دلایل سه‌گانه پیروزی مقاومت

این حضور گسترده، که بیش از۱۲میلیون رای‌دهنده راشامل شد، فراتر ازیک رویداد انتخاباتی،پیامی روشن به جهان ارسال کرد‌؛ عراقی متحد و مستقل، آماده است تا با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی، چالش‌های اقتصادی، امنیتی و اجتماعی را پشت‌سر بگذارد. ثبات عراق، به‌عنوان کلیدی برای امنیت منطقه‌ای، اثرات مستقیم و مثبتی بر مرزهای غربی ایران از یک سو و کل منطقه غرب آسیا از سوی دیگر خواهد داشت، جایی که هرگونه ناآرامی می‌تواند موج‌های بی‌ثباتی را به صورت دومینو‌وار به‌سرعت در کل منطقه گسترش دهد. این انتخابات، با برگزاری آرام و مطابق استانداردهای بین‌المللی، تاییدی بر بلوغ دموکراتیک عراق پس از دهه‌ها بحران است و زمینه را برای دولت جدیدی فراهم می‌کند که اولویت آن، بازسازی و عدالت اجتماعی باشد. 
 
رویدادهای میدانی‌؛ از شور عمومی تا چالش‌ها
یکی از جنبه‌های برجسته این انتخابات، پویایی‌های میدانی بود که تنوع و تکثر جامعه عراقی را به‌تصویر کشید. در اقلیم کردستان، مشارکت بیش از یک میلیون نفری کردها به‌ویژه در استان‌های اربیل و دهوک با نرخ ۷۷.۴۷درصدی نمادی از همبستگی ملی و تعهد به حقوق فدرال به شمار می‌رود. کمپین حزب دموکرات کردستان(KDP) به رهبری مسعود بارزانی با شعار «یک میلیون رای برای کردستان و عراق» نه‌تنها ۲۶ کرسی را تضمین کرد، بلکه بر اهمیت وحدت قومی در برابر چالش‌های مشترک ملی تاکید ورزید. اتحادیه میهنی کردستان (PUK) نیز با ۱۵ کرسی، سهم خود را از مجموع ۴۸ کرسی کردها حفظ نمود، هرچند رقابت داخلی میان دو حزب بزرگ اقلیم کردستان همچنان ادامه دارد. این مشارکت بالا، که در سلیمانیه به ۶۵ درصد رسید، نشان‌دهنده بلوغ سیاسی کردها و تمایل آنها به ایفای نقش مؤثر در پارلمان مرکزی و ساختارهای سیاسی عراق واحد دارد. 
در مقابل، چهره‌های سنتی سیاست سنی، مانند محمود المشحدانی،رئیس فعلی مجلس، نتوانستند کرسی‌های خود را حفظ کنند‌؛ این ناکامی، بازتابی از نارضایتی عمیق نسبت به عملکرد احزاب وشخصیت‌های سنتی و مطالبه تغییر نسل سیاسی است. احزاب سنی، که به‌دلیل درگیری‌های داخلی و ناتوانی در جلب اعتماد ساکنان استان‌های سنی‌نشین مانند الانبار و نینوا، از پتانسیل کامل خود بهره نبردند، تنها حدود ۵۰ الی۶۰ کرسی (حدود ۱۵ تا ۱۸ درصد پارلمان) را کسب کردند. ائتلاف تقدم به رهبری محمد الحلبوسی با ۲۸کرسی پیشتاز سنی‌ها شد اما ائتلاف عزم با ۱۵کرسی و سیاده با ۹کرسی، شکاف‌های موجود میان احزاب وجامعه اهل سنت را برجسته ساختند. این نتایج، یعنی کسب ۷۷ کرسی توسط احزاب سنی آنها را ملزم می‌سازدتابرای ائتلاف‌سازی باشیعیان وکردها،استراتژی‌های نوینی اتخاذکنند،وگرنه خطرحاشیه‌نشینی بیشترافزایش می‌یابد. 

در استان‌های شیعه‌نشین، میانگین مشارکت بالای ۴۰ درصد
به‌ویژه در بصره (۴۵ درصد)، نجف (۴۳.۶۲درصد) وکربلا(۴۷.۵۹درصد) گواهی براعتماد عمیق مردم به جریان شیعی بود.این جریان‌هاموفق شدند۱۸۷کرسی را تصاحب کنند،که این دستاوردنه‌تنها برتری عددی، بلکه تاییدی برکارآمدی سیاسی آن‌هاست. در بغداد، با ۷۱ کرسی، ائتلاف بازسازی و توسعه ۱۵ کرسی(محمد شیاع سودانی)، دولت قانون (نوری مالکی) ۸ کرسی، تقدم(محمد حلبوسی)۱۰کرسی وصادقون(قیس خزعلی)۵کرسی کسب کردند. این توزیع، نشان‌دهنده تعادل نسبی در پایتخت است اماتسلط شیعیان درجنوب ازمیسان(۴۲.۱۵درصد مشارکت)تا ذی‌قار برتری استراتژیک آنهاراتثبیت نمود. 
 
دلایل برتری شیعیان در انتخابات پارلمانی عراق
شاید بتوان دلایل زیادی برای برتری جریانات و احزاب شیعه در انتخابات پارلمانی عراق برشمرد اما مطمئنا ۳ دلیل از جمله‌ نقش مرجعیت شیعه به‌عنوان ستون خیمه شیعه، اقدامات احزاب شیعه ازجمله عملکرد محمد شیاع سودانی نخست‌وزیر این کشور و شرایط منطقه در دو سال گذشته را می‌توان از مهم‌ترین آنان دانست. 
 
نقش مرجعیت‌؛ تشویق پنهان به مشارکت
درمیان این پویایی‌ها، نقش مرجعیت نجف به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی مذهبی، اجتماعی و امنیتی عراق، برجسته بود. مرجعیت، که به رهبری آیت‌الله علی سیستانی همواره فراترازمرزهای دینی عمل کرده،نه تنها درکنارتحریم‌کنندگان انتخابات قرار نگرفت، بلکه حوزه نجف با بیانیه‌های هوشمندانه وغیرمستقیم، مردم رابه حفظ آرامش و حضور در انتخابات ترغیب کرد. در آستانه رای‌گیری، نماینده آیت‌الله سیستانی درکربلا بر«حفظ امنیت وثبات ملی»تاکید ورزید و از شهروندان خواست تا با «حس مسئولیت مدنی»، درفرآیند دموکراتیک مشارکت جویند‌؛ پیامی که بدون جانبداری آشکارازاحزاب،از سوءاستفاده سیاسی جلوگیری کرد.نقش مؤثر مرجعیت،مشارکت را از۳۰ درصد در۲۰۲۱به بیش از۴۰درصد رساند. مرجعیت نه‌تنها از تنش‌های قومی جلوگیری کرد، بلکه با ترغیب پنهان به رای‌دهی، تحریم جریان‌هایی مانند صدر را خنثی ساخت. 
 
عملکرد سودانی‌؛ بازسازی ملموس و اصلاحات اقتصادی
تحلیل این پیروزی‌ شیعیان، بدون نگاهی به عملکرد دولت محمد شیاع سودانی در سه سال گذشته، ناقص است. سودانی که خروجی و انتخاب چهارچوب هماهنگی احزاب شیعه است در سه سال گذشته با عملکرد مثبت خود توانست نگاه مردم و جامعه عراق اعم از سنی، شیعه، کرد و دیگر اقلیت‌های قومی این کشور را به ساختارهای دولتی کاملا مثبت کند. سودانی، با تمرکز بر بازسازی زیرساختی، پروژه‌های عظیم مانند احیای شبکه برق (با افزایش ظرفیت ۵۰۰۰ مگاواتی) و بازسازی جاده‌ها و پل‌های ویران‌شده از جنگ با داعش را پیش برد‌؛ این اقدامات، که بیش از ۲۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را جذب کرد، زندگی میلیون‌ها عراقی را دگرگون ساخت ونرخ بیکاری را از ۱۵درصد به زیر۱۰درصد رساند.همزمان، اصلاحات اقتصادی وی  از جمله تنوع‌بخشی به درآمدهای نفتی وحمایت از صنایع محلی باشعار «ساخت عراقی»  پایه‌های ثبات مالی را محکم کرد. در عرصه مبارزه با فساد، السودانی با تشکیل کمیته‌های مستقل و بازگرداندن میلیاردها دلار از دارایی‌های غارت‌شده، ضربه‌ای کاری به شبکه‌های مافیایی زد‌؛ رتبه عراق در شاخص شفافیت بین‌المللی از ۱۵۷ به ۱۳۰ صعود کرد، که این پیشرفت، اعتماد عمومی را به ساختارهای دولتی در این کشور دوچندان ساخت. این دستاوردها، دلیل اصلی پیروزی ائتلاف بازسازی و توسعه با ۴۶ کرسی به‌عنوان یکی ازمهم‌ترین احزاب وائتلاف‌های شیعیان دراین انتخابات بود. 
 
اعتماد به محور مقاومت: پاسخ استراتژیک به آمریکا
اعتماد گسترده به گفتمان محور مقاومت، ریشه در حافظه تاریخی مردم عراق به خصوص ازسال۲۰۱۴به این سو و ظهور داعش از یک‌سو و از سوی دیگر تحولات پس از عملیات طوفان‌الاقصی در۲سال گذشته دارد. دو سالی که پرده از جنایات رژیم‌صهیونیستی برداشت کشتار۷۰ هزارغیرنظامی درغزه، تخریب سیستماتیک زیرساخت‌ها با تسلیحات آمریکایی، و وتوی قطعنامه‌های آتش‌بس توسط واشنگتن. این تجاوزات، همراه با حملات مکرر اسرائیل به خاک عراق، لبنان، یمن و ایران و سکوت آمریکا در مقابل این تجاوزات، مقاومت رابه یک ضرورت استراتژیک برای مردم عراق تبدیل کرد‌؛ نه ایدئولوژی، بلکه سپر عملی برای بقا و استقلال این کشور. مردم عراق، که تجربه اشغال کشورشان توسط آمریکایی‌ها از سال ۲۰۰۳ و سپس خاطره تلخ داعش را در اذهان خوددارند،گروه‌های مقاومت شیعی را ازمنظر ملی ونه حزبی می‌بینندکه نه تنها برای حفظ تمامیت ارضی بلکه برای حفظ اقتدار منطقه‌ای عراق الزامیند. واشنگتن، با سیاست «عراق بدون مقاومت»، تحریم رهبران، شرط‌گذاری کمک‌ها بر خلع سلاح، و خروج نیروها تا ۲۰۲۶ تلاش کرد حشد را حذف کند اما مردم عراق با رای قاطع به بازوان سیاسی حشد، پاسخی محکم به عملکرد آمریکا در این کشور دادند. پیروزی احزاب سیاسی نزدیک به حشد،یعنی دولت قانون(۴۶کرسی)،صادقون(۲۸ کرسی)،بدر(۱۸کرسی)،حقوق(۶کرسی)ودیگر ائتلاف‌ها  مجموعا بیش از ۱۲۰ کرسی تثبیت چارچوب هماهنگی و تقویت حشد به‌عنوان ستون دفاعی رسمی بود. این رای، پیامی راهبردی به منطقه بود‌؛ در برابر تجاوزات اسرائیل-آمریکا، مقاومت عراق بخشی ازجبهه منسجم از بغداد تا بیروت است.