سهم کوچک اینترنت در آموزش ما

با توجه به تاثیر شگرف این نوآوری‌ها در ارتقای کیفی سطح آموزش و فراهم کردن امکان عمومی برای دسترسی به اطلاعات و آموزش‌های برتر، رویکرد نوینی در آموزش و پرورش تحت عنوان یادگیری الکترونیک (e-learning) مطرح شده است که در آن، به کمک امکان دسترسی به بانک‌های اطلاعاتی و منابع درسی، سعی می‌شود توزیع آموزش در سطح وسیع‌تر، کیفیت بهتر و بدون اتلاف زمان و مکان صورت گیرد. همین ویژگی‌ها باعث شده تا در دنیا 85 درصد از یادگیری‌های الکترونیک از طریق اینترنت انجام شود؛ در حالی که در ایران این میزان کمتر از یک درصد است.

به کمک یادگیری الکترونیک، استادان از پرداختن به امور تکراری و دانشجویان از وابستگی‌های جغرافیایی معاف می‌شوند. البته محاسن استفاده از این شیوه آموزشی به همین موارد خلاصه نمی‌شود و با آن‌که از یادگیری الکترونیک به دلیل افزایش میزان بهره‌وری در دنیای کنونی استفاده می‌شود، میزان هزینه‌ها هم در کشورهایی که از این شیوه آموزشی استفاده می‌کنند، کاهش می‌یابد.

به عنوان نمونه بر اساس برآوردی که در کشور آمریکا صورت گرفته است، از هر یک دلاری که جذب یادگیری می‌شود ، 40 درصد آن صرف هزینه‌های رفت‌وآمد می‌شود؛ در حالی که در کشور ایران این هزینه‌ها به مراتب بیشتر است بنابراین با وجود محاسن انکارناپذیر، متاسفانه این شیوه آموزشی آن‌طور که باید در کشور ما رشد و گسترش پیدا نکرده است. به گفته دکتر وفا غفاریان، معاون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در حال حاضر میزان دسترسی عمومی به اینترنت زیر 15 درصد و برای افراد 15 تا 27 ساله در حدود 33 درصد برآورد شده است که این مساله ناشی از کم بودن مهارت‌های استفاده از اینترنت و ابزارهای الکترونیکی است. به طوری‌که حتی بسیاری از دانش‌آموختگان کشور از مهارت‌های لازم فنون اینترنتی آگاهی ندارند.

غفاریان که در نشست خبری همایش آموزش‌های الکترونیکی سخن می‌گفت، معتقد است: برای توسعه یادگیری الکترونیک باید زیرساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اجرایی در کشور مهیا شود.

ضمن آن‌که در جهت اجرای سیاست‌های برنامه چشم‌انداز بیست ساله توسعه باید تدابیری را بیندیشیم که به صورت همزمان بحث یادگیری الکترونیک نیز گسترش یابد. چرا که دستیابی به اهداف توسعه در کشورها بدون فراگیری یادگیری الکترونیک امکان‌پذیر نیست. اما در برنامه پنجم توسعه بصراحت به فراگیری یادگیری الکترونیک اشاره‌ای نشده؛ در حالی که این نحوه آموزشی در مسیر توسعه کشورهای پیشرفته قرار گرفته است.

وضعیت نابسامان این شیوه آموزشی موجب شده تا همایش بین‌المللی یادگیری الکترونیکی که قرار است 13 آذرماه برگزار شود، با نگاهی کاربردی و عملیاتی از یک طرف نتایج حاصل از تجربیات کسب شده در کشور را به اشتراک بگذارد و از طرف دیگر، رویکردها، شیوه‌ها و فناوری‌های نوین یادگیری را معرفی و تجزیه و تحلیل کند. البته به گفته مسوولان آن، هدف از برگزاری این دوره‌ها اعطای مدرک نیست بلکه توسعه منابع انسانی است.

بهاره صفوی