در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
اما قدیمی شدن واژه دلالی از یک سو و انتقادات وارد به فعالیت این صنف در فوتبال از سوی دیگر سبب شد تا این افراد به دنبال نامی آبرومندتر برای حرفه خود باشند که البته گذشت چند سال از عمر لیگ حرفهای و ورود واژگان جدید به فوتبال همچون مدیر برنامه و کارگزاران رسمی فیفا در نقل و انتقالات، کار آنها را تا حد زیادی راحت کرد. حالا هرچند خیلیها با داشتن مدارک لازم و مجوز در این راه فعالیت میکنند، اما هنوز هم هستند کسانی که در قالب چنین واژههایی به صورت غیرمجاز به واسطهگری در فوتبال میپردازند.
اقدام فیفا برای قانونمند شدن نقل و انتقالات
وقتی موج فعالیت کارگزاران نقل و انتقالات در تمام کشورهای دنیا آن هم بدون تخصص و مهارت لازم گسترده شد فیفا اواخر دهه 90 تصمیم گرفت با برگزاری آزمونی سالانه و فراگیر این اقدامات را در جهت حرفهایگری و قانونمندی در فوتبال مورد توجه قرار دهد. هرچند هنوز هم دلالان بدون مدرک رسمی با استفاده از راههای غیرقانونی به دنبال سودجویی در این عرصه هستند. در ایران نیز با بالا رفتن رقم قرارداد بازیکنان و مربیان که گاهی از مرز یک میلیارد تومان هم عبور میکند، همچنان پولهای کلانی به جیب کسانی میرود که با تغییر نام به «ایجنت» شکل تازهای از واسطهگری را معنا میکنند.
ایران و 21 کارگزار رسمی
در سایت فیفا، ایران 21 کارگزار رسمی دارد که نام یک زن هم در میان آنها دیده میشود، اما کسانی که از این امر شناخت بیشتری دارند میگویند برخی ملیت ایرانیشان به ثبت رسیده اما عملا در خارج از ایران در نقل و انتقال بازیکن دست دارند. در ایران و بخصوص لیگ برتر بیشتر جابهجاییها منحصر به سه، چهار نفر است و کسانی که تازه وارد این حرفه میشوند نمیتوانند به راحتی بین قدیمیهای این کار جا باز کنند و پس از مدتی تلاش مجبور میشوند به لیگ یک و دو و حتی فوتسال روی بیاورند. درحقیقت کسانی که از قدیم جزو واسطههای با تجربه بودند حالا از کارگزارانی هستند که بازیکنان بزرگ را جابهجا میکنند، مربی و مدیر برکنار میکنند و در این راه راحتتر از آنچه تصور میشود، تعیینکننده هستند.
دایره بسته کارگزاران معروف
سیدمهدی محمودی، کارگزار رسمی نقل و انتقال فیفا و عضو رسمی کانون وکلای بینالمللی که در آخرین آزمون برگزار شده از سوی فیفا، فروردین به عنوان ایجنت پذیرفته شده در این مورد به «جام جم» میگوید: کارگزارانی که در نقل و انتقال بازیکن فعال هستند ،خیلی خوشنام نیستند و به دلیل فضایی که وجود دارد ترجیح میدهم در مباحث حقوقی و مشاوره در انعقاد قراردادها فعال باشم، چون با وجود این که این حرفه در تمام دنیا شناخته شده است و میتواند در سطح بالایی انجام شود، اما متاسفانه آنطور که انتظار میرود نیست و حرف و حدیث در این زمینه زیاد است.
وی در مورد علت این اتفاق با توضیح بیشتر میگوید: تمام این اتفاقات به خاطر پول زیادی است که صرف فوتبال میشود، 2 سال پیش آقای علیآبادی گفت، 200 میلیارد تومان پول در فوتبال هست که 100 میلیارد آن صرف واسطهگریها میشود، شما حساب کنید این مبلغ بین چند نفر تقسیم میشود، معلوم است که رقابت بین آنها به اوج برسد و اجازه ندهند که هیچ فرد تازهواردی بین آنها راه پیدا کند. بعضی از این افراد ضمن ارتباط با برخی خبرنگاران و رسانهها و بازیکنان، گروه بزرگی را درست کردند که حتی مربی و مدیر باشگاه را کنار میگذارند. من شنیدم که یک ایجنت 140 بازیکن دارد یعنی در هر تیم لیگ برتری بیشتر از 7 بازیکن، حالا شما حساب کنید که چه پولی در این بین جابهجا میشود و آیا فرصت کار برای ایجنتهای دیگر باقی میماند؟ این روال یک مافیا را درست کرده که نفوذ به آن کار سادهای نیست.
در این میان اما مدیران باشگاهها و هیات رئیسه فدراسیون تا چه حد میتوانند در مبارزه با دلالیهای غیرمجاز نقش داشته باشند؟ گفته میشود میان مدیران و کارگزارها هم روابطی وجود دارد که سبب میشود به همان نامهای خاص و شناخته شده اعتماد شود و این دایره بسته باقی بماند. یکی دیگر از کارگزاران فیفا در ایران که نمیخواهد نامی از او برده شود، میگوید: هنوز هم نمیدانم در این عالم چه خبر است، چون یک سوال بیجواب دارم. اگر برای مدیران فرق نمیکند با چه کسی طرف باشند چرا این مسوولیت به من نوعی داده نمیشود؟ چون سود دوجانبه افراد با این کار به خطر میافتد.
حکم مشاوره برای کارگزاران
طبق قانون 10 درصد از مبلغ قرارداد بازیکن به کارگزار میرسد، اما ضعف مسلم در قوانین نقل و انتقالات و ناآگاهی بازیکنان و مربیان از حقوق قانونیشان زمینه سوءاستفادههای احتمالی واسطهها را فراهم میکند. امضای قراردادهای سفید امضا که مبلغ آنها قید نمیشود یا قراردادهای 2 و 3 ساله که فقط رقم سال اول در آن ذکر میشود امکان هر کاری را به ضرر بازیکن و مربی فراهم میکند. در نقل و انتقالات اخیــر یک بازیکن از برزیل با 20 میلیون تومان راهی ایران شده در حالی که قرارداد او 300 میلیون تومان برای باشگاه آب خورده است، این اختلاف فاحش یعنی واسطه به جای 10 درصد، 90 درصد سهم برده است. تازه برخی از این کارگزارها در باشگاههایی که هزینههای میلیاردی دارند، حکم مشاوره میگیرند و به این ترتیب مدیران را در این مبالغ حاصل از جابهجاییها، سهیم میکنند.
آزمون فیفا چگونه برگزار میشود؟
اما آزمون فیفا چگونه برگزار میشود، این آزمون سالی یکبار برگزار میشود که سوالات آن از سوی فدراسیون بینالمللی فوتبال به زبان انگلیسی طراحی و برای فدراسیونهای فوتبال ارسال میشود.
تمام 21 کارگزار رسمی ایران باید در این آزمون شرکت کرده و پذیرفته شده باشند، اما جالب اینجاست که یکی از کارگزاران فعال در ایران میگوید: تا جایی که ما خبر داریم دو، سه نفر در ایران کارگزار هستند که اتفاقا مدرک هم گرفتند، اما اصلا زبان انگلیسی بلد نیستند. آزمون فیفا امتحان سادهای نیست و قبولی در آن کار سختی است.
لزوم برخورد با فساد اقتصادی در فوتبال
سال گذشته دستگاههای مسوول خارج از فوتبال نسبت به برخورد با مباحث فساد اقتصادی موجود در فوتبال مصمم بودند، در این زمینه اقداماتی هم انجام شد، اما امروز باید پرسید مبارزه با دلالی تا چه حد موفق بوده است.
آیا تغییر نام دلال یا واسطه آن هم با شرکت در یک آزمون، مشکلی را حل میکند؟ فیفا به عنوان راهحلی تازه قرار است در آینده قانونی تحت عنوان TMS را اجرا کند که برمبنای آن باشگاهها باید پیش از همکاری با کارگزارها از فیفا در مورد رسمی بودن کارگزار استعلام بگیرند اما تجربه نشان میدهد که برای فرار از این قانون هم راهی پیدا میشود مثل رابطه و قرارداد افراد غیرمجاز با کارگزاران رسمی تا از این طریق هر دو بتوانند به سودهای بیشتری برسند، بنابراین باید نظارت بیشتر شود تا واقعا با این پدیده مبارزه شود.
سارا احمدیان / جامجم
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: