متفاوت ترین عید

احساس شیرین و دلپذیر معنویت با آیین‌های باستانی و دیرینه انسان‌دوستی، مهمان‌پذیری و مهمان‌نوازی ایرانیان پیوند می‌خورد و باشکوه‌تر ین و متفاوت‌ترین عید را در ترکمن صحرا رقم می‌زند.

از سویی انجام مراسم دیدار از بزرگان، فامیل، صله ارحام و ... پهن کردن سفره‌های آجیل، میوه‌جات و ... به زیبایی یادآور نوروز، جشن شادکامی ایرانیان است. از سویی دیگر برگزار کردن فرامین دینی و ایمانی، رنگ و بویی دیگر به این جشن بزرگ اسلامیان می‌بخشد.

لحظه‌هایت با ترکمن‌ها در عید قربان، لحظه‌هایی آسمانی و وحیانی است.

رسم است ترکمن‌ها به مهمانی که مثل ما از شهر و دیاری دیگر آمده است، یک گوسفند هدیه ‌کنند. همچنین هر خانواده‌ای بنا به استطاعت خود به قربانی می‌پردازد.

شکوه این عید آنجا بیشتر خود را می‌نمایاند که همه ترکمن‌ها برای برگزاری نماز عید راهی مصلی شهر می‌شوند. (آق‌قلا مراوه تپه، بندر ترکمن و ... )‌ در حالی که کلاه سفید رنگ حاجیان و محرمان خانه کعبه را بر سر گذاشته‌اند.

در مناطق ترکمن‌‌نشین گلستان خانواده‌‌ها چند روز قبل از فرارسیدن عید قربان به نظافت و غبارروبی منازل و محیط اطراف می‌پردازند.

اقوام ترکمن حداقل 10 روز قبل از عید قربان با خانه‌‌تکانی به استقبال این بهار معنوی و اسلامی می‌روند چرا که این عید در بین ترکمن‌ها با سنت‌ها و آیین‌های خاصی همراه است.

دو روز قبل از عید به «روز کر» معروف است که در آن فضای خانه نظافت و برای استقبال از این مراسم آذین‌بندی می‌شود. یک روز قبل از عید سعید قربان نیز بین ترکمن‌ها به «قوقون» یا بوی خوش موسوم است، در این روز خانواده‌ها بنا به رسوم کهن برای یکدیگر نان روغنی مخصوص هدیه می‌برند.

این نان‌ها که بیشمه و چاپاتی نام دارد با شیر خمیر شده و در روغن تفت می‌خورند، به عطر دارچین آغشته می‌شود و در سینی‌ها چیده شده و روی دست دختران جوان می‌‌چرخند تا به اتاق‌های پذیرایی می‌رسد. «قربان شور» از دیگر مراسم خاص این عید است که در شب عید قربان در ترکمن صحرا انجام می‌شود و مردم این منطقه همان‌گونه غسل به جا می‌آورند که هاجر(س)‌، حضرت اسماعیل(ع)‌ را به دستور حضرت ابراهیم(ع)‌ غسل داد.

این مراسم ویژه با اشعار خاصی همچون «قربان شور، سنم شور، منم شور، ای خدا...» که به معنای «آب قورمه شور است، تو شور هستی، من شور هستم (منظور از شوری، دور بودن از بلاست) ای خدا هیچ‌کس را نیازمند کسی قرار مده، همه چیز در درگاه تو فراوان است ، در بین اقوام ترکمن ساکن در گلستان عید قربان همچون عید نوروز، عید ملی بزرگ ایرانیان برپا داشته می‌شود و آنان قربان را بزرگ و مقدس می‌دانند و این عید را همراه با مراسم جشن و سرور، گل و شیرینی و دید و بازدید برگزار می‌کنند.

برگزاری هرچه باشکوه‌تر این عید مایه مباهات و افتخار خانواده‌هاست و در این روز بسیاری از خانواده‌ها و خاندان‌های بزرگ اهل تسنن، این مراسم را همراه با مهمانی‌های بزرگ و جشن‌های باشکوه با دعوت از اقوام و خویشاوندان و خصوصا آشنایان و دوستان شیعه از دیگر نقاط استان برگزار می‌کنند. زوج‌های جوان، دختران و پسران جوان و کودکان از مشتاقان برگزاری این آیین سنتی هستند و بنابه یک‌ اعتقاد قدیمی در بین ترکمن‌ها، با تاب خوردن در آسمان، گناهان ریخته و آلودگی‌ها پاک می‌شوند.

صبح روز عید قربان، افراد با بر تن کردن لباس‌های نو و آراسته به سوی عیدگاه رهسپار شده و نماز عید را با شکوه هر چه تمام تر برپا کرده و خدا را شاکر می‌شوند و بعد از اقامه نماز عید قربان، خانواده‌ها، قربانی خود را همراه با قرائت دعاها و اذکار مخصوص، ذبح می‌کنند.