نگرانی از تاخیر در ارسال لایحه بودجه 89 و برنامه پنجم

به گزارش خبرنگار ما، با این که موعد قانونی تسلیم بودجه‌های سالانه از سوی دولت به مجلس 15 آذر ماه هر سال است، اما دست‌کم امسال این زمان‌بندی محقق نخواهد شد، چراکه براساس اعلام 2 روز پیش معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، تازه دیروز مهلت دستگاه‌های اجرایی برای تسلیم بودجه پیشنهادی خود به دولت به اتمام رسیده، لذا فرآیند تدوین لایحه در دولت تازه شروع شده است.

حال اگر روند بررسی بودجه در کمیسیون‌های دولت و جلسه اصلی هیات وزیران را حداکثر یک ماه در نظر بگیریم، باید قضاوت کرد که لایحه بودجه 89 زودتر از اواخر دی ماه به مجلس نخواهد رسید و با توجه به روند رسیدگی مجلس از کمیسیون‌های تخصصی تا کمیسیون تلفیق و صحن علنی و شورای نگهبان، به نظر نمی‌رسد ابلاغ کل لایحه بودجه 89 زودتر از اواخر اسفند ماه صورت گیرد.

با این وجود، اگر دغدغه پایان سال کشور فقط قانون بودجه 89 بود، زیاد مساله‌ای نبود، چراکه سال گذشته نیز بودجه 88 با تاخیر به مجلس رفت، اما امسال مساله مهم‌تر لایحه برنامه پنجم توسعه است که قرار بوده اوایل امسال در خرداد ماه به مجلس بیاید، اما به هر دلیل تاکنون در این‌باره تاخیر شده است.

از این رو همزمانی تصویب و ابلاغ 2 قانون واجب و ضروری کشور در این 3 ماه و نیم پایانی سال این روزها باعث دغدغه و نگرانی زیادی در مجلس و محافل کارشناسی شده است تا جایی که رئیس مجلس در گفتگوی دیروز مطبوعاتی خود، بررسی همزمان این دو لایحه را «شق‌القمر مجلس» خواند که طبیعتا امکانپذیر نخواهد بود.

فرهنگی: دولت این دولا‌یحه را هرچه سریعتر به مجلس بفرستد

محمدحسین فرهنگی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این‌باره به خبرنگار ما گفت: ما اکنون برای بررسی بودجه و برنامه پنجم مساله زمان را داریم. چراکه با توجه به کاهش زمان مفید کاری به خاطر پرت تعطیلات که تا آخر سال وجود دارد و زیاد هم هست، فرصتی برای بررسی این دو لایحه حیاتی نمی‌ماند و این الان جای نگرانی دارد.

وی افزود: وقتی زمان کافی نباشد، کیفیت بررسی و نظارت مجلس کاهش می‌یابد و این به صلاح کشور نیست. باید گفت روند تصویب این‌گونه قوانین مهم که درواقع شاه‌بیت مصوبات مجلس‌ هستند، باید با صبر، حوصله و تدبیر همراه شود تا بازدهی لازم برای منافع کشور حاصل شود؛ لذا از دولت می‌خواهیم هرچه سریع‌تر این دو لایحه را به مجلس بفرستد.

وی درباره اعلام دولت مبنی بر گره خوردن برنامه پنجم و بودجه 89 با هدفمند کردن یارانه‌ها تصریح کرد: رئیس مجلس قبلا تکلیف این مساله را روشن کرده که بودجه 89 می‌تواند با فرض تصویب هدفمند کردن یارانه‌ها ارسال شود و اگر هم به فرض این مساله نهایی نشد، ما در مجلس در ارقام درآمد و هزینه تعدیل‌های لازم را انجام می‌‌دهیم. درباره برنامه نیز وضعیت همین‌طور است.

چرا که وقتی دولت لایحه برنامه را ارسال کند، تازه روند رسیدگی مجلس آغاز می‌شود و در حین رسیدگی با هماهنگی دولت می‌توان بسیاری از احکام برنامه را تعدیل کرد و حتی تغییر داد، لذا اصولا پیوند دادن این مسائل با هم درست نیست. وی افزود: الان نیز بسیار دیرشده و این تاخیر، نگران‌کننده است. لذا از دولت می‌خواهیم هر چه سریع‌تر تکلیف این دو لایحه را مشخص کند.

خباز: بررسی همزمان دولا‌یحه امکان پذیر نیست

محمدرضا خباز، مخبر کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به خبرنگار ما گفت: اگر امسال یک سال عادی بود، می‌شد درباره تاخیر در ارسال لایحه بودجه 89 اغماض کرد و مثل سال گذشته، با کار فشرده تا اواخر اسفند لایحه را جمع و تصویب و ابلاغ کرد، اما امسال مقارن شدن این لایحه با لایحه برنامه پنجم مشکل‌ساز شده است.

وی تصریح کرد: اگر همچنان شاهد تاخیر باشیم، باید بگویم سال آینده کشور بدون برنامه خواهد ماند! چرا که فقط بررسی برنامه در کمیسیون‌های تخصصی و صحن علنی حداقل 2.5 تا 3 ماه زمان می‌برد و در این فرصت اندکی که تا پایان سال باقی است، بررسی همزمان این دو لایحه امکان‌پذیر نیست.

وی با بیان این که دلیل تاخیر در ارسال لایحه برنامه پنجم بر مجلس پوشیده است، افزود: به خاطر دارید که رئیس مجلس اوایل امسال در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواستار ارسال سریع‌تر لایحه برنامه پنجم به مجلس شد، اما این نامه تاکنون بی‌پاسخ مانده است.

خباز در پاسخ به این پرسش که آیا علت تاخیر در ارسال لایحه بودجه 89 و برنامه پنجم بلاتکلیفی هدفمند کردن یارانه‌ها نیست، گفت: ما در جلساتی که قبلا در کمیسیون با دولت داشتیم به کرات اشاره کردیم که دولت این دو مساله را به هم وابسته نکند و برای سرعت بیشتر ما در کمیسیون تلفیق همکاری لازم را اعمال می‌کنیم و نمایندگان دولت کاملا در جریان زوایای مساله هستند.

تقوی: هدفمند کردن یارانه‌ها ربطی به ساختار برنامه ندارد

از سوی دیگر، دکتر مهدی تقوی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به خبرنگار ما گفت: ارتباط ارگانیسمی بودجه 89 با لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها کاملا پذیرفتنی است، چرا که رشد درآمد دولت از این محل تعیین‌کننده بسیاری برنامه‌ها در بخش‌های عمرانی و جاری است.

وی افزود: این گمان که مجلس می‌تواند با چند تغییر اثرات درآمدی هدفمند کردن یارانه‌ها را در ساختار و محتوای بودجه از بین ببرد، درست نیست چرا که در این صورت کل بودجه باید عوض شود. از این رو معتقدم دست نگه داشتن دولت برای ارسال نکردن لایحه بودجه 89 به مجلس تا نهایی نشدن تکلیف یارانه‌ها ارزشش را دارد.

تقوی تصریح کرد: اما درباره برنامه پنجم این گونه‌ نیست. برنامه یک سند کلی و فرابخشی است که اهداف کلی آن در بودجه‌های سالانه تبلور می‌یابد، بنابراین هدفمند کردن یارانه‌ها اصولا ربطی به ساختار برنامه ندارد.

چون مجلس هدفمند کردن یارانه‌ها را پذیرفته و در اصل آن مشکلی ندارد. بلکه اختلاف در شیوه اجرا و تخصیص وجوه حاصل از حذف یارانه‌هاست که این موضوع به بودجه سال 89 مربوط است، نه برنامه پنجم توسعه.

این استاد دانشگاه گفت: از این رو دولت باید هرچه سریع‌تر لایحه برنامه را به مجلس بفرستد و بیش از این تاخیر نکند. هرچند معتقدم الان دیگر خیلی دیر شده و باوجود لایحه بودجه، مجلس اگر هم 3 شیفت کار کند، باز نمی‌تواند برنامه را تصویب کند و اگر هم تصویب کند چیز دندان‌گیری نخواهد بود.

چون لاجرم ضرورت سرعت، دقت و عمق رسیدگی را خدشه‌دار می‌کند. بنابراین باید گفت سال آینده کشور بدون برنامه خواهد ماند.

واکنش دولت

آخرین خبر منتشره از سوی دولت درباره لایحه بودجه 89 و برنامه پنجم توسعه مربوط به 2 روز پیش است که رحیم ممبینی ، معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور در آن به کلیات ساختار بخشنامه بودجه 89 و برخی سرفصل‌های کلی برنامه پنجم توسعه پرداخت.

با این حال در این مصاحبه که نشریه برنامه ارگان رسمی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری منتشر شده هیچ اشاره‌ای به زمان ارسال لایحه بودجه 89 و برنامه پنجم توسعه نشده و لذا سکوت دولت در این‌باره همچنان ادامه یافته است.

خبرنگار ما دیروز بسیار تلاش کرد تا با آقای ممبینی تماس بگیرد و نظر وی را درج کند ، اما وی پاسخ به این مساله را به زمانی دیگر موکول کرد.