انتقاد هنرمندان از صدور مجوز های کوتاه مدت برای تئاتر

نظارت تئاتر یا نظارت بر تئاتر

علیرضا نادری، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر، ضمن آن که شرایط فعلی را غیرعادی، غیرمنطقی و البته جاری می‌داند، می‌گوید: بهترین کار این است که ما به دنبال تجزیه و تحلیل دلیل پیش آمدن شرایط جدید باشیم و ببینیم هنری که وظیفه اصلی‌اش نظارت بر جامعه، نشان دادن کژی‌ها و رصد کردن آینده است چرا هر روز تحت نظارت بیشتر قرار می‌گیرد.

این نویسنده که این روزها فیلم کیفر را بر پرده سینما‌های کشور دارد، ادامه می‌دهد: این نوع نظارت حتی اهداف مورد نظر مدیران را نیز تامین نخواهد کرد و تنها باعث می‌شود که تئاتر خاصیت خود را از دست بدهد و آنچه در چنین فرآیندی روی صحنه می‌رود، به هیچ وجه یک اثر هنری نباشد.

نادری با اشاره به این که به نظر می‌رسد مسوولان به طور دقیق نمی‌دانند دنبال چه هستند، می‌افزاید: هنرمندان تا امروز نشان داده‌اند که محدودیت‌ها را بهتر از هرکس می‌شناسند و رعایت می‌کنند و اگر مدیران و مسوولان به روشنی بگویند که چه می‌خواهند، ما نیز تا حد مقدور آنان را همراهی خواهیم کرد.

قطب‌الدین صادقی هم در این باره می‌گوید: هر آن چه امنیت فکری و شغلی هنرمندان را به خطر بیندازد، بی‌شک باعث کور شدن خلاقیت‌ها می‌شود و چراغ تئاتر را کم‌سو می‌سازد.

این کارگردان و استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: ضوابط روشن هستند و نمی‌توان با اعمال سلیقه آنها را دوباره تفسیر کرد و شرایط جدیدی را برای کار بر اهالی نمایش تحمیل ساخت.

حسین مسافر آستانه نیز با تاکید بر ضرورت اعتماد متقابل میان هنرمندان تئاتر و شورای نظارت و ارزشیابی گفت: قوانین صدور مجوز کاملا روشن است و هیچ پیچیدگی خاصی ندارد که البته همین موضوع قابل تفسیر و تعبیر است و نمی‌توان منکر وجود سلایق شخصی افراد شد.

این کارگردان تئاتر تاکید می‌کند: وقتی مجوزی صادر شد، دوطرف باید بر محور اعتماد رفتار کنند و اگر مدیران مدام بخواهند بر کارها نظارت کنند، از نظر حرفه‌ای وضعیت ناخوشایندی به وجود می‌آید که برازنده نیست.

یکی از اتفاقات عجیب چند هفته گذشته، دخالت دادن واکنش تماشاگران به تمدید مجوز اجراهاست که تازگی دارد. داوود رشیدی، کارگردان و بازیگر باسابقه تئاتر ایران در این باره می‌گوید: تماشاگر رکن تئاتر است که این هنر بدون آن معنایی ندارد. برای همین نمی‌توان و نباید آنان را محدود کرد که چه واکنشی نسبت به یک کار نشان دهند یا ندهند.

وی ادامه می‌دهد: اگر تماشاگران نسبت به واژه یا مفهومی واکنشی نشان می‌دهند که برای ناظران تعبیری خاص پیدا می‌کند، نمی‌توان به بهانه آن کار را دچار ممیزی یا از ادامه اجرایش جلوگیری کرد.

رشیدی با اشاره به این که تصویب متن و بازبینی به معنای پذیرفتن اجرای آن است، می‌افزاید: اگر قرار باشد به هر بهانه‌ای از مفاهیم و عناصر سازنده متن و اجرا بکاهیم، بهتر است اصلا آن را کار نکنیم و من خودم اگر در چنین شرایطی قرار بگیرم، عطایش را به لقایش می‌بخشم.

مهدی یاورمنش / گروه فرهنگ و هنر