آنقدر گسترده هستند که می‌توانند در تمامی نقاط بدن ظاهر شده و آنها را درگیر کنند. پوست موی سر هم به خاطر شرایط مناسبی که برای رشد قارچ‌ها دارد، مکان مناسبی برای رشد و نمو عفونت‌های قارچی است.

این عارضه به ویژه در کودکان رخ داده و باعث ریزش موی سر به صورت نقطه‌ای می‌شود. البته افراد بزرگسال هم در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. این عفونت از طرق مختلف مانند تماس نزدیک فرد به فرد، تماس با وسایل شخصی افراد مبتلا مانند شانه، حوله، یا رختخواب و تماس با حیوان آلوده قابل انتقالند.

این عفونت قارچی باعث ریزش مو یا به اصطلاح عوام کچلی قسمت‌هایی از موی سر یا کل موها می‌شود که پوست سر خاکستری به نظر رسیده و نقاط سیاه‌رنگی روی آن را می‌پوشاند. این نقاط سیاه‌رنگ، موهایی هستند که ریزش کرده و باقیمانده آنها به صورت نقاط سیاه به نظر می‌رسند. در این حالت پوست سر پوسته پوسته شده و شوره سر در آن دیده می‌شود. این قسمت‌ها خارش زیادی داشته و گاهی بر اثر خارش زیاد، زخم می‌شوند.

عفونت قارچی پوست سر معمولاً با قرص‌های ضد قارچ قابل درمانند. برخی پزشکان هم کرم‌ها یا قرص‌های استروئیدی را تجویز می‌کنند. استروئیدها به کاهش التهاب نواحی درگیر با عفونت کمک زیادی می‌کند ولی استفاده طولانی مدت از آنها به دلیل عوارض جانبی شدیدی که به جای می‌گذارند، توصیه نمی‌شود.

این عارضه در زمان حاضر خیلی عارضه جدی و همه‌گیری نیست ولی در زمان‌های قدیم به علت عدم رعایت بهداشت عمومی و دسترسی نداشتن به آب سالم و بهداشتی، کودکان و افراد زیادی دچار عفونت قارچی پوست سر می‌شدند.

ابتلای کودکان به این عارضه و گذراندن مراحل درمانی نباید باعث دور ماندن آنها از مدرسه و دوستان شود. در این مرحله، پزشکان شامپوهای ضد قارچی را تجویز می‌کنند که مانع از گسترش و انتقال آن به سایر افراد می‌شود. این شامپوها عفونت را درمان نمی‌کنند ولی به کاهش مقدار قارچ‌ها در پوست سر کودک کمک می‌نمایند. کودک نباید از شانه، حوله، رختخواب، کلاه و به طور کلی وسایل شخصی دیگران استفاده کند. وسایل شخصی کودکتان را به طور مرتب بشویید و پس از بهبود کودکتان، برای جلوگیری از عود عفونت‌ها، وسایل شخصی و بویژه شانه او را با مواد ضد عفونی‌کننده، بشویید.

همان‌طور که در طول مقاله اشاره کردیم، بهترین راهکاری را که می‌توانید پیش گیرید تا از ابتلا به عفونت‌های قارچی پوستی جلوگیری نمایید، اصل پیشگیری و رعایت بهداشت عمومی و بهداشت فردی است که موارد آن را مورد به مورد اشاره کردیم. فقط مراقب باشید، چرا که عفونت‌های قارچی، از آن دسته عفونت‌هایی است که حتی پس از درمان هم امکان عود و بازگشت آن وجود دارد، پس بیشتر حواستان را جمع کنید.

عفونت قارچی در زنان به گروهی از عفونت‌ها اطلاق می‌شود که در ناحیه واژن ایجاد شده و باعث تحریک و سوزش آن قسمت می‌شود. این نوع عفونت قارچی در 20 تا 50 درصد زنان مشاهده می‌شود. این عفونت‌ها معمولا به علل مختلفی ایجاد می‌شود و به دلیل تولید مخمرها و قارچ‌های جدید و افزایش تعداد آنها نسبت به حالت طبیعی بروز می‌کند.

از علل مختلف ایجاد عفونت‌های قارچی می‌توان به آسیب‌های وارده به ناحیه پس از شیمی درمانی، وجود شرایط مساعدکننده گرما و رطوبت برای رشد قارچ‌ها و اصلی‌ترین دلیل آن که آمیزش‌های کنترل نشده جنسی است، اشاره کرد. عدم رعایت بهداشت فردی، عمده‌ترین علت بروز عفونت‌های قارچی ناشی از گرما و رطوبت است. بویژه در فصل تابستان که استقبال از استخرها افزایش می‌یابد، خانم‌ها باید بیشتر مراقب باشند، چرا که ممکن است این عفونت‌ها از طریق سایر افراد مبتلایی که در آب هستند به خانم‌های دیگر منتقل شود.

بنابراین توصیه می‌شود چنانچه مبتلا به این عفونت‌ها شده‌اید تا زمان بهبود از رفتن به استخرهای عمومی خودداری کنید.

علائم اصلی این نوع عفونت شامل خارش، سوزش، دردناکی ناحیه و... می‌شوند. در درمان این‌گونه عفونت‌ها معمولا از داروهای ضد قارچ خوراکی یا داروهای موضعی استفاده می‌شود و گاهی هم ترکیباتی از داروها به کار می‌رود. ولی بهتر است قبل از ابتلا، از بروز آن جلوگیری کنید. بنابراین بکوشید بهداشت فردی را رعایت کنید. به جای لباس‌های زیر تنگ و پلاستیکی از لباس‌های زیر آزاد و نخی استفاده کنید. همیشه از دستمال توالت استفاده کنید تا رطوبت باقیمانده باعث رشد قارچ‌ها نشود و بالاخره سعی کنید تا بهبود کامل، از رفتن به استخرهای عمومی و تماس جنسی پرهیز کنید.